Obraz5 3

48

W jaki sposób zwykło się redagować notatkę prasową?

Na wzorzec gatunkowy tej odmiany notatki składają się: spetryfikowana (ustalona) struktura dwusegmentowa obejmująca tytuł ze składnikami tauto-logicznymi lub komplementarnymi o funkcji powiadamiającej (możliwość wystąpienia nominalnych konstrukcji składniowych lub zdań - najczęściej pojedynczych). Warto dodać, że tytuł może mieć charakter samodzielnego komunikatu lub być informacją sygnalną, uzupełnioną danymi z pierwszego akapitu. Drugim składnikiem jest korpus, w obrębie którego wyróżnia się pierwszy akapit, gdyż przybiera zwykle formę sygnału (można go też łatwo przekształcić w lid pojedynczy lub streszczający) - odpowiadając na klasyczne pytania informacji, rzeczowo powiadamia o określonym fakcie. Kolejne akapity mają charakter opisowy lub rozwijający. Akapit ostatni może powtarzać informację główną lub zawierać dane szczegółowe, dominuje bowiem kompozycja realizująca zasadę odwróconej piramidy.

Płaszczyznę pragmatyczną wzorca trudno uznać za skomplikowaną, gdyż notatka służy przede wszystkim powiadamianiu, przedstawia świat aspekto-wo, w określonej perspektywie, w sposób w miarę obiektywny i rzeczowy.

Wśród cech stylistycznych wymienić trzeba osłabioną szablonowość związaną z zakresem petryfikacji tytułu i pierwszego akapitu oraz użyciem klisz językowych. Obowiązuje w takiej notatce zasada harmonizowania środków stylistycznych, choć nie są one jednorodne pod względem genezy: przeważa leksyka wspólnoodmianowa lub typowa dla polszczyzny starannej (pisanej) oraz profesjonalizmy (najczęściej jednak takie, które zna szerszy ogół).

5.3. Jakie przestrzenie wolności twórczej pozostawia dziennikarzom notatka z dominantą publicystyczną?

Sygnały gatunkowe tej odmiany są zasadniczo analogiczne do sygnałów gatunkowych poprzedniej odmiany. W praktyce komunikacyjnej mogą się też jednak pojawić wypowiedzi zmodyfikowane w wyniku alternacji ilościowych: z pojedynczym tytułem i kilkuakapitowym korpusem lub odwrotnie: ze złożonym tytułem i korpusem jak w^re wzmiance - zredukowanym do pojedynczego akapitu. O wspomnianych wyznacznikach wdarto pamiętać, by nie czuć się bezradnym w kontaktach z wypowiedziami, które na pierwszy rzut oka nie nawiązują ściśle i precyzyjnie do wzorca gatunkowego notatki.

Wzorzec gatunkowy obejmuje strukturę spetryfikowaną w mniejszym stopniu niż struktura notatki kanonicznej [por. 5.2.]. Kolejne modyfikacje struktury noszą znamiona alternacji jakościowych. Najczęściej modyfikacje dotyczą tytułów^r głównych, rzadziej nadtytułów (tu może się pojawić pytanie