logopedia(mowa ) Minczkiewicz 3

—    logopedię korekcyjna (zwana tez logoterapiąl - dążącą do usuwania zaburzeń mowy. głosu oraz trudności w czytaniu i pisaniu.

—    logopedie artystyczną - dbającą o kulturę żywego słowa potocznego, publicystycznego i artystycznego (L. Kaczmarek 19821.

W praktyce logopedycznej dominowała jednak surdologopedia i logopedia korekcyjna. W niektórych, zwłaszcza większych ośrodkach logopedzi zaczęli specjalizować vSię w terapii osób z wybranymi zaburzeniami mowy. doskonaląc: się tak w zakresie wiedzy teoretycznej, jćik i umiejętności praktycznych, np. w terapii osób z afazją. w terapii osób jąkających sir. upośledzonych umysłowo, nicslyszącycli i niedosłyszących oraz z trudnościami w czytaniu i pisaniu. Wychodząc naprzeciw potrzebom zaproponowano więc poszerzenie listy specjalności logopedycznych. Wśród specjalistów znajdują się:

—    logopeda ogólny

—    surdologopeda

—    neurologopeda

—    balbulolugopeda

—    oligofnmologopeda

—    nrloepik

—    gluttodydaktyk (Z. M. Karkowski 1991).

Logopeda ogólny:

jest specjalistą w zakresie ogólnej diagnozy i ogólnej terapii zaburzeń komunikacji, a szczególnie w zakresie diagnozy, profilaktyki i terapii zaburzeń urtykulucyjuych i lonacyjnych spowodowanych uszkodzeniami lub dysfunkcją obwodowych narządów mowy.

Specjalista ten zdobywa wiedzę i niezbędne umiejętności na dwuletnich podyplomowych studiach logopedycznych lub na pięcioletnich studiach dziennych. Przydatnej w pracy logopedycznej wiedzy dostarczają mu takie przedmioty, jak: lingwistyka, medycyna, psychologia, pedagogika, zaburzenia komunikacji, ortologopedia. pragmatyka logopedyczna, logo-ryiiuikn i emisja głosu.

Miejscem pracy logopedy ogólnego są poradnie psychologiczno-pedagogiczne. poradnie foniatryczne, bądź inne placówki resortu zdrowia, oświaty i kultury.

Surdologopeda:

jest specjalista w zakresie diagnozy i terapii logopedycznej osób (dzieci, młodzieży, dorosłych) z uszkodzeniem słuchu (głuchych, niedosłyszących, ghichomewidoiiiycli).

Wiedzę i umiejętności logopedyczne uzyskuje on na rocznym podyplomowym studium surdologopedii oraz podczas rocznej praktyki zawodowej realizowanej pud kierunkiem doświadczonych surdologope-dów. Studiując zdobywa wiedzę z zakresu: audiologii, otorynolaryngo-

10

logii, fonrtyki aknsrycziiej. audyrywnej i wizualnej oraz emisji glo.su. a ponadto sitrdopsydiologii i surdopedagogiki. Ważna dla niego jest także znajomość różnych systemów komunikacyjnych, a to: dnktylografii. fonogestów. języka migowego, systemu plkłogrnficznego. blissa itp.

Miejscem pracy surdolngopedy su przedszkola, szkoły, ośrodki i poradnie rehabilitacyjne Polskiego Związku Głuchych, kliniki i oddziały o tory i lolaryngologiczne oraz poradnie psychologiczno-pedagogiczne.

Neurologopeda:

jest specjalista w zakresie diagnozy i terapii! logopedycznej osób z alazją, alalią. dyzartrią oraz diagnozy i terapii mowy osób z porażeniem mózgowym.

Wiedzy i umiejętności zawodowych nabywa on w toku rocznych podyplomowych studiów z zakresu neurolognpedii i rocznej praktyki zawodowej realizowanej pod kierunkiem doświadczonych neurolog"pędów. Podczas studiów zdobywa wiedzę z zakresu: anatomii, fizjologii i patologii centralnego układu nerwowego, psychologii klinicznej, afazjologii. neuru-lingwislyki. psychnlingwistyki. neiiropsyrhologii. kinezyterapii. lognrytmiki. terapii muzyka i plastyka. Ponadto zapoznaje się z metodyka pracy logopedycznej z osobami z uszkodzeniami neurologicznymi.

Miejscem pracy neurologopody są oddziały neurochirurgii, poradnie przy kliniczne, szpitale i poradnie psychiatryczne, szpitale i ośrodki rehabilitacyjne, poradnie foniatryczne, poradnie logopedyczne oraz przedszkola i szkoły dla dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym (tnpdi.

Balbutologopeda;

jest specjalistą w zakresie diagnozy i terapii osób jąkających sic. jak również z innymi zaburzeniami płynności mówienia (gielkol. brndylalia. rachylalia).

Przygotowanie do pracy z osobami jąkającymi zapewniają mu studia na rocznym podyplomowym studium bnlbutologopedii i roczna praktyka zawodowa pod kierunkiem doświadczonych bal Mitologu pędów.

Zdobycie wiedzy leorotyczncj umożliwiają zajęcia z zakresu balhu-topsychologii. neurologii, fonia tri i, psychologii klinicznej, psychologii komunikacji interpersonalnej, psychoterapii, logorytmłki. hnlbulologii oraz melodyki pracy z osobami jąkającymi się i nieplynnie mówiącymi.

Miejscem pracy balbutologopedy są poradnie psychologiczno-pedagogiczne. poradnie i oddziały foniatryczne, poradnie logopedyczne (gabinety logopedyczne).

Oligofreno logopeda:

jest specjalistą w zakresie diagnozy i terapii mowy osób upośledzonych umysłowo, z zespołem Downa, osób autystycznych, osób z mutyzmem. a także chorych psychicznie. Odpowiednie kwalifikacje do podjęcia pracy logopedycznej uzyskuje drogą studiów na rocznym podyplomowym studium

11