w tabl. u ^fnrmacvmymi, oznaczeniami informacyjnymi, wskaźnika-'•^r S sterujących, wskaźników i kontrolek w pojaz-
w, b) 12 pokazano symbole stosowane w schematach działania systemów i programów. „mieszczono symboie graficzne, zwane znakami informacyj-
nynu
mi
i )ub ©znacznikami urządzeń
^l^mfi^zastępujące napisy na urządzeniach (sprzęcie) elektrycz-Sneeo użytkowania podano w tabl. 14, zastępujące napisy na sprzęcie elektronicznym dotyczące dźwięku i obrazu - w tabl 15 a zastępujące napisy na miernikach analogowych i ich osprzęcie w tabl. 6.
Wvrvczne wykonania symboli i schematów elektrycznych zamieszczono w normie PN-78/E-01245 [13] i PN-82/E-01246 [14].
Ze względu na znaczenie symbolu rozrozma się symbole graficzne elektryczne:
• przedmiotowe (symbole obiektów);
• rozróżniające (określające zasadę pracy, rodzaj wykorzystywanego zjawiska lub inną cechę odróżniającą symbole obiektów o takim samym symbolu ogólnym).
Symbol rozróżniający (zwany też uzupełniającym lub kwalifikującym) dodany do symbolu ogólnego tworzy symbol szczegółowy. Oznaczenia literowe, cyfrowe lub literowo-cyfrowe zamieszczone obok symbolu szczegółowego ułatwiają jego zrozumienie.
Przykłady sposobu tworzenia symbolu szczegółowego przedstawiono na rys. 2.1, przy czym przez:
b)
a) wstawienie do symbolu ogólnego przyrządu pomiarowego (miernika) wg 7-1 a oznaczenia literowego jednostki napięcia litery V tworzy symbol woltomierza wg 7-2a;
wstawienie do symbolu ogólnego przyrządu pomiarowego (miernika) wg - a symbolu strzałki ustawionej pionowo wg 1-10a tworzy symbol przy-
wanornTtmwgT-^26 WSkaZOwką ustawion4 w pozycji pionowej, np. gal-
“^;ymb011; °gÓlneg° Urządzenia ^ratu) wg 1-1 symbolu promieniowania> moneg0 strzałką wg 1-13a informującą o kierunku diostacji) wg S-lSa^ ^ Sygnału^ tworzy symbol stacji nadawczej (ra-
nika) wg 7-lc oznac^d^li^111150111 °g0,nego Przyrządu całkującego (licz-Wh (W-h — zapis oho ' erowego J^nostki energii czynnej watogodzin
jego górnej części)
przepływie energii elekt™*^ Sym1?01 licznika watogodzin działającego rycznej od szyn zbiorczych wg 7-4e;
wstawienie do symbolu ogólnego przyrządu pomiarowego (miernika) wg 7-la symbolu wskazówek zegara tworzy symbol zegara elektrycznego wg 7-8a:
o wstawienie do symbolu ogólnego mikrofonu wg 8-12a symbolu pojemności (kondensatora) wg 3-8 tworzy symbol mikrofonu elektrostatycznego (mikrofonu pojemnościowego) wg 8-12b.
Należy zwrócić uwagę na to, że symbole ogólne z rys. 2.1 same nie określają obiektu, np. kwadrat jest symbolem ogólnym zarówno przyrządu pomiarowego rejestrującego, jak i aparatu telegraficznego, aparatu elektroakustycznego, elektrowni, okrąg zaś — symbolem ogólnym miernika wskazówkowego, maszyny elektrycznej wirującej, uzwojenia transformatora. Dopiero dodanie symbolu rozróżniającego tworzy z symbolu ogólnego (w postaci zwykle najprostszych figur geometrycznych) — symbol szczegółowy.
ai) |
bl) |
cl) |
d1) |
e1> r |
3 |
fi) |
o |
o |
O |
□ |
i |
D | |
02) V |
t>2) J |
C2) 1 |
d2)\ |
e |
wiT | |
a3)r\ © |
“'o |
% |
e3) |
ii-» IWh" |
1 a 1 © |
Rys. 2.1. Tworzenie symbolu szczegółowego z symbolu ogólnego i symbolu rozróżniającego, dotyczącego obiektu: a) woltomierza; b) zegara elektrycznego; c) miernika; galwanometru; d) radiostacji nadawczej; e) licznika energii czynnej; f) mikrofonu elektrostatycznego V — jednostka napięcia wolt; Wh (W • h) — jednostka energii czynnej watogodzina
Elementy składowe, z których powstał symbol przekaźnika pomiarowego nadnapięciowego pokazano na rys. 2.2. Na rys. 2.2b widać, że opóźnienia doznaje styk ruchomy przy ruchu w prawo (mały łuk imituje kształt spadochronu przy ruchu w prawo).
Ze względu na sposób przedstawiania rozróżnia się symbole jednoliniowe oraz wieloliniowe.
Symbolem kilku przewodów może być jedna linia (przedstawienie jednoliniowe) z oznaczeniem liczby przewodów (wg 2-2) lub tyle linii, ile jest przewo-
0) |
| |
L |
I | ||
C i- |
u> |
f |
V | ||
Tl 1 1 |
1 b1) b2) |
b3) |
i W] |
bS) |
bS) |
Rys. 2.2. Przekaźnik pomiarowy nadnapięciowy: a) symbol złożony; b) symbole składowe: bl) człon uruchamiający (elektromagnes) (wg l-33b); b2) napęd (wg l-21a); b3) oznaczenie literowe przekaźnika nadnapięciowego wg tabl. 20; b4) zestyk zwiemy (wg 6-2a, b), b5) zesty rozwierny wg 6-3); bó) zestyk zwiemy zamykający obwód z opóźnieniem przy zwieraniu (wg a , a
11