P1030548

i et* 7 historia. Dlaczego? Czy dlatego, że ze sta,,

J^SSocenW ^ruch* ^{ktÓry by}‘ ^mC,^hem “^1Chr°ⁿⁱ°nyw

7n Ssowało w świadomości poety, gdy pisał o .pojedy_nW Tak się to ry    _M Bolesława, tylko ze w wieku koU

r ^hT"dS’elekUć^^{ch tele}8^ra^^w" (^{VI1 132}>' &^d>' Powta^

“ S MA POtóR Si*. A J^LS1 WSTECZNY!" (IX .42). Czy m " ?_rK,e> Czy też anachroniczne było jego usiłowanie, żeby * pomoc, aparatu pojęciowego historiozofii romantycznej zrozum*

^Wy Ni^de^y odpowiedź na to pytanie jest możliwa. Dla history-ka literatury nie ona jest najważniejsza. Wię-ksz, od me, wymów, ma„ dramatyczne dzieje zapasów pisarza z własn, epok,. Twórcze, Ci, zaświadczone poczucie mewspołmiernosci z jasnym czasem. Pisał Norwid w r. 1865 w liście do Mariana Sokołowskiego: „Wy, rewolucjoniści, wy, postępowi ludzie, nie wzgardźcie gawędziarstwem retrogradysty i złamanego człowieka" (IX 156).

O niewoli narodowej

„Polska została podzielona na trzy nierówne połowy" - ten szkolny dowcip słyszałam w latach dzieciństwa; nie umiem powiedzieć, czy jest współczesny pokoleniu moich rodziców czy może dziad

ków¹.

Coś z takiej - ale bardziej ryzykownej - zabawy z martyrolo gicznie uświęconym stereotypem jest w późnej (1881) „balladzie Norwida: „Ani jej widzieć wieczorem, ni z rana, / Bo r o z e b r a n a...”² Polska jako wielka dama, która nie przyjmuje: ożywił nic alegorii, realizacja metafory, gra słów (rozbiory, rozbierać się Odstępstwo od konwencji, wedle której personifikacja Polski wypos żona była w atrybuty wzniosłości. Np. u samego Norwida w Pies społecznej (1848) przedstawiona jest jako „anielica" ubrana w „gwi; dzisty złotogłów", z tiar^{1 2} na głowie; zapowiedź, że anielica zdepc węża, dopełnia analogii tego upostaciowania Polski do Niewiasty Apokalipsy św. Jana.

1

» Powiedzenie to Anegdota przypiek    i™ Danielowi Konarzewskiemu;

„„    dodać z ruska po polsku (przed rcwoluq² był carskim oficerem): „A

2

   „a™;,, o Polsce .złożonej z trzech merowi