Obraz4 2

Gleby hydrogeniczne 75

nionego od składu botanicznego i stopnia rozkładu roślin, z których powstał. Według składu botanicznego zbiorowisk torfotwórczych, wyróżnia się torfowiska i torfy niskie: mechowiskowe, turzycowiskowe, szuwarowe, olesowe*. Opis profilu gleb wytworzonych z torfów torfowisk niskich jest następujący: POtni-Olni.

Rodzaj torfu według jego genezy i stopnia rozkładu, wyróżniany w morfologii profilu, jest podstawą charakterystyki warstw przy opisie gleb (np. PO-OmeRl/-OtuR2) itp.

Według klasyfikacji siedlisk łąkowych, torfowiska niskie są terenami bielaw i łęgów zastoiskowych. W klasyfikacji leśnej są to olsy.

b. Gleby torfowe torfowisk przejściowych

Jako przejściowe traktuje się torfowiska mezotroficzne o powolnym przepływie wód powierzchniowych i podpowierzchniowych. Mały dopływ wód gruntowych ogranicza neutralizację produktów rozkładu masy roślinnej i prowadzi do zakwaszenia środowiska glebowego (pH 4 — 5). W zbiorowiskach roślinności torfotwórczej zwiększa się udział gatunków oligotroficznych.

Torf przejściowy występuje zwykle na torfie niskim jako wyraz zubożania siedliska. Często w drodze dalszej ewolucji zostaje on przykryty warstwą torfu wysokiego. W profilu gleb torfowych torfowisk przejściowych wyróżnia się następujące poziomy i warstwy: POtpr-Otpr lub POtpr-Otpr-Otni.

Według składu botanicznego torfowiska przejściowe i torfy dzieli się na: mszarne przejściowe i brzezinowe.

Gleby torfowe torfowisk przejściowych są zubożałymi bielawami, natomiast w klasyfikacji siedlisk leśnych są to olsy brzezinowe.

c. Gleby torfowe torfowisk wysokich

Cechą zasadniczą gleb torfowych torfowisk wysokich jest silne zakwaszenie środowiska glebowego przez produkty rozkładu masy roślinnej (kwasy organiczne). Odczyn jest kwaśny i silnie kwaśny (pH poniżej 4). Zwykle wiąże się to z zasilaniem torfowiska wodami opadowymi ubogimi w sole mineralne. Dlatego torfowiska wysokie powstają w warunkach przewagi opadów nad ewapotranspiracją, w północnych rejonach globu ziemskiego, w górach oraz na obrzeżach oceanów.

Torfowiska wysokie (5% ogólnej powierzchni torfowisk Polski) powstają w miejscach akumulacji wód ubogich w składniki mineralne, ze względu na charakter zlewni (np. wśród wydm) lub wskutek przerwania kontaktu z zasobną w składniki mineralne wodą gruntową przez nagromadzony pokład torfu. Zakwaszenie środowiska glebowego determinuje charakter zbiorowiska roślinności torfotwórczej, wśród której szczególnego znaczenia nabierają mchy sfagnowe.

Patrz rozdział: Definicje i symbole poziomów glebowych.