książka0

do pomagania rod/icotn w pracy, d/iclcma sic zabawkami, przestrzcgan czystości iip.”'

l)o tego rodzaju interpretacji najlepiej nadają .ię litwory w rodzaju obrazka:

Mami mrwc wodę.

Wybiegi Stal n« <lrow Poczekaj, mamutiu 1*W. ci pomoję

</ SloĄika)

Podczas głodnej lektury, wspólnego oglądania ilustracji rola wychowawcy polega najczęściej na takiej interpretacji tekstu, która przerzucić ma pomost między sytuacją literacką (rzeczywistością kreowaną) a sytuacją życiową, w której znajdują sic dzieci (rzeczywistością realną), tak aby ta pierwsza nabrała charakteru wzorcowego w stosunku do drugiej. Wyprowadzenie z tekstu reguły działania jest więc podstawową częścią składową w obcowaniu z dzieleni. Zadaniem natomiast stawianym przęśl dzieckiem naśladowanie, urzeczywistnienie, zrealizowanie fikcji literackiej.

.A lula) Co wid/tcic nj ohia/ku? — Zapytalaii

- Jed/ą odpo*tod/Jalo pjię g|o«óvs

lak, dfieci jod/4 <'/> *id/i\ic Jak Udnic sicd/ą. kr/ewtka równiutko pif>»untętr do stołu Chciałabym. ab)*, te le/ lak M«lntc ja*1l> Jak te dzieci, nic kręciły wę, nk nvkvsa|y zupy. A lulaj na oaUlDim obra/ku dzieci t«l» / pi/odwkoU do domu <*o mówię twojej pani?

Do widzenia udpuwinl/ulo parę stołów"^ł.

Naśladowanie, urzeczywistnianie fikcji literackiej przejawia sic także we wszystkich innych formach pracy z książką, najsilniej zaś w inscenizacji oni/ w zabawie tematycznej, która ma na celu odtworzenie przez dzieci przebiegu fabuły literackiej utworu i wtopienie jej w naturalne, rzeczywiste czynności programowe przedszkola. Wytworzenie u odbiorców iluzji rzeczywistego istnienia fikcji literackiej, poczucia, ii jest ona elementem realnego bytu, towarzyszy często aranżowaniu kontaktu z dzieleni literackim, wprowadzaniu go w obręb doświadczeń dzieci przedszkolnych na tnkicj zasadzie, aby funkcjonowało ono jak żywe”. W artykule omawiającym wzorowe formy pracy z książką znajdujemy opis, jak jedna / wychowawczyń *podlożvla'’ swym wychowankom kukiełkę-krnsnnludka w

' M Kęlol Wyknrtyilanif ui*ihAw Uittiukuh h pracy i dikćmI. .Wychowanie w Prwdilkołu" IM) ni •:

’ II lyuka Suiftka wgrupie hajfihtlue) .Wychowanie w Pr/edukotu^w I96i ni 5 » 2V.

06 miejscu nałladującym idealnie literacki krajobraz. w którym /ostaje on przedstawiony czytelnikom

A więc utożsamianie fikcji literackiej / życiem realnym, dosłowność, a nic umownoić królują w przedszkolnej komunikacji literackiej. W lakicj sytuacji nic mamy do czynienia / procesem wyodrębniania się komunikacji literackiej z całokształtu systemów komunikacyjnych, w jakich dziecko uc/cstniczy, a raczej z wtapianiem, scalaniem jej / tymi systemami w jedną całość Celem, który (być może nieświadomie) staje się efektem oddziaływań wychowawczych przedszkola, jest utożsamienie fikcji literackiej / rzeczywistością, a raczej z jej wzorcowym, idealnym modelem, podanym lako wzorzec do naśladowania.

W obiegu przedszkolnym powołuje się do życia te funkcje i treści literatury, które wiążą się z rytuałem, obrzędem zbiorowym. Pośród dawniejszych rodzajów sztuki mają one swe odpowiedniki w utworach takich, jak obrzędowe pieśni robotnicze, pieśni korowodowe czy liymni* cznc, w których przejawia się utożsamienie jednostki z grupą i w topienie się w iiią, wspólne uczucia i zamiary zbiorowości. .Na pierwszy plan występują tutaj emocje kolektywne, pojawiające się w okicślonych momentach życia, kiedy ludzie wspólnie pracują i wypoczywają, wspólnie przeżywają radość (...). kiedy porusza ich jedno, ogarniające masę, porywające dą/cnic" tak określa funkcję podobnych utworów w folklorze W. Gustaw*.

Tekst literacki wykorzystywany jest więc w przedszkolu inaczej niż w domu rodzinnym. Stanowi on swojego rodzaju impuls do czynu, pełniąc rolę przybranego w ks/talt literacki polecenia wychowawcy lub też stwarzając atmosferę aprobaty wokół tego polecenia Toteż odwołując się do klasyfikacji funkcji literatury wprowadzonej przez K. Hscarpita*, należałoby stwierdzić, że dominuje tu rola literatury funkcjonalnej, w przeciwieństwie do domu rodzinnego, gdzie na plan pierwszy wysuwa się funkcja lektury ..samej w sobie", której celem jest przede wszystkim sprawienie dziecku przyjemności, wytworzenie pewnego stanu napięcia emocjonalnego i intelektualnego, nic mającego baz pośredniej kontynuacji w działaniu.

Warto także zwrócić uwagę, iż o ile rodzinny kontakt z książką

' $ Romaniuk / pnyęód krawata IhilaKifr. .Wychowanie w l*i/cel wlotu" l'W>

^: W (iiiMCw i.Uflyka folkloru Op. cii

¹ R I: Karpi I Rewolucja kliniki Wai«/u»a I9W

ó 7