P1060526

VI

. KONTAKTY z kręgiem jastorfskim

mi

Mnno stosunkowo bmej dostępność, terenów Środkowego Nadodrza dla ro/oorod-,ch oddzuhwan kulturowi w>tukaj«| z poło/oua w miejscu największego przcwc/enij Pasa Nńm Europejskich, w tzw Brama: Lubuskiej - podstawowe Lc«me w okresie tatamekim rCedl 1985. s 58) i Uiensk.m (Goeflowsk, 1985 S u, miah konlakn Środkowego Nadodrza z południem Europ> W halsztacie C aaBczfh ac pcmiazano z mani leżącymi u dorzeczu środkowego Durcgu. w halsz-tacic D naioimast — ze strefa zachodmohalsziacka (Gedl op crt.). W okresie lateńskim na plan pierwszy wysuwają sic wpływy z obszarów zachodniej Brandenburgii, pohjdruowo-zachodmęj Saksonii (Domański 1981. s 198. 200) z jednej strony, a ze Slaska. Czech i Moraw (Dąbrowską 1988. s 151) — z dmgiej strony: utożsamia sic je z kręgiem jastorfskim oraz kultura lateńska Ich efektem jest ukształtowanie sic mniej więcej w tym samym czasie dwu dużych jednostek kulturowy ch, które począwszy od LTC1. podziela nucdz> siebie cały teren Środkowego Nadodrza

Kwestia powstania grupy gubmskiej kultury jastorfskicj i kultury przeworskiej, ich wzajemne relacje, czas trwania i okres zaniku — to jedne z najważniejszych problemów w cugach Środkowego Nadodrza w okresie lateńskim- O ile znamy dość dokładnie czas zaniku obu kultur (por rozdz. VII niemejszego opracowania), o tyle kwestie związane z ich powstaniem sa znacznie bardziej skomplikowane Pierwsza faza grupy gubińskicj pozbawiona jest precyzyjnych wyznaczników chronologii: znamy wyłącznie naczy nia w większości chropowate, baniaste, często dwuuszne

Pośrednia przesłanka dla określenia czasu powstania grupy eubinskicj jest określenie czasu trwania jej drugiej fazy. zacznie bogatszej u zespoh datowane dokładnie A*"?*¹¹' ^{1975 5} **> Wspomniany autor pojmuje ze‘faza II — datowani 2“ •^PU^^IC2CSQ0W° ***"* kulkowymi-popada na komcc III. poc/a-^ '    ⁹⁷⁵,^{s 92}» *ub blko ptewa, poło we II u puc .Donunsk,

** ' ^mUS,m'    ^ra «*> bezpośrednio pr/> padaja*

_Ł |975 . .    ⁰⁰ n*^{>a oaac}**ć poc/jtck faz> Cl (sto sou me do datowania

z IWtl roku, W    ^l^^_r^P<lr_ii^{eę chronolo}8K gn*P> gubmskiej

Posłom ni. II ».p_Łe    “rY**    Y Y

me jest mozlm\ w chwil.    ^{Ł 5o_52}> Bliższy czas trwania fazy 1

*    ^0bccneJ ^d0 «**&■» Materiały ceramiczne z 5 grobów

_Lubos/>cach (Domański 1975, % ₉₄ Łba**¹* nawiazan do kuliun pomorskie,    + *****

J j 95) Ro/ciągnięcie chronologii Un! ^bł^idoa k^T?^flA,e5

' CIL. s ⁸⁶"⁹²- Ciodlouski 19X5. s i, ^

kole/' ki /agjelkowalc. znane tylko _/e    «*«*» !?-** *

od okrew halsztackiego a/, po pok™_{c ok}*^/*°"^ra«*. |,j,    ?■*“•**

»*75

* 15

Z>P* 2. Muller IVK5. » 39. ryc 13.    '«>•••* «

^P^jcca.

[Jub niskiej mo/na daumac. opieraj* s* n_Ło „_CL”' ^T* -W poi HaD a/ po potowe LTC Dala pierwsza jesi z '“^wloł&P^J kofcnto. data draga wydaje sic znacznie bardzie, pnmdooodr^L *'*^ledtm *

Ceramika uznana za typową dla fazy I gn- LV~Tⁱ Zestawienie) mc wyróżnia sic niczym charak_toCr^l'^Do,n*^kl i IW.HU

z fazy II It* HI I Uk — naczynia jajowate z '‘'odran^J*"^*"* ⁰⁰ °^Cam*

nasady. o chropowaty m brzuscu <op ql. tabl XI\a,^™T^ “>*» ¹ 9uk*» . „

» Saksorai-AnhalL jeszcze w LTC. —^w    J—hfan

Podobnie i garnki dwuuche (Domański 1975. ^ Xb ““ ^19,5 *** » 1-ł znajdywane często w LTC. ię na etneaarzysku w Lube ^ ^Sa>n4)e] P⁰**®** — ot. s IV. tyc- 3). datowane są na fazę II tcj gnips \acz- *"*> ^{13 1 l5}» >op pasami na szorstkiej powierzchni brzusca — spónka sie a ^zpiomti'-'?ta<laoi® utec w fazie OL Luboszyce. grób 172 (op en t*i wn -¹*™^5ŁKJ 1=*= _Be. > Misa z giobu .03 z Luboszyc ,op

zanalogiczny nu żabytkami ceramiki kultur, przeworskiej .por oćr • - 6 mniejszego opracowania)    " wmane nas. s.: 1-22

Naczynia trójdzielne o czarno oświecanej gładką powierzchny ^____{__} „

tabl. X1D o stepują również bardzo licznie w LTC i początkach LTD (oo a. ₅ U prz>pis 143). Podobnie przedstawia się chronologia mcam tohpaiDwae^ z oobc 112 w Luboszycach (op. en., tabl. XIh). kiorego datowanie zaimka s* « szejka przedziale wczesnego i środkowego okresu lateńskiego (op at. s 351 Naczt*c z grobu 114 (op. cit., tabl. XIIa) jest forma nietypowa i jako ta**- me by; podstawowym wyznacznikiem chronologicznym dla faz> L podobne jA i odkma miseczka (op dL. tabl. XIId)

Z analiz) plamgrafu cmentarzyska w Lubas/} cach i Domański 1975. s w-9 ryc. 17) w) tuka jcd)nie. ze grób) zaliczone do faz) I usytuowane sa w ceanałnę czcsg akropoli, tworząc półksięży cówatego ksztahu pas. w którym znajdują sic pochewki ze wszy stkich czterech wydzielony ch faz chronologiczny eh. z wyraźna doirananu fan IL Reasumując powyższe rozważania — należy podkreślić, ze faza i grupy giżsasbc (według obecnego stanu badań nad tą grupa kulturowa) rysuje się bardzo mghsac.-pod względem ty powy ch form wy posazema. jak i dnonologn W\dąc sic. ze r^erah ¹ - grobów w Luboszy cach — zaliczone do fazy 1 — me musza b>c wcale nąfl*sz>m Pogląd len wywołany jest prayydopodobmc tylko skromnym th wyposBemc*. natomiast mc w iąze się z forma nac/y n cz) tez sposobem zdobiema.

faza III grupy gubmskiej datow ana jest zapinkami typu B i E    M

nadal zapinkanu typu A i kulkoy^ mi (Domański 1981. s I97i ^ł**¹⁰** ^£4 połowę II u p ac (Domański 1975. s. 92). Faza IV przypadaj - po***

P°^°wę 1 w p ac., jest datowana zapinkami t)pu C. F. K top ai. s *?>    ptW"***