P1030865

Cu rt«-> ,4 -»-ri • r> tN

IU1 UT LU. (J*MUUWX. ł V X. y XXX # • ^

np. ich udziai w długotrwałej wojnie między medyjskim królem Kia-ksaresem a w ładcą mało-azjatyckiego królestwa Lidii - Aliattesem, przy-na początki

l 4    -tvi^/4 o)

ttlUtCLWU iLil    1 Ul

sanvch dotyczących trwa-

V    J    W *■>

jącej ponad sto lat przed-nioazjatyckiej epopei Scytów znajdują potwierdzenie w licznych faktach

*

archeologicznych. Sa to

c    *

przede wszystkim znaleziska brązowych grodków strzał' dolu!uiT'we-

u^iuci i pODuczum. typu    puwo^cuunt ^puty-

anĆAVAzji Mmejśz^PS^iiejrTtakże na Zakaukaziu (rys. 1. 2). Szczególne zainteresowanie wzbudza znamienity ..skarb" z Sakkez. znaleziony w irańskim Kurdysta-nie. będący inwentarzem zniszczonego pochówka wodza scytyjskiego z drugiej połowy VII w. p.n.e., a zwłaszcza liczne, drogocenne wyroby jubilerskie. Drogi, którymi dostały się one w ręce scytyjskiego władcy, nie budzą wątpliwości. Nieprzypadkowo, charakteryzując panowanie scytyjskie w Azji Przedniej, Herodot (I: 106) pisał: ..Blisko dwadzieścia osiem lat panowali Scytowie nad Azją i pustoszyli wszystko z butą i lekceważeniem. Nie dość bowiem, ze od każdego ludu ściągali nałożony nań haracz, jeszcze rabowali, co kto posiadał, krążąc dookoła po kraju.”²

W okresie przednioazjatyckich najazdów' terenem przebywania trzonu piemion scytyjskich były stepy Kubania i północnego Przedkaukazia, połączoneTŹa-kaukaziem i Azją Przednią"kilkoma dogodnymi szlakach prz^iegaJącymTpFzez przełęcze centralnego Kaukazu i wzdłuż, zachodniego wybrzeża Morza Kaspijskiego ^{oraz wsc}ńodńrego wybrzeża Morza Czarnego (mapa 1). W ostatnich latach w stepowych rejonach położonych na północ od głównego grzbietu Kaukazu odkryto wiele znalezisk grobowych, dających wyobrażenie o lokalizacji ..królestwa Iśkuza , wzmiankowanego w źródłach asyryjskich. Właśnie tutaj, do rozciągających się w stepach ^przedkaukazia scytyjskich koczowdsk, napływała bogata zdobycz z Azji Przedniej, „osiadająca” z czasem w gro-' '^v°hzów' scytyjskich. Potężne Kelermesskie, Ulskie ¹ holśie Stavropolskie kurhany zawderały przepiękne z.kład) starożytnej sztuki jubilerskiej, wielką ilość lzorojenia, sprzęty gospodarcze. Namacalne wyobraże-^{lle 0} ogromnym bogactwie wwższych warstw scytyjskiej arystokracji a tych czasach daje również ujawmienie

m

X V

Mapa 1. Marszruty scytyjskich najazdów przez Kaukaz (wg E.I. Krupnova) KapTa 1. CxeMa cki([)cl.kiix noxozriB ⁱiepe3 KaBK03 (3a €.1. KpynHOBHM)

UP

no

nc

3H

KO

Ha

y

ua

nc

TO

no

JA

a3:

1H(

po

eH.

ep.

r>ni    o    r»

UUWWii*^ iJLJ.XJlXN.Jca S/

cKicficbKoro rany, Mi npaKTHHHO b Mamił Ta riepeamii Aaii. a Taxo^ Ocoójuibhh iHTepec BrncniKae 3hć CKapo. 3HaiuteHiffl y IpaHCbKOMy 1 hkoto BxozniTb iHBeHTap 3pyił cidcpcbKoro BO)KHfl apyroi nono: 30Kpe\ia HIICJteHHi Ta KOIIITOBHi K xh, mumii bohh noToamum ao I anp«, He BHOHKaiOTb CVMHiBy. H pH3ytoⁱm CKic|)CbKe naHysamm y L (I: 106) rmcajt: „ripoTMOM aBc ckk()h BOJioaaptoBa.Tii Han A3ieK cnoBHeHi naxaócTBa i npe3itpcTBa KpLM TOTO, mo BOHH 3 K05KH0T0 ¹

Bci mąjwajDi, bohh me, ozuihh y Bcix Te, ⁱihm koikhhh bojiqiub.”^: y nepion nepezmboa3iaTCKiix lipO)KHBaHH>l OCHOBHOTO HUpa CK CTemi ripHKyóaHHH Ta niBHńmor 3 3aKaBKa33»M Ta Ilepemiboło A3 mh nuuptaMH, mo npojiarajDi «® Ka3bKi nepeBajin, Ta B3XtOBjK 3( KacniiicbKoro i cxi#Horo - 4op.ni 3apa3 y CTenoBnx paiłoHax, mo n Bią rojiOBHoro KaBKa3bKoro xpeó n oxob ćŁib ii i lx naMATOK, mo aaioTi .maaitiio „uapcTBa luncysa” accapii ciozm, 3 po3TamcBani tyt cxi$cbxi oaraia zuoóiim '3 FlepeuMbci A3ii. rioBo ocinana v noxoBaHHHx eKicbt mo3Hi KejiepMecbid, YnbCbKi, Be. KypraHH 3Óepirajm nynoBi 3pa: iPBejiipHoro \mcTenTBa, Be.THKy oiópocHHH. rioóyTOBe HanHHHa. źk

Ta.\i ;*e