P1070156

Cobutf/onicmuMkr - tnMil te MrtnhiMi rradio, lojadwl pnnfm> icp* mdią ■ *W iriir ar UnalnaM dfołaya i acalt Mt onacnM »iilo Muwtorał. wwr w>o ^okiKu /iuoc jaa aa prpMad w brytypkun t<rn*rcaai po HacMoaa praad—mna acatyci. a ap> u& r—a>orrtaar aaqaaai /Ar A Han apMn ur na typowym poprą nr Inraatoi —yw nfeo lnu po tło ayioaaaaa kyiladn ono a poucMpikadi aytnocji głoMnycli hlOcs r*L aa« acn—i - aa praytiad pmraafca mod>rrn>i k badan oimoaych - I pwrtwdn do naaagi aanapakwayck. aaakzippc poaocnpokac rodup badan apo rjainnrnork paMfp ja od atnany nrkarnnf <budowa pnyrzadoa). od urany ąją. ml fUycznyck (dnakaa aparatu RIO. /ar ad a dnalanaa USC), do baotoptc/nycti tfbnhrjnaiT—snrT organizmu bdrlapiŁ ky w dafecit doproaadnc do uchowana alf a olirlkag sytuacji. jaką jaat pppaknli »K pmptoauow choroby on/ do umicjętuo-M ap. tndaańonti mierpratacjf wydrwanyci wyników badan, takich jak np morfo łapa TM alimninaraaan prapany mogą aaaec tez charakter wariantowy, wchodząc na aodur porno ap uśadiy - * powyższym przykładzie htuisje tut mo/lmoK wejście pę

lliaanm badaa w »d dzacdztnae

foko |

od cesarach paarwizyck ipe programu - awupaw wiąże pojąc te pro z oaoka urrątapn aaą. a tcafci z całof tą doawtadczca edukacyjnych W tym poeumtema to. z czym styka df uczan w procesie ksztak od tępo. co w kitteh /apenuąta albo nawet jakie umiejętności wykształci Jasi to wtąc propram tilata ukierunkowany wychowawczo i motywacyjnie. Sprawą waZmąjtzą bądzse ra Met ze urzca mknął tą z ludźmi nuią kultury, rcłłgil czy jązyka. ott to czego konkretnie nauczył ią na ich temat Spędzenie dnia w ośrodku dla ludzi narszych okaże ią cenne jako element programu, nawet jedli nie zaowocuje to radną sprawdzalną wsadzą czy uadąjątnoscią /schowania

Propram jako zesesw doświadczeń edukacyjnych wynika zarazem z koncepcji pedagogicznej. opartej na widzeniu uczącego slf jako jednostki unikalnej i przekonaniu, iż nawet ta sama tratę i ta sama metoda doprowadzą do rożnych efektów u dwu różnych oaOh. charakteryzując)rh stą odmiennym bagażem doświadczeń i wiedzy oraz odmiennymi prądy tpozycjami Dlatego propram taki ma na celu przede wszystkim indywidu ahaot nauczanie, rzepo dowodem szkoły waldoriMue czy leż placówki pracujące metodą Montessori.

Program koncentruje ńą przy tym w niniejszym podejściu na tym. czego uczeń faktycznie mc nauczył, a nie aa tym. czego miał w intencji nauczyciela zostać nauczony. Na-uczycie! pracujący z takim programem powinien więc brać pod uwagę nie tylko jawne ceł* nauczania, ale także - w odróżnieniu od poprzedniego podejścia - tzw. ukryty program. e więc wszelkie niejawne bądź uboczne efekty kształcenia (patrz także Janowski IW i Szkutflarck 20041

Takie podąfłrłe do programu jest wyrazem zainteresowania rozwojem jednostki bardziej niż okreilonym celem, do którego warto dążyć. Jest też wyrazem indywidualiza-cji. o którą niezwykle trudno w masowej oświacie. Dlatego leż stosują go częściej np. instytucje terapeutyczne czy szkoły społeczne. Jest to - Jak alg wydaje - ujęcie bardzo wartościowe, które warto szerzej propagować w systemie oświatowym.

Kinrdnialil jednak droga zostanie obrana, autor może kształtować swój program

n ptnpek tywl* fnctu naucz juta według kryicnum

•    /umicf/oncgii ic/uliuiu (jaki Haki MUł-ił uyikatT).

•    zalecanych ucło(c/»*o nauczac'1

•    zaplanowanych dmlnn (Jak mriM?)

•    zaplanowanych aktywności do wykonania przez ucrntOw (Jatka zatarta taktt)

lub

w paeigakływta pnma aczania «łf według kryterium

•    doświadczeń edukacyjnych (czata acica nrgra«g| rtę aczy)

2. CZY RODZAJ PROGRAMU ZALEŻY OD PRZEDMIOTU NAUCZANIA? PARADYGMATY PRAC PROGRAMOWYCH

W literaturze przedmiotu wyróżnia ig typowo trzy sposoby ro/umienu i określania istoty procaau uczenia Mg. co prowadzi do trzech podstawowych paradygmatów programowych. Są one okretlane jako

•    paradygmat dominujący.

•    paradygmat teoretyczny.

•    paradygmat praktyczny.

Ilustrują one apoaoby planowania pracy nad programem OmOwtmy Je tu kolejno 2.1. Klozynny program dydaktyczny - paradygmat dnmłeaujący Program w tym paradygmacie ujmuje proces uczenia wg Jrto proces uzyskiwania ■» dr> od osoby kompetentnej, w szkole, z podręczników oraz od nenczyorła który jest /rodłem Informacji

Paradygmat wynikający i takiego mnwntiwa uczmowskitj aarti - akmlaay jata ta

minujący-funkcjonuge w pracach programowych jato główny, atąd japo na»ww.Zagmw Je czokmc miejacc w pracnch programowych wicha knjOw Jut od koncn lat czaerdoe-stych. kłady to afornurtowal po po raz pierwszy R Tyter t Tyter I949J.

Paradygmat ten opiera alg we czterech zasadniczych pytaniach. Odpowiedzi naaitay cnłoic prac programowych. Pytania składające uę na szkielet prac programowych pozwalają zaplanować tok konstrukcji programu.

Brzmią owe następująco:

•    Jakie ccte edukacyjne powinna stawiać noble szkole?

•    Jakie doawiadcrrnła edukacyjne uczącego sag pmhay oknznc at pomocne w r»

alłzncjitak sformułowanychcałfla?    __

•    Jak dohraC i uirerapownc owe doiwjndc rema by ipmair ehktywnr —orne*

•    Jak ocenie cfcktywnodc tych doewindczca?

Jest to zatem zestaw pytań

•    pocoucryC.

•    czepooczyC.

•    jak uczyc.

•    jakoccmac.

Wyznaczają one typową procedurę prac programowych dla idteych przedmiotów szkolnych.