Obraz6

4. Rysunek techniczny budowlany

4.1. Normalizacja w budownictwie

Polskie Normy są podstawowym źródłem informacji na temat zasad rządzących rysunkiem technicznym, w tym także budowlanym. Powstają miedzy innymi w celu „[...] ułatwienia porozumiewania się przez określenie terminów, definicji, oznaczeń i symboli do powszechnego stosowania”. Powyższy cytat pochodzi z ustawy o normalizacji¹ z 2002 r. i opisuje główny powód opracowywania i stosowania norm w rysunku technicznym budowlanym.

Stosowanie norm jest zgodnie z powyższą ustawą dobrowolne, ale w praktyce powszechne. Polskie akty prawne powołują się na Polskie Normy. Na przykład w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego² czytamy: „Projekt budowlany należy opracować (...), stosując zasady wymiarowania oraz oznaczenia graficzne i literowe określone w Polskich Normach lub objaśnione w legendzie”. Jeżeli zdecydujemy się zrezygnować z zasad normowych, legenda, którą będziemy musieli sporządzić, będzie bardzo długa i pracochłonna. Jednocześnie, kiedy norma ulega zmianie, część zasad zawartych w starych normach wciąż jest stosowana przez projektantów i nie oznacza to (biorąc pod uwagę dobrowolność stosowania norm), że rysunek jest błędny. Potrzeba czasu, nieraz wielu lat, aby nowe normy upowszechniły się w praktyce.

Pewne nawyki są zakorzenione tak silnie w praktyce budowlanej, a nawet w aktach prawnych, że normy ich nie zmieniają. Tak jest np. kiedy mówimy o skali rysunku. Potocznie używamy określenia „skala”, choć w normie mówi się o „podziałce”.

Polskich Norm nie można kopiować bez zezwolenia, gdyż zgodnie z ustawą o normalizacji korzystają z ochrony prawnej, jak utwory literackie. Krajową jednostką normalizacyjną posiadającą prawa majątkowe do Polskich Norm jest Polski Komitet Normalizacyjny (PKN^a). Oznacza to, że normy tak jak podręczniki należy po prostu kupić.

Polski Komitet Normalizacyjny jest współzałożycielem Międzynarodowej Organizacji Normalizacyjnej (w języku angielskim Organization for Standardization) utworzonej w 1947 r. Nazwę tej organizacji zwykle upraszcza się, używając zatwierdzonej oficjalnie krótkiej formy: ISO^u. Działania ISO służą rozwojowi i upowszechnianiu normalizacji na całym święcie. Powszechna normalizacja w skali światowej ma usprawnić międzynarodową współpracę intelektualną, naukową, technic/ ną i ekonomiczną.

Od 2003 r. Polska jest także pełnoprawnym uczestnikiem Europejskiego Komitetu Normalizacyjnego (Comite Europem de Normalisation - w skrócie: CENi Europejskiego Komitetu Normalizacyjnego Elektrotechniki (Comite Europeen de Normalisation Electrotechnique - w skrócie: CENELEC).

W wyniku współpracy międzynarodowej treść i oznaczeniii Polskich Norm są dostosowywane do standardów ww. organizacji międzynarodowych. Normy stanowiące tłumaczenia norm międzynarodowych ISO mają numery poprzedzone oznaczeniem literowym PN-ISO, na przykład PN-ISO 128-23:2002, gdzie PN - Polska Norma, 128 to numer normy, 23 - numer jej części, który występuje, jeśli norma jest podzielona na części, a 2002 - rok wydania.

Normy, które stanowią tłumaczenia norm europejskich EN mają numery poprzedzone oznaczeniem PN-EN, a te z nich, które są takie same jak normy międzynarodowe ISO, oznacza się jako PN-EN ISO, np. PN-EN ISO 11091:2001.

PKN ustanawia także normy uznane za PN i wprowadzone metodą okładkową. Tylko ich strona tytułową jest wydruku wana w języku polskim, a cała treść pozostaje bez tłumaczenia w oryginalnej wersji językowej. Numery takich norm nie różnią

46

1

   Patrz poz. [29] w wykazie literatury na końcu podręcznika.

2

   Patrz poz. [31] w wykazie literatury.