lektury j polski9

Stanisław Wyspiański

Stańczyk — przybywa do Dziennikarza Jest to bohater z epoki ostatnich Jagiellonów, uosabia mąd-■ rość polityczną, demaskuje zachowawczą postawę Dziennikarza oskarżając go o bierność, wręcza mu i kaduceusz (błazeńską laskę).

Rycerz — Zawisza Czarny, bohater spod Grunwaldu, symbol honoru i odwagi, odwiedza Poetę, by uzmysłowić mu potęgę słowa i potrzebę tworzenia poezji zaangażowanej politycznie.

Hetman — Franciszek Ksawery Branicki, hetman wielki koronny, zdrajca ojczyzny, który uczestniczył w konfederacji targowickiej, sprzedawczyk, sojusznik Katarzyny U, a nawet jej zięć, ponieważ pojął za żonę córkę carycy. Ukazując się Panu Młodemu, jest jego podświadomym wyrzutem sumienia i w kwestii zdrady, której dopuścił się bohater, wchodząc do stanu chłopskiego. W kreacji tej postaci autor j „Wesela” zawarł aluzję do utworu „Zaczarowane koło” Lucjana Rydla, w którym Wojewoda, jeden z bohaterów, zapisuje duszę diabłu w zamian za hetmańską buławę.

, Upiór — Jakub Szela, przywódca chłopów w rabacji galicyjskiej z 1846 r., czyli zbrojnym powstaniu >.    przeciwko polskiej szlachcie. Ukazuje się Dziadowi, który pamięta doskonale krwawe wydarzenia sprzed

lat i nieufnie patrzy na pozorne zbratanie klas społecznych. Podczas rabacji ucierpieli członkowie rodzin Tetmajerów i Rydlów, dlatego Dziad nie wierzy w solidarność chłopów i panów.

Wemyhora — postać pół legendarna, limik i wróżbita, przepowiadający niepodległość Polski i jej pojednanie z Ukrainą. Odwiedza Gospodarza, wybierając go tym samym do roli przywódcy powstania Odróżnia go od poprzednich zjaw fakt, iż Wemyhora nie przybywa wyłącznie do jednej postaci (Gospodarza), bowiem widzą go inni weselnicy Postać Wemyhory pojawia się w literaturze romantyzmu, np. w dziele Słowackiego „Sen srebrny Salomei” Sam Wyspiański, jeszcze przed weselem Rydla, tworzył rapsod „Wemyhora”

„Plotka o «Weselu»”, czyli na kim wzorował się Stanisław Wyspiański tworząc dramat

Bohaterowie dramatu mają swe pierwowzory w rzeczywistości, możemy więc wskazać konkretne postaci, które posłużyły Wyspiańskiemu jako inspiracja do kreacji bohaterów. Znamy je z dzieła Tadeusza Boya-Żeleńskiego „Plotka o «Weselu»”.

Pan Młody — Lucjan Rydel, poeta i dramaturg, wykształcony młodzieniec. Współcześni postrzegali go jako wielkiego gadułę. Rodzina wcale nie protestowała, gdy syn profesora Uniwersytetu Jagiellońskiego postanowił ożenić się z chłopką.

Gospodarz — Włodzimierz Tetmajer, malarz, w 1890 r. pojął za żonę Annę z Mikołajczyków. Początkowo żył w ciężkich warunkach materialnych, po kilku latach zbudował mały dworek (to właśnie tam odbyło się wesele Rydla). Tetmajer cieszył się wielkim autorytetem wśród mieszkańców wsi, zasiadał nawet w radzie powiatowej i posłował do parlamentu.

Dziennikarz — Rudolf Starzewski, redaktor konserwatywnego dziennika „Czas”, organu lojalistycz-nego wobec zaborcy (Austro-Węgier).

Poeta — Kazimierz Przerwa-Tetmajer, przyrodni brat Włodzimierza Tetmajera, młodopolski artysta, bywalec salonów, ulubieniec kobiet Na krótko przed premierą „Wesela” krakowski teatr wystawił jego sztukę pt. „Zawisza Czarny”

Panna Młoda — Jadwiga Mikołajczykówna, 16-letnia młodziutka panna, niezbyt przygotowana do małżeństwa ze światowym i obytym artystą.

Gospodyni — Anna Tetmajerowa z Mikołajczyków, żona Włodzimierza Tetmajera, podczas wesela siostry miała około 27 lat.

Marysia — siostra Anny i Jadwigi, najpiękniejsza z trzech sióstr, muza młodopolskich malarzy. Była zaręczona z jednym z nich, Ludwikiem de Laveaux, artystą pochodzącym ze spolonizowanej szlachty. Ukochany nie cieszył się dobrym zdrowiem i zmarł na suchoty (tzn. na gruźlicę) podczas pobytu w Paryżu.

Radczyni — Antonina Domańska, ciotka Lucjana Rydla, dystyngowana dama, żona profesora. Późniejsza autorka poczytnych powieści dla dzieci i młodzieży, np. „Historii żółtej ciżemki”.

309