IMG'08

-    obecności układu krążenia u dżdżownicy, a braku u wyplawka. Tlen jest sprawniej rozprow^j^

ny za pomocą układ krwionośnego.    ^

a)    A należy do ssaka, gdyż jest zbudowany z pęcherzyków płucnych (lub: ma największą powiej . nię wymiany gazowej).

b)    cechy budowy układu oddechowego:

-    olbrzymia powierzchnia wymiany gazowej.

-    obecność w drogach oddechowych urzęsionego nabłonka chroniącego pęcherzyki płucne p^J dostaniem się zanieczyszczeń typu mechanicznego, np. drobin pyłu,

-    długie drogi oddechowe pozwalające ogrzać wdychane powietrze,

-    bogato ukrwione i cienkościenne pęcherzyki płucne pozwalające na sprawną wymianę g_a20Vv

a)    kierunek przepływu wody przeciwny do kierunku przepływu krwi,

b)    mechanizm przedwprądowego przepływu.

pierścienice - C,

b) otwarty układ krwionośny to taki, w którym krew wylewa się do jam ciała bezpośrednio z naczyń i powraca do nich z jam ciał.

i

Brak układu krwionośnego	Układ krwionośny otwarty	Układ krwionośny zamknięty
wypławek	trzmiel	dżdżownica
stułbia	dafnia	pijawka
tasiemiec	skorpion
glista	pająk
	winniczek
	błotniarka
	mrówka
	szczeżuja

10

a)    kierunek przepływu krwi - grzbietowe naczynie strzałki od głowy w kierunku ogona; brzu_s> '

naczynie strzałki od ogona w kierunku głowy,    ^ne

b)    układ krążenia ryby jest zbudowany z jednego obiegu, u płaza z dwóch obiegów, serce ryby ^

zbudowane z jednej komory i jednego przedsionka, a serce płazów z dwóch przedsionka i i jednej komory,    ^Vv

c)    ryba wyjęta z wody zdycha, ponieważ na lądzie blaszki skrzelowe zlepiają się. co powoduje

styczne zmniejszenie powierzchni wymiany gazowej.    *'

11

C.

12

A.

a)    B.

Przykładowe argumenty:

-    ponieważ zmniejsza się objętość worków powietrznych,

-    ponieważ powietrze opuszcza płuca przez tchawicę,

b)    zwierzętom zmiennocieplnym niska temperatura powietrza uniemożliwiałaby latanie, a stg|₀

cieplny ptak zawsze ma odpowiednią temperaturę dla enzymów, katalizujących reakcję i procesu umożliwiające łatanie.    ^

a)    ll-B - nereida; III - D - wypławek,

b)    układ nerwowy nereidy ll-B przypomina budową układ nerwowy raka,

c)    podobieństwa: obrączka okołoprzełykowa oraz dwa pnie nerwowe ciągnące się wzdłuż dała opatrzone w parzyste zwoje,

różnice: u raka pasma nerwowe zlane w jeden łańcuszek,

111 stułbia.

Obecność osłonki zwiększa szybkość przepływu impulsu nerwowego; im większa średnica aksonu, tym jest większa szybkość przepływu.

a)    owca

b)    siatkówka; strefy wzrokowej.

13

14

w

W

a) i b)

I.    motyl - B - cewki Malpighiego

II.    lancetnik - C - protonefrydialny (solenocyty)

III.    wypławek - A - protonefrydialny

IV.    dżdżownica - D - metanefrydialny

a)    100-3000 Hz,

b)    ptak,

c)    nietoperz.

15

16

a)    I. B, II. C, III. A, IV. A, V.C

b)    najmniej toksyczny jest kwas moczowy (C),

zaleta - niej jest wymagana do jego wydalenia duża ilość wody, wada - do jego syntezy w organizmie potrzeba więcej energii.

c)    toksyczność malejąca: BAC; rosnące zużycie energii: BAC.

I - piją wodę, II - wydalają jony, III - wydalają mocz hipertoniczny.

a)    U

b)    chemoreceptory, mechanoreceptory, brak pozostałych należy tłumaczyć wąską specjalizacją robaków przystosowanych do pasożytniczego życia, wędrując w różnych środowiskach organizmu nie potrzebują fotoreceptorów, baroreceptorów, ani w przypadku organizmu stałocieplnego -termoreceptorów.

Ekdyzon: A, D,

Hormon juwenilny: B, C.

a)    brak przeobrażenia w postać dorosłą,

b)    nastąpiłoby przeobrażenie larwy w postać dorosłą płaza.

a-b)

Usuwane produkty przemian metabolicznych

Układy I ssaka	H20	Mocznik	Kwas moczowy	CO,
1 Układ | oddechowy	+	-	-	+
1 Układ
1 wydalniczy	+	+	+
1 Skóra	:	+	i	-

Chlorki

Oznaczenie	Nazwy elementów budowy jaja	Część układu rozrodczego, w której powstają
A	żółtko	jajnik
B	białko	jajowód
C	skorupka (wapienna)	matica

c) otwarta miednica.

17