Obraz4

stię, czy w okolicznościach sprawy nie występuje szczególnie uzasadniony przypadek, uprawniający zainteresowanego do otrzymania świadczenia. Zgodnie z art. 41 u.p.s. osobie lub rodzinie przekraczającym kryteria dochodowe w szczególnych okolicznościach może być przyznany specjalny zasiłek celowy niepodlegający zwrotowi. Jego wysokość nie może przekraczać odpowiednio kwoty kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub rodziny. Podmioty te, mimo przekroczenia kryterium dochodowego, mogą również otrzymać zasiłek celowy, okresowy lub pomoc rzeczową, pod warunkiem zwrotu części lub całości kwoty zasiłku lub wydatków na pomoc rzeczową. Przyznanie specjalnego zasiłku celowego wymaga zaistnienia szczególnie uzasadnionych przypadków. Ustawodawca nie wyjaśnia, co należy rozumieć pod tym pojęciem, jednak musi ono nawiązywać do zaspokojenia podstawowych potrzeb bytowych, jak żywność, lekarstwa czy zakup opału. Za szczególnie uzasadnione okoliczności należy uznać przypadki wyraźnie odbiegające od typowych sytuacji osób kwalifikujących się do otrzymania pomocy społecznej przy spełnieniu kryterium dochodowego. Będzie to zatem sytuacja życiowa osoby lub rodziny, która ponad wszelką wątpliwość, bez konieczności wnikliwych zabiegów interpretacyjnych istniejącego stanu rzeczy, pozwala stwierdzić, że tak dotkliwe w skutkach lub tak daleko ingerujące w plany życiowe zdarzenia nie należą do zdarzeń codziennych²⁵. Zdaniem WSA szczególnym przypadkiem może być choroba osoby w podeszłym wieku, która wiąże się z nadzwyczajnym nakładem finansowym^{21 2}. Ocena przesłanek do przyznania specjalnego zasiłku celowego musi być dokonywana przy uwzględnianiu szczególnego charakteru tego świadczenia, które może być przyznane w sytuacjach zupełnie wyjątkowych i powinno być przeznaczone na zaspokojenie podstawowych potrzeb bytowych osób korzystających z pomocy, a nie na podnoszenie standardów ich codziennego funkcjonowania²⁷.

zasiłek i pożyczka na ekonomiczne usamodzielnienie

Następnymi świadczeniami są zasiłek i pożyczka na ekonomiczne usamodzielnienie. Pomoc ta może być przyznana osobie lub rodzinie w formie ednorazowego zasiłku celowego lub nieoprocentowanej pożyczki. Warunki udzielenia i spłaty pożyczki oraz jej zabezpieczenia są określane w umowie z gminą. W razie przyznania pożyczki ustawa o pomocy społecznej nie zwalnia z obowiązku wydania rozstrzygnięcia w formie decyzji administracyjnej. Należy zatem przyjąć, że zawarcie umowy powinno być poprzedzone wydaniem decyzji. W nauce prawa administracyjnego podkreśla się, że zawieranie :mów cywilnoprawnych niejednokrotnie związane jest z działaniem w połaci aktu administracyjnego. Związki pomiędzy tymi formami działania mogą np. polegać na tym, że dopuszczalność zawarcia umowy uwarunkowana jest wdaniem decyzji. Taki tryb postępowania powinien być zastosowany przy dzielaniu pożyczki na ekonomiczne usamodzielnienie. W doktrynie przewa-3 pogląd, według którego unieważnienie aktu administracyjnego będącego r odstawą umowy nie jest wystarczającą przesłanką do zmiany lub unieważ-

131

1

¹⁵ Wyrok WSA z dnia 23 września 2009 r., 1 SA/Wa 1004/09, LEX nr 580291

2

Wyrok WSA z dnia 4 listopada 2009 r„ IV SA/Po 470/09, LEX nr 589416. ²⁷ Wyrok WSA z dnia 4 listopada 2009 r., II SA/Sz 854/08, LEX nr 531607.