Obraz1 2

Pomoc społeczna jest zadaniem administracji publicznej, a wszelkie naruszenia uprawnień jednostek regulowanych prawem pomocy społecznej przez organy administracyjne umożliwiają podmiotom administrowanym wykorzystanie prawa do sądu. Działalność administracji publicznej podlega kontroli sądowej, co również dotyczy pomocy społecznej. Co do zasady kontrolę tę wykonują sądy administracyjne, a wyjątkowo także sądy powszechne. Wojewódzkie sądy administracyjne i Naczelny Sąd Administracyjny sprawują wymiar sprawiedliwości poprzez kontrolę administracji publicznej. Pojęcie administracji publicznej należy tu rozumieć szeroko. Zalicza się do niej organy administracji rządowej, samorządu terytorialnego oraz inne podmioty, które zostały powołane na mocy prawa do załatwiania spraw z zakresu administracji publicznej. Każdy podmiot, którego interes prawny został naruszony poprzez konkretne, niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie administracji, może wnieść skargę do sądu. W katalogu form działań administracji, będących przedmiotem skargi w dziedzinie pomocy społecznej, szczególne znaczenie mają decyzje administracyjne. To głównie w tej formie rozstrzygane są sprawy dotyczące świadczeń, w tym sprawy związane z umieszczeniem osoby w domu pomocy społecznej i ustaleniem opłat za pobyt w różnych jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej. Przedmiotem skargi mogą być również zezwolenia (odmowa ich wydania) wydawane na podstawie ustawy o pomocy społecznej. Z punktu widzenia procedury administracyjnej akty te traktowane są jak decyzje administracyjne. Chodzi tu np. o zezwolenie wojewody na prowadzenie domu pomocy społecznej czy zezwolenie na prowadzenie placówki zapewniającej całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub w podeszłym wieku. Do sądu administracyjnego można wnieść również skargę na inne niż decyzje i określone postanowienia akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa. Przykładem aktów mogą być zaświadczenia wydawane przez organy administrujące pomocą społeczną. Do czynności będących przedmiotem skargi można np. zaliczyć umowy zawierane przez organy administracji z innymi podmiotami o realizację zadań z zakresu pomocy społecznej. Należy przyjąć, że skargą mogą być również objęte czynności administracji naruszające dane osób korzystających z pomocy społecznej, jeżeli naruszenie to skutkuje w sferze praw' czy obowiązków wynikających z przepisów praw^fa.

Skarga do sądu administracyjnego może dotyczyć także bezczynności administracji. W sferze pomocy społecznej opieszałość, jak i bezczynność organów wydaje się szczególnie niebezpieczna. Jednocześnie jednostka rzadko zdaje sobie spraw^Tę, że ten rodzaj ignorancji ze strony administracji może być przedmiotem skargi do sądu. Można zaskarżyć bezczynność organów w sprawach dotyczących wydania decyzji, określonych prawem postanowień oraz wskazanych wyżej aktów' lub czynności. Należy jednak pamiętać, że z bezczynnością mamy do czynienia w'tedy, gdy organ nie podejmuje działań nakazanych prawem, a zatem należy wykazać istnienie określonego prawem obowiązku ciążącego na organie.

58