Rodzaj męski |
Rodzaj żeński |
Rodzaj nijaki | |||||
Dawne tematy |
Dawne tematy |
Dawne tematy | |||||
-0- |
-jo- |
-u- |
-a- |
-ja- |
-o //jo- |
spółgł. | |
M |
brata |
konia |
woły |
ręce |
duszy |
lecie |
oczy |
D |
bratu |
koniu |
wołu |
ręku |
duszu |
latu |
oczu |
C |
bratoma |
konioma |
wołoma |
rękama rękoma |
duszama duszoma |
latoma |
oczyma |
B |
brata |
konia |
woły |
ręce |
duszy |
lecie |
oczy |
N |
bratoma |
konioma |
wołoma |
rękama rękoma |
duszama duszoma |
latoma |
oczyma |
Ms |
bratu |
koniu |
wołu |
ręku |
duszu |
latu |
oczu |
W |
brata |
konia |
woły |
ręce |
duszy |
lecie |
oczy |
W języku współczesnym zachowały się resztki liczby podwójnej w pewnych formach rzeczowników ręka, oko, ucho.
Ręka: Ms. l.p. na ręku obok normalnego na ręce, MB W Lmn. 'ece (zamiast ręki, por. nogi, dziewczynki), N Lmn. rękoma obok: jękami.
Oko: M B W l.rnn. oczy, D Lmn. oczu, N l.mn. oczyma obok: oczami. Ucho: M B W l.mn. uszy, D Lmn. uszu.
Fonny dawnej l.pd. w funkcji Lmn. używane są w rzeczownikach oko : ucho tylko wtedy, gdy oznaczają one narząd wzroku lub słuchu. Por. np.: M Lmn. mam niebieskie oczy, bolą mnie uszy, ale: oka tłuszczu !la rosole, ucha koszyka, garnka.
Literatura:
1. KIGr: Rozdz. Fleksja, § 53—56.
2. Kur: Cz. III. Rozdz. I, § 15, s. 126—128.
5. Rosp: Cz. III. Fleksja, § 35.
4. Wiecz: § 84.
§ 132. Rzeczowniki zbiorowe w funkcji liczby mnogiej.
Rzeczowniki brat i ksiądz mają fonny M Lmn. niezgodne z deklinacją męską: bracia zamiast braci lub bratowie (por. studenci, swatowie), księża zamiast księdze lub księdzowie (por. pieniądze, rydze, wodzowie). Ponadto twardotematowy rzeczownik brat ma formy D i N Lmn. takie jak rzeczowniki miękkotematowe: D Lmn. braci (jak: gości,
113