Nazwa struktury |
Budowa |
Funkcje |
Komórka prokariotyczna |
Komórka e roślinna |
ukanotyczna zwierzęca |
Lizosomy |
* bardzo drobne pęcherzyki (średnica 0.2 |im) * otoczone pojedynczą błona lipidówo-białkową * wypełnione są enzymami hydrolitycznymi |
* umożliwiają rozkład pochłoniętych substancji i usuwanie obumarłych części cytoplazmy (trawienie wewnątrzkomórkowe) |
brak |
obecne |
obecne |
Peroksy- somy |
* struksury kulisie o średnicy 0.5 - 1.5 urn * otoczone pojedynczą błoną ■ zawierają dużo oksydaz oraz katalazę (rozkładającą HrOą) |
* zachodzą w nich reakcji utleniania z udziałem cząsteczkowego tlenu * rozkładają powstający nadtlenek wodoru |
brak |
obecne |
obecne |
Sfero- somy |
* kuliste struktury otoczone pojedynczą błoną * mają średnicę 0,5 - 1 (im |
* są miejscem syntezy i gromadzenia tłuszczów zapasowych |
brak |
obecne |
brak |
Mezo- somv |
* kuliste, błoniaste struktury, powstające z błony komórki * zawierają enzymy łańcucha oddechowego |
* uczestniczą w procesach oddechowych * wytwarzają ATP |
obecne |
brak |
brak |
1 Centriola |
* twór cylindryczny (średn. ok. 0.15 (im. dług. 0.3 -0.5 pm) * zbudowana z mikrorureczck o charakterystycznym układzie (9, 18 lub najczęściej 27 rureczek) * występuje w komórkach jako twór parzysty |
* odgrywa istotną rolę w tworzeniu wrzeciona kariokinetycznego podczas podziału komórek |
brak |
brak u roślin wyższych |
obecna |
Wici. rzęski |
* średnica 0.01 - 0,25 pm, długość ok. 10 pm (rzęski) do 150 pm i więcej (wici) * mikrostruktura ("9 + 2 mroczki") podobna jak centriołi |
• poruszając się (rzęski zwykłe wahadłowo. wici - wirowo) napędzają komórkę * niektóre spełniają funkcje receptorów |
często obecne |
rzadko |
rzadko (np. niekt. gamety) |
Błona komór kowa |
* ma grubość 4-6 pm * zbudowana jest z podwójnej warstwy lipidów (zwróconych częściami hydrofitowymi na zewnątrz) * tkwią w niej kompleksy białkowe: receptory różnych substancji, a także pompy i kanały jonowe |
* otacza komórkę i oddziela ją od środowiska * zapewnia wybiórczy transport substancji do i z komórki |
obecna |
obecna |
obecna |
Ściana komórkowa |
* u roślin zbudowana jest z jednorodnej substancji podstawowej (matriks) utworzonej z wielocukrów nieceiu-lozowych (pektyn, hemiceluloz) i z celulozy tworzącej włóknisty szkielet -* składa się ze-śeiany pierwotnej i ściany wtórnej" oraz może ulegać chemicznym modyfikacjom, np. drewnieniu, mineralizacji * ś. k. większości grzybów zbudowana jest z chityny * ś. k. bakterii ma charakter węglowodanowo-tłuszczo-wo-peptydowy (bez celulozy) |
* chroni komórkę przed uszkodzeniami mechanicznymi * nadaje komórce kształt * zabezpiecza przed nadmierną - utratą wody |
obecna |
obecna |
brak |