Obraz9 3

Zanieczyszczenia

pierwotne

Środowisko

Wtórne zani

eczyszcJ,_a

Odzież personelu

Skóra, błony śluzowe.    Skóra, błony śluzowe.    Środowisko szpitalne, '

odzież pracownika    odzież, krew pacjenta    sprzęt, instrumentarium

medyczne, urządzenia medyczne

Ryc. 5_J. Drogi szerzenia się zakażeń.

1.    Droga powietrzno-kropclkowa:

•    eksploatacja aparatury, urządzeń medycznych, diagnostycznych i myjących (dezynfekcja, mycie, sterylizacja, wymiana) zgodnie z przyjętymi proccda* rami,

•    izolacja pacjentów zakażonych (uwaga na kichanie, kaszel), izolatki po-1 winny zawierać śluzę, należy dokonywać zmiany odzieży, dezynfekcji rąk i po każdym kontakcie z pacjentem; wentylacja w pomieszczeniu z wymu-l szonym powietrzem do wewnątrz,

•    dbałość o higienę jamy ustnej pacjenta,

•    higiena rąk personelu (dezynfekcja, mycie),

•    stosowanie masek ochronnych.

2.    Droga pokarmowa:

•    higiena przygotowywania posiłków.

•    przechowywanie produktów żywnościowych zgodnie z zasadami i wytycz* nymi epidemiologicznymi,

•    mycie i dezynfekcja naczyń i pomieszczeń kuchennych,

•    izolacja pacjentów z biegunkami.

3.    Droga przez uszkodzone tkanki i naruszenie ich ciągłości:

•    przygotow anie pola operacyjnego zgodnie z procedurami,

•    sterylizacja narzędzi,

•    profilaktyka antybiotykowa przedoperacyjna i okolooperacyjna,

•    przygotowanie bloku operacyjnego i zespołu operacyjnego w edług przyję* I tych standardów',

•    pielęgnacja ran ptx>peracyjnych z zachowaniem zasad aseptyki i antyseptyki,®

•    w przypadku zakładania wkłuć do naczyń należy stosować się do zaleceń: I

-    przygotować skórę pacjenta zgodnie z zaleceniami epidemiologicznymi, ■

-    przygotować personel do wkłucia i założenia cewników w warunkach I aseptycznych,

-    jak najszybsze usuwanie wcnflonów, cewników.

W zwalczaniu i profilaktyce zakażeń wewnątrzszpitalnych najważniejszą ^adą jest bezwzględne stosowanie higieny przez wszystkie grupy za wodo we. a głównie przez lekarzy i pielęgniarki, którzy wykonują badania i zabiegi, bezpośrednio stykając się z pacjentem i materiałem zakaźnym.

W szpitalach powinny powstawać systemy wykrywania zakażeń oraz systemy oceny stosowanych procedur w programach zapobiegających i zwalczających zakażenia szpitalne. Programy profilaktyki zakażeń i ich praktyczna realizacja stanowią o bezpieczeństwie pacjentów i personelu. Wyznacznikiem jakości programów są standardy’ i procedury postępowania higienicznego, dezynfekcyjnego, aseptyczncgo i organizacyjnego.

5.4.2

Aseptyka i antyseptyka

Aseptyka jest to postępowanie zapobiegające, niedopuszczające do zukażenia drobnoustrojami środowiska, sprzętu, materiałów i pacjentów. Jest to posługiwanie się materiałem i narzędziami wyjałowionymi — pozbawionymi bakterii, sporów, wirusów, grzybów.

Uwzględniając ryzyko wystąpienia zakażenia u pacjentów wyróżnia się następujące kategorie sprzętu:

I.    Sprzęt krytyczny

Do tej grupy należą urządzenia i przedmioty, które są wprowadzane do krwi lub wchodzą w kontakt z jałowymi tkankami organizmu człowieka. Należą do nich narzędzia chirurgiczne, cewniki do jam ciała, implanty, endoskopy. Stosowanie ich podczas zabiegów stanowi ryzyko zakażenia. Zatem muszą być bezwzględnie jałowe.

II.    Przedmioty półkrytyczne

Są to urządzenia, które stosuje się do błon śluzowych lub do zabiegów na uszkodzonej skórze (np. sprzęt do terapii oddechowej, bronchoskopy i endoskopy). Sprzęt półkrytyczny należy dokładnie umyć i poddać dezy nfekcji, która polega na eradykacji — zniszczeniu wszystkich bakterii i zarodników.

III.    Prz.edmioty bezpieczne (niekrytyczne)

Są to takie urządzenia, które mają kontakt z. nieuszkodzoną skórą, np. mankiety do ciśnieniomierza, stetoskopy. Przedmioty te nie muszą być sterylne.