Obraz5

' tabwstkom samorządu terytorialnego zapewnia się udział w dochodach publicwMh odpowiednio do przypadających im zadań.

*    doctodmi jednostek samorządu terytorialnego są ich dochody własne oraz subwencje ogólne i dotacje celowe z budżetu państwa.

*    źródła dochodów jednostek samorządu tetyiomlncgo są określone w ustawie,

*    mm w zakresie zadań i kompetencji jednostek samorządu terytorialnego wstępują wnz i odpowiednim zmianami w podziale dochodów publicznych.

*    jednostki samorządu terytorialnego mają prawo ustalania wysokości podatków i opłat lokalnych w zakresie określonym ustawami

Tak pk wspomniano, przedstawione rozwiązania zawarte w Konstytucji W są w zasadzie kopią rozwiązań zawartych w EKST. Mają one wady i zalety. Niewątpliwie do zalet zaliczyć należy rozwiązanie dotyczące korelacji zadań i środków niezbędnych do ich realizacji W praktyce zapis ten jest nic w pełni realizowany, jednak to stwierdzenie jest potencjalną gwarancją dostosowywana środków do zadań realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego. Korzystnym rozwiązaniem jest ustalenie autonomii w prawach podatkowych i opla lokalnych dla władz jednostek samorządowych Niezrozumiałe jest jednak stosowanie rozwiązań rekompensujących ulgi i zwolnienia ustawowe stosowane w podatkach lokalnych. Rozwiązanie to nie pozwala w pełni realizować przez organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego tzw. władztwa podKkowego Jeżeli jednostki le są odpowiedzialne, autonomiczne i samodzielne • kwestii gospodarki finansowej, w tym także w sprawach podatkowych, to moim zdaniem sprawy ulg i zwolnień ustawowych istniejące w podatkach nie powinny z tych zasad podlegać wyłączeniu.

Pozostałe źródła prawa dotyczące gospodarki finansowej jednostek samorządu terytorialnego tkwią w przepisach niższej rangi, głównie w ustawach. Podstawowe znaczenie ma tu wspomniani juz ustawa z 26 listopada 1998 r. o famach publicznych Jest to uniwersalny akt regulujący funkcjonowanie sektora finansów publicznych, w tym także samorządu terytorialnego. Z przepi-fa icj usuwy wynika, te gospodarka finansowa jednostek samorządu teryto-rahego jen jawna i przejrzysta Samorządowy dług publiczny został objęty tymi Mym zasadmu co państwowy dług publiczny. Zgodnie z przepisami tej usta ty. dcpuwca uę pokrywane go ze sprzedaży papierów wartościowych, z kredy* fe, z potyczek, z prywatyzacji majątku samorządowego, z wolnych środków.

Przepisy tej ustawy ustalają dopuszczalną granicę spłaty w danym roku Wwowym kredytów, pożyczek i poręczeń w wysokości 15% planowanych dochodów budżetowych Ograniczono także łączną kwotę długu jednostki samo-fe terytorialnego do 60% dochodów lej jednostki w danym roku budżetowym. ■Hf «tawy o finansach publicznych nałożyły na jednostki samorządu obowiązek uzyskania opinii Regionalnej Izby Obrachunkowej

dotyczącej możliwości sfinansowania deficytu oraz prawidłowości wyliczonej kwoty długu Niektóre z ograniczeń dotyczących długu jednostek samorządu terytorialnego ulegają zaostrzeniu w sytuacji, gdy relacja zadłużenia państwa do PKB jest większa od 50% i jeżeli

•    kształtuje się w granicach 50-55%. to relacja długu jednostek samorządu terytorialnego nie może być wyzna od tej wielkości ukształtowanej dla budżetu państwa,

•    kształtuje się w granicach 55-60%, to ustalenie zadłużenia jednostki samorządu terytorialnego do jej dochodów wymaga zastosowania wzoru ustalonego w an. 45 usuwy o finansach publicznych. Kwota przypadających do spłaty w danym roku poręczeń i kredytów nie może przekraczać 12% planowanych dochodów tej jednostki,

•    kształtuje się powyżej 60%, to jednostki samorządu terytorialnego nie mogą udzielać nowych gwarancji i poręczeń. Budżety jednostek samorządowych uchwalane w kolejnym roku nic mogą być deficytowe.

Zgodnie z przepisami ustawy o finansach publicznych, jednostki samorządu terytorialnego mogą wykorzystywać środki funduszy celowych. Aktualnie dotyczy to w przypadku gmin - Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, w przypadku powiatów - Funduszu Gospodarki Zasobem Geodezyjnym i Kartograficznym, a na szczeblu województwa - Funduszu Ochrony Gruntów Rolnych i leśnych. Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Funduszu Gospodarki Zasobem Geodezyjnym i Kartograficznym

Przepisy wspomnianej ustawy dopuszczają możliwość realizowania budżetów niezrównoważonych oraz wprowadziły wymóg przedstawiania w uchwałach budżetowych organów stanowiących jednostek samorządowych informacji o stanie mienia komunalnego Warto wskazać, Ze zgodnie z przepisami ustawy o finansach publicznych istnieje możliwość wykorzystania niektórych kwot wydatków w następnym roku budżetowym.

Kolejnym ważnym źródłem prawa dla finansów jednostek samorządu terytorialnego jest ustawa 113 listopada 2003 r. o dochodach jednostek samorządu terytorialne^*¹. Ustawa ta, podobnie jak poocednic, reguluje podział żrołT dochodów pomiedzyLposzczególne szczeble jednostek samorządowych Jest ona dowodem na dalszą decentralizację finansów publicznych Ustawa ta dokonuje klasyfikacji źródeł dochodów jednostek samorządu terytorialnego oraz wyznacza zasady ustalania subwencji ogólnych i dotacji celowych z budżetu państwa. Zgodnie z an. 3 tej ustawy, dochodami jednostek samorządu terytorialnego są:

- dochody własne,

^łl DiU 12003 r Nr 203, por 1966.

w

101