M Feld TBM665

665

14.3. Usuwanie zadziorów i załamywanie ostrych krawędzi

14.2.    Obróbka cieplna i cieplno-chemiczna

Może ona występować w procesach technologicznych części różnych klas i ma istotny wpływ na strukturę procesu technologicznego. Najczęściej powoduje ona odkształcenia cieplne przedmiotu obrabianego, które muszą być usunięte przez obróbkę wykańczającą. Jedynie azotowanie i azotonasiarczanie, które przebiegają w znacznie niższych temperaturach, mogą stanowić końcowe operacje procesu technologicznego.

Występujące najczęściej procesy technologiczne obróbki cieplnej i cieplno--chemicznej i ich wpływ na proces technologiczny obrobionej części szczegółowo omówiono w rozdz. 5 w p. 5.5.

14.3.    Usuwanie zadziorów i załamywanie ostrych krawędzi

Zadzior (rys. 14.2) jest niepożądanym ciałem powstającym na powierzchni przedmiotu w procesie wytwarzania. Ma on w porównaniu z przedmiotem małą objętość, może powstać na całym obrabianym profilu albo selekcyjnie na pewnej jego części. Jego wymiary, przy powtarzającym się tym samym procesie obróbkowym, nie są stabilne. To samo dotyczy miejsca jego powstawania, które może być różne.

RYS. 14.2. Zadzior i jego wielkości charakterystyczne; h - wysokość zadzioru, b - szerokość zadzioru

Istnieją trzy główne przyczyny, dla których w procesach technologicznych wszystkich części maszyn występują operacje usuwania zadziorów i załamywania ostrych krawędzi.

1.    Nie usunięty zadzior czy ostra krawędź może być powodem uszkodzenia lub w niektórych przypadkach zniszczenia współpracującej części.

2.    Istotną rolę odgrywają względy ergonomiczne. Zadzior stanowi dużą przeszkodę w dalszym procesie wytwarzania, a szczególnie w procesie montażu. Część z ostrymi krawędziami bądź zadziorami może spowodować skaleczenie pracownika lub późniejszego użytkownika określonego wyrobu.

3.    Nie bez znaczenia są względy estetyczne. Produkt z niestarannie wykonanymi częściami znacznie traci na swojej wartości.

Zadziory mają pewne charakterystyczne cechy decydujące o łatwości ich usuwania. Jedną z tych cech jest rodzaj połączenia zadziorów z materiałem podłoża. Odróżnia się zadziory mające u nasady sztywną i grubą podstawę, zadziory z cienką i dostatecznie giętką podstawą oraz zadziory z cienką i kruchą podstawą, uwarunkowaną właściwościami materiału.