3. Znieczulenie wziewne 25
Głębokość znieczulenia osiągalna za pomocą określonego anestetyku zależy od ciśnienia parcjalnego anestetyku w mózgu.
Zgodnie z prawem Henry’ego ciśnienie parcjalne anestetyku w mózgu i w innych tkankach dąży do równowagi z ciśnieniem parcjalnym we krwi i w pęcherzykach płucnych. Mózg pobiera więc anestetyk wziewny aż do wyrównania ciśnień parcjalnych w mózgu i w powietrzu pęcherzyków płucnych.
J Tym samym stężenie lub ciśnienie parcjalne anestetyku w powietrzu pęcherzykowym ma podstawowe znaczenie dla znieczulenia.
Jednak ważna jest także rozpuszczalność anestetyku we krwi. Decyduje ona przede wszystkim o szybkości, z jaką osiągany jest stan znieczulenia. Im większa rozpuszczalność, tym wolniej przebiega indukcja do znieczulenia i wyprowadzenie ze znieczulenia.
Stężenie parcjalne anestetyku w powietrzu pęcherzykowym decyduje o ciśnieniach parcjalnych we krwi i we wszystkich innych tkankach, a one z kolei zależą od ciśnienia cząstkowego, tzn. stężenia anestetyku w powietrzu oddechowym. Szybkość, z jaką następuje wyrównanie ciśnień cząstkowych między powietrzem wdychanym a pęcherzykowym, zależy od następujących czynników:
- stężenia anestetyku w mieszaninie środków znieczulających,
- wentylacji pęcherzykowej.
Przy niezmienionym stężeniu anestetyku w powietrzu oddechowym i niezaburzonym oddychaniu stężenie w powietrzu pęcherzykowym wyrównałoby się w ciągu kilku minut ze stężeniem w powietrzu oddechowym, gdyby gaz nie przechodził stale do krwi. To przechodzenie gazu do krwi i - następnie - jego przechodzenie do tkanek powoduje, że stężenie w powietrzu pęcherzykowym maleje. Przy stałym stężeniu w powietrzu oddechowym stężenie w powietrzu pęcherzykowym zależy głównie od równowagi między wentylacją w pęcherzykach płucnych a przechodzeniem gazu do krwi płucnej.
Ważne w praktyce klinicznej:
8 Stężenie anestetyku w powietrzu pęcherzyko-wym można szybko zmienić przez zmianę WKm wentylacji i/lub stężenia w powietrzu oddechowym.
Na ryc. 3.2 przedstawiono, w jakim czasie stężenie anestetyku w powietrzu pęcherzykowym przybliża się do stężenia w powietrzu oddechowym - przy stałym stężeniu w powietrzu oddechowym.
Fa/Fi
Ryc. 3.2 Szybkość, z jaką stężenie różnych anestetyków w powietrzu pęcherzykowym zbliża się do stężenia w powietrzu oddechowym. Szybkość ta jest największa w przypadku najsłabiej rozpuszczalnego podtlenku azotu, a najmniejsza w przypadku najlepiej rozpuszczalnego metoksyfluranu. Fj/F; = stosunek stężenia w powietrzu pęcherzykowym do stężenia w powietrzu oddechowym (Eger; zmodyfikowano).
Wchłanianie anestetyku w płucach zależy od następujących trzech czynników:
- rozpuszczalności anestetyku we krwi,
- pojemności minutowej serca,
- różnicy ciśnień cząstkowych między powietrzem pęcherzykowym a krwią płucną.
3.2.1 Rozpuszczalność we krwi
Rozpuszczalność anestetyku wziewnego jest zdefiniowana jako stosunek stężenia anestetyku (gazu lub