P1060498

• . nnu-iedzieć o ich bardziej dokładnym « HO> nie można mc powicaac*. grobowych <op cit. s

darowaniu ^ _.,._h nadodr/ańskicj i srodkowo-nadlabsko-haucl-

Kubki ic mc są sponkanc w _ _K /niszczonych grobów w Allslcdl

Liński ci kultun jastortskicj “ odmiam Nie wnosi on żadnych

(Muller 1985. Obi 61. *) pochodu jeden zabytek lej

dam eh do datowano ty ch naczyn

Z££S2EZXZ

aass^ifi« « h—-1—

innych obszarach ząetych przez kulturę przewotska « okresie lateńskim kubk,

tej odmiam są równie rzadkie . . . . ,

\aczvn tej odmiam me spotvkarm w gmpach - gubmskicj. nadodrzanskicj i srod-kou o-radłabsko-hau eilanskiej kuhun jastorfskiej W Saksonii-AnhalL na zniszczonym cmcntar/ysku cialopalmm z grobami jamowymi obsypanymi reszłkami stosu, w La-deburg groby 1. 2. 5 (Muller 1985 tabl 108. 20. 21 23) wystąpiły trzy egzemplarze tej kategorii naczyn. każde z iksowatym przewężonym uchem Elementami datującymi były tam zapinki typu B W grobie 2 odkryto silnie zniszczona zapinkę o długości niemożliwej juz do ustalenia (op cit. tabl 108. 22). w grobie 5 — taka sama zapinkę, uszkodzona o długości 9. 4 cm (op at . tabl 108 24) Jej długość pierwotna musiała przekracza; 10 cm R Muller datuje zapinki na LTC (op cit s. 39 ryc. 13), zgodnie zas z opracowaniem T Dąbrowskiej (1988. s 27-30) są to formy przewodnie charakten styczne dla I fazy rozwojowej kultury przeworskiej, datowanej na LTC1/C2 Kubki rożnych odmian pochodzące z terenów Środkowego Nadodrza tworzą stosunkowo zwarta stylistycznie grupę naczyń, która na omawianym terenie jest charakterystyczna tylko dla kultury przeworskiej Z 8 wydzielonych odmian — tylko jedna (5) ma swe odpow iedniki w grupie gubmskicj kultury jastorfskicj Cztery odmiany (2 3. 4. 8) mc maja tam żadnych analogu, a trzy następne (I. 6. 7) znane sa tylko z jednostkowych egzemplarzy naczyń, które można traktować jako importy W Saksonii. Anhalt problem ten wygląda podobnie Odmiany 1. 4. 5 są uchwy tne na szeroką dudę-odmiana* jest reprezentowana przez trzy egzemplarze; odmiany 2. 6. 7 znane mfMD zpojedynczych okazów, a odmiana 3 ruc ma tam żadnych analogu Wartym anooMia jest fakt a kubk i odmiam 5 były używane na szeroka skałę tak u kulturze

KBKS ^e*"*^k‘^C>' “ ^Sak50n,"^Anlal1 Solau* , środkowa

«-—

IŁ MISY

Misy. czyli naczy nia stołowe rozmącę sic kształirm cjami ogólny mi to druga obok kiihkmi ^{saa,tcm br/USca} wy nuarami i propor-» W««£2"" "^aCZ'^{n bard/}° ^ro/P°^ws/cchmorocl! odmian rms ^J * ^Srodkow<:B° Nadodrza wydzieliliśmy dzacsięć

1. Stosunkowo płytkie misy o zaokrąglonym. dołem miękko podciętym br/.uscu.

/. uchem lub bez. Wariantów nic udało się wydzielić, ponieważ są to przykłady nac/yn znane jedynie z bardzo schematycznych rysunków Zabór, grób 5 (tabl XX. 7). nusa z uszkiem umieszczonym tuz pod krawędzią, oraz prawdopodobnie grób 10 (uról XXI 2). Ze względu na niepełną znajomość materiałów z odkrytych zespołów grobowy ch cmentarzyska w Zaborze (por kat poz 236) — oba naczynia musimy datować szeroko ivi fazę I-II

Misy płytkie należą do powszechnie występujących na całym obszarze kultury przeworskiej, wy dziela się wśród nich warianty a, b, c (Dąbrowska 1973. s 501) Z zestawień chronologicznych zespołów z szerzej przebadanych cmentarzysk (Dąbrowską 1988, zestawienia 3-12. cecha 5 i 35) wynika, że występowanie tych naczyń przypada na cały okres lateński: wananty a i b pojawiają się już. w fazie 1 i są w użyciu do Ul fazy włącznie, wariant c pojawia się w fazie II i trwa w fazie III

W grupie gubińskicj kultury jastorfskiej misy tej odmiany wy stępują sporadycznie Odkiyto je na osadzie i cmentarzy sku w Luboszy cach. grób 71 (Domański 1975. s 46 113; tabl 9d. 22g. 24k). Grób. w którym wy stąpiła zapinka typu E. datowany jest na III fazę grupy gubmskicj (op. cit.. s. 19, ryc. 3). W Zaborze natomiast natrafiamy na przykład wzajemnych powiązań jastorfsko-przcworskich, gdyż na tym samym cmentarzysku przeworskim — zmarłych chowano również zgodnie ze zwyczajem jastorfskun. ale używano naczyń typowo przeworskich (kubek odmiany 1 i nusa odmiany 1)

Nic znajdujemy podobnych mis w grupie nadodrzńskiej i środkow o-nadłabsko-ha-wcllańskicj kultury jastorfskiej. W Saksonii-Anhalt znane są one z dwóch stanowisk — z Qucdlinburg (Muller 1985, tabl 53; 10) i Wittenberg, grób 3 (op en. tabl 92 4). Materiały z pierwszego stanowiska uległy przemieszaniu i jako takie me mają znaczenia w rozważaniach nad ich dokładniejszą chronologią Grób 3 z Wittenberg jes: datowany na LTD1, tj. II fazę kultury przeworskiej. Chronologię określają zapinka typu F i żelazna klamra sztabkowata z przesuw ką (op. cit.. tabl 92; 6. 5. oraz ryc 13 na s. 39). Misa przykrywała popielnicę, którą był kubek beczulkowaty. odmiany 4 (por s 14-15 niniejszego opracowania).

2. Nieco głębsze misy o baniastym profilu i facctowanych lub tylko pogrubionych krawędziach; wydzieliliśmy cztery warianty:

a — Bieganów. jama 3 (tabl III. 3). jama 17 (tabl III, 8), b — Bieganów. jama 17 (tabl III. 7), Żólwin waistwa kulturowa (tabl XXVII 21. c — Bieganów, palenisko 11 (tabl V. 13). Żólwin. jama 7/62 (tabl XXIV, 2). warstwa kulturowa (tabl XXVII. 1), d — Bieganów. jama 118 (tabl. V, 6)

Wszystkie egzemplarze naczyń tej odmiany pochodzą wyłącznic z dwóch osad. których datowanie zamyka się w fazach I-II (por kat poz 12 i 24SI. wobec czego musimy datować je podobnie, bez względu na wariant ukształtowania krawędzi W innych częściach Polski misy te spotykane są często w inwentarzach kultur. przeworskiej, najwięcej pochodź, z cmentarzyska w Warszaw tc-W.lanow te (Marciniak 1957. Wananty a, b. c pojawiają się już w fazie I. wariant d zaś me jest znam poza Środkowym Nadodrzem Trzy pierwsze przedstawiają się następująco a — grób 84b. faza I (op cit.. tabl LXXV1I. 7);

Wyszukiwarka