ni i.* VII i U n.nnifi-nn T/OiCWiS
.t.<v »* \Ai Ujywj j^wiwV»iw •***•* jy.Wi t*ua-wj
VI w. p.n.c. na obszarach nadczarnomorskich stopniowo kształtowała sic swoista sytuacja historyczna, determinująca w dużej mierze na przeciąg kilku wieków losy ludności tego regionu. Jej najważniejszą cechę stanowił laki. iż terytoria zasiedlone przez indy rolnicze na środkowym Podnieprzu dzielił od miast antycznych szeroki pas stepów nadczarnomorskich, przez który przebiegały szlaki handlowe, łączące tc dwie prowincje kulturowe. Szczególne znaczenie miały takie dogodne drogi, jak Dniepr i Boh. W związku z tym dolne Podnieprze stało sie centrum przyciącającym plemiona koczownicze, sta-
»■> ' IN ^ i . *Y" ’* • »'to,
raiacc mc o na/cia?:mccie swojej kontroli pad wymiana., handlową pomiędzy producentami zboża z Podnieprza a k i' h m stanu greek i nu, ..Ponad wszelką wątpliwość właśnie Scytow ie jako pierwsi z ludów stepowych odczuli na sobie przyciągającą silę dolnego Podnieprza jako kluczowego punktu, który dawał możliwości ciągnięcia korzyści z handlu tranzytowego. Tym. w znacznej mierze, tłumaczy sie
« . ...JM,.. “WT ** '
skic trzonu plemion scytyjskich z Przedkaukazia, które utraciło juz swoje strategiczne znaczenie po zakończeniu najazdów' przednioazjatyckich. Zajęcie stepów umożliwiało koczownikom wywieranie presji militarnej na plemiona lasostepu. którego terytoria dostały się pod ich wpływy polityczne. Tak. stopniowo, tworzyły się podstawy pierwszej organizacji państwowej EuropyWschodniej nadczarnomorskiej Scyt ii. skupiającej pod władzą nomadów^ różne pod względem pochodzenia, modeli gospodarczych. trybu życia itp. ludy i plemiona zamieszkujące tereny dzisiejszej Ukrainy.
Ciężkim i decydującym sprawdzianem siły tego tworu stała sia wojna^ersko-scytvjskaf przypadająca na koniec VI w. p.n.e. W 521 r. p.n.e. tron Persji, która w tym czasie przekształciła się w ogromne mocarstwo, zajął jeden / przedstawicieli dynastii Achemenidów Dariusz i Uystaspes. Przeprowadził on reformy administracyjne, zapewniające spójność jego posiadłościom, zreorganizował i wzmocnił armię i z czasem przystąpił do realizacji swego głównego zamierzenia: objęcia przez Persję wlud/\ nad całym otaczającym ją światem. Jednym 7 e,apów tej wytężonej walki o światową hegemonię sta-*- sie dramatyczne wydarzenia dalekiej wyprawy na Scy-i:ę. podjętej przez perskiego władcę około 514 r. p.n.e.
* o się tyczy motywów wtargnięcia Persów na tereny nadczarnomorskie, to są one do dziś żywo dyskutowane pr/c/ historyków. Większość specjalistów' sądzi, że próba mania Scytii przez Dariusza była częściąjednolitego r '.mu strategicznego. W tym czasie Persja zawładnęła już miastami ereckimi w Azji Mniejszej, a także częścią • p Morza Egejskiego i stała na progu wojny z Grecją m 'pejską. W przeddzień tego decydującego pojedynku sr-d perski mógł traktować wyprawę do Scytii jako nie-przedsięwzięcie militarne, które dałoby możii-greckich polis od nadczarnomorskiego
'ó dodatku udana wyprawa wojenna mogłaby na
Vn tr t r mi/nif nr* ronrrrn \/*Ił rjc t J J I A fi »I vJ«OumXA t U uv
ąo H.e. i3 niBHiHHOMy ripunopi cHTyaijia, mo na KinLKa bIkIb Hai BH3HaiiHJia ztojno nacenenna ziam oco6jmBicn> nici cHTyanii daHOBi poBceJieHHti 3eMJiepoocbKHX nji( nozminpoB’1 BijtOKpeMjnoBajtacb ysóepewoKH Hopnoro Mopa urnpOK npHHopHOMopcbKHX CTeniB, no bk Bejibiii iujudch cnony^mnoi mcc zts Ten. OcoÓJiHBe 3HaHeHHH Mazin tbb jik żJninpo Ta niBzteriHHtt Byr. Ton b b nepeóyBajio y nempi yBarn i nparHyjm 3anpoBaztHTH cBin kohtj hhm oÓMirtoM Mi* nomiinpoBCL i rpeitbKHMH KOJtonicTaMH. llo3a bc (j)it nepniHMH 3noMi* cTenoBicc nap npuTarajibHy emry Hedkhofo IloztHi ro nyiiKTy, mo ztaBaB M0*;tHBicTb c
i panjk i jnwi iupilBJU. IJlIM SKoTECK
*r> /■> Y T r -n yy « "«/>
cm nepeMinteHHH ocHOBnoro aztpa c riepeiiKaBKa33H, KOTpe B*e BTpai
CTpaTeriMHe 3HaneHHa nicjia 3aKim tckhx noxofliB, zio cTenoBoi nacTHE iiopHOMop’a. KpiM Toro, 3Biztctt ko1 HHHHTH npSLMHH BOGHHHH THCK Ha 1
Teptrropifl BKoro nizmaztae nizt nojiiT. Tax nocTynoBO CKJiattajraca nizraaji peHHfl - niHilIHOnptIHOpHOMOpCbKC moi nizt BJtaztoK) HOMaztiB pi3Hi ocoÓjmBocTBMH rocnoztapcTBa i rz Hapoztn, mo MeuiKajiH y niBnimioMy Ba)KKiiM Ta Ba*JutBHM icmiTOM i\ noro yrpynyBUHHB crajia CKkjjoiiepc óyjiaca itanpitKiHiti VI ct. zto H.e. B i rojt Fiepcii, ho b Ti nactt nepeTBopti Ztep*aBy, nociB ozttm 3 HJieHiB zm: ŻJapiii I TicTacn. Bin 3zmicmiB az ij)opMii, mo 3aóe3neiiyBiuiH itiziicmc-peopram3yBaB ra noctuniB ap.Mito, a 1 li30BVBaTH CBOIO rOJlOBHy MeTy - 3ZI BJtazty Hazt yciM HaBKOjmnimM cbIton itiei BHCHa*ziHBoi óopoTbóti 3a cBiTot ;ni ii ztpaMarmiHi noztii ztazieKoro n 3ztiiiCHeHoro nepcbKtiM BOJioztapeM 5. ii.e. LUozto mothbib nepcbKoro BTopn llpinopnoMopa, to bohii h Tenep * WTbCJi icTopmcaMH. BijtbmicTb (j)axit cnpoóa ŻJapia iiiztKopmu C.Kit{)iło ó\'.t Horo cToaTeriHHoro ruiaHv. Ha toh
4 "w
Cd
iai apóama 1 peubKi .wicra b Mamił Ań\ EreScbKoro \iopH Ta ctobuu na nopo 3 eBponeticbKOio Tpeuieio. Hanepeztozir ro tboóoio nepcbKHH BOJioztap mii po:3r CKi(j)uo >ik Heoóxumui BotHHtiH 3axi 3\iory Bupi3ani rpeubki nomen bu iub