Przy spłacaniu długu ratami o stałej części kapitałowej ciąg wartości długu
bieżącego K)y j - 0,1.....n. jest ciągiem arytmetycznym o początkowym
wyrazie Kn oraz różnicy — U.
Z powyższego wynika, że dług bieżący na koniec okresu j jest dany wzorem
Kj = K0-jU. (6.29)
Ponadto, wobec (6.10), otrzymujemy
Ij—Ij+i — Kj-\i—Kji = Ui. t a więc również odsetki z kolejnych okresów tworzą ciąg arytmetyczny.
Przy spłacaniu długu ratami o stałej części kapitałowej ciąg wartości odsetek
lj,j = 1.2.....n, jest ciągiem arytmetycznym o pierwszym wyrazie K0i oraz
różnicy — Ui.
Część odsetkową 7) raty R, można więc obliczyć jako czyli
(6.30) |
Wiedząc, że odsetki l} tworzą ciąg arytmetyczny o różnicy — Ui. na podstawie wzoru (6.28) wnioskujemy, że również raty Rj tworzą ciąg arytmetyczny o różnicy — Ui.
Przy spłacaniu długu ratami o stałej części kapitałowej ciąg rat R:, j - ł,2....,/i, jest ciągiem arytmetycznym o pierwszym wyrazie K0i+U
oraz różnicy — Ui.
Wartość raty jest wobec tego dana wzorem
(6.31)
Ciąg Rj.j = 1.2.....n. jest oczywiście ciągiem malejącym, co wyjaśnia, dlaczego
raty omawianego typu nazywa się niekiedy ratami malejącymi. Takiej nazwy nie można jednak uznać za prawidłową, ponieważ istnieje wiele malejących ciągów rat spłaty długu, które nie spełniają warunków (6.27)-(6.28).
Przy ratach o stałej części kapitałowej wzór (6.17) dla łącznej wartości odsetek obliczonych na moment 0 przyjmuje postać
(6.32)
/(O, = (n-a^,)U.
której wyprowadzenie proponujemy Czytelnikowi w zadaniu 6.15.
Rozpatrywany ciąg rat o stałej części kapitałowej spełnia warunek równoważ-i długu i rat (6.2), ponieważ
«
i-1
£ /;(1 + i)~'+U £ (1 +0“; = /«» + t/«*|f
i-' J-»
= (w~ — *0-
Przykład 6.11
Dla kredytu analizowanego w kolejnych przykładach poprzedniego punktu -Jału zbudujemy schemat spłaty ratami o stałej części kapitałowej. Przypomi-ly, że K0 = 600 zł. n = 6. i = 1.5%, a bazowym okresem spłaty jest miesiąc.
Tabela 6.4
j |
A;., |
u, | |||
1 |
600 |
109 |
9 |
100 |
500 |
2 |
500 |
107.5 |
7.5 |
100 |
400 |
3 |
400 |
106 |
6 |
100 |
300 |
4 |
300 |
104.5 |
4.5 |
100 |
200 |
5 |
200 |
103 |
3 |
100 |
100 |
6 |
100 |
101.5 |
1.5 |
100 |
0 |
I |
- |
- |
- |
600 |
Kapitałowa część raty wynosi U = 600/6 = 100 zł, co wpisujemy do kolumny j tabeli 6.4. Obliczanie pozostałych elementów tej tabeli będzie bardzo łatwe, śłi zaczniemy je od kolumn AT, _, oraz Kr Na początku pierwszego wiersza mamy ług początkowy o wartości K0 = 600 zł, który na koniec pierwszego miesiąca liejszy się w wyniku spłaty kapitałowej U = 100 zł do wartości Kx = 500 zł. ‘ug bieżący A'. = 500 zł z początku drugiego miesiąca zmniejszy się na koniec go miesiąca również o wartość U = 100 zł. więc będzie wynosił K2 = 400 zł. /tarzając ten rachunek dla kolejnych wierszy, otrzymujemy w kolumnach A' oraz Kf ciągi arytmetyczne o różnicy — 100 zł. Następnym etapem obliczeń st kolumna /,. Skoro znamy już dług bieżący K, na początku każdego miesiąca, żerny obliczyć wartość odsetek za każdy miesiąc Przy miesięcznej
stopie 1.5% odsetki za pierwszy miesiąc wynoszą 600 0,015 = 9 zł, za drugi iesiąc 500 • 0,015 = 7,5 zł itd. Jak widać, otrzymany ciąg wartości odsetek /Jest ciągiem arytmetycznym o różnicy —Ui = -100-0,015 = —1,5 zł. Pozostało nam już tylko obliczenie wartości rat w kolumnie /?,. W tym celu dodajemy do siebie odpowiednie elementy kolumn l, oraz (/,. otrzymując kolejne raty R m 9+ 100 m 109 zł, R2 = 7,5+ 100 * 107,5 zł itd. Otrzymany ciąg rat także jest ciągiem arytmetycznym o różnicy —Ui= — 1,5 zł.
207