Obraz 4 2

Usługi świadczone w ośrodkach wsparcia osobom z zaburzeniami psychicznymi są odpłatne. Nie dotyczy to jedynie korzystania z klubów samopomocy. Opłata ustalona została na poziomie 5% kwoty dochodu osoby samotnie gospodarującej lub kwoty dochodu na osobę w rodzinie, jeżeli dochód osoby samotnie gospodarującej lub dochód na osobę w rodzinie przekracza kwotę 250% odpowiedniego kryterium dochodowego, o którym mowa w art. 8 ust. 1 pkt 1 i 2 u.p.s. Niewysokie koszty korzystania z usług ośrodków wsparcia zostały ustalone z myślą o ich adresatach, którymi zwykle są osoby niezamożne, pobierające renty socjalne, zasiłki stałe lub bardzo niskie renty z systemu ubezpieczeń społecznych. Wśród osób cierpiących na choroby psychiczne jest bardzo liczna grupa ludzi młodych, czasami bez dochodu, będąca na utrzymaniu rodziny. Zbyt wysoka odpłatność powodowałaby rezygnację z uczestnictwa w zajęciach organizowanych przez ośrodki, co mogłoby skutkować negatywnie dla potencjalnych uczestników (pogorszenie stanu zdrowia) i zwiększyć wydatki budżetu państwa na leczenie. Niemniej usługi całodobowe zostały oszacowane inaczej, odpłatność za nie wynosi 70% dochodu osoby korzystającej z usług, proporcjonalnie do okresu jej pobytu w placówce.

Należy podkreślić, że korzystanie z usług świadczonych w ośrodkach wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi, szczególnie w odniesieniu do osób zamieszkałych na terenach wiejskich, zapobiega wykluczeniu i izolacji społecznej, daje szansę i możliwości rozwoju, a przede wszystkim uczestnictwa w szeroko rozumianym życiu społecznym.

Warto dodać, że omawiane regulacje dotyczące ośrodków wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi obowiązują od 31 marca 2010 r.⁶ Działające zaś do tego czasu środowiskowe domy samopomocy muszą dostosować się do nowych standardów do końca 2014 r.

domy dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży

Inną kategorią ośrodków wsparcia są domy dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży⁷. Są one rodzajem placówek zapewniających całodobowy, okresowy pobyt kobietom w ciąży oraz matkom, ojcom i innym osobom sprawującym opiekę nad małoletnimi dziećmi. Dom zaspokaja potrzeby bytowe i świadczy usługi wspomagająco-opiekuńcze. Ponadto dla osób trafiających do placówki w sytuacjach nagłych zagrożeń bezpieczeństwa lub zdrowia przewidziane są dodatkowe usługi. Dom powinien spełniać określone standardy lokalowe⁸ i docelowo powinno w nim mieszkać nie więcej niż trzydzieści osób dorosłych. Placówka zapewnia podstawową pielęgnację w razie choroby mieszkańca oraz opiekę nad dzieckiem w tym czasie, środki higieny i czystości, korzystanie ze świadczeń zdrowotnych oraz pomoc w załatwianiu spraw osobistych. Funkcjonowanie jednostek powinno opierać się na partner-

¹¹ Ustawa z dnia 12 lutego 2010 r. o zmianie ustawy o pomocy społecznej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 40, poz. 229).

~ Zob. rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 8 marca 2005 r. w sprawie domów dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży (Dz. U. Nr 43, poz. 418).

* Dom powinien zapewniać: odrębne pomieszczenie do spania i wspólne pomieszczenie do pobytu dziennego, pokoje dla mieszkanek w ciąży (maksymalnie dla trzech osób), ogólnodostępne łazienki :edna na pięć osób), ogólnodostępną kuchnię do samodzielnego sporządzania posiłków i jedno pomieszczenie do przyrządzania i spożywania drobnych posiłków oraz pomieszczenie do prania i suszenia.

101