b2)
O Częstotliwość
z30-* 10-
O 25 50Hz 75 Częstotliwość
*
o Częstotliwość f
O Częstotliwość f
J_I_L
25 50Hz75
Częstotliwość f
41? &20 110 |
*30 .<u A | ||||
f» | |||||
0 |
25 50Hz 75 |
n |
Częstotliwość
25 5DHz75
Ćf
U
30-V
20-
10-
I—i—i_i_
O 25 50Hz75
u10\
f
O 25 50Hz75 f-~
Zmienna może być oznaczona przez podanie:
• nazwy wielkości (np. napięcie, prąd, częstotliwość, rezystancja);
• nazwy i oznaczenia literowego wielkości (np. napięcie £/, prąd /, częstotliwość /, rezystancja R)\
• tylko oznaczenia literowego wielkości (np. U, I,f, R).
Na wykresach bezpodziałkowych strzałka na osi współrzędnych wyznacza kierunek wzrastania wartości współrzędnej. Strzałka o grocie zaczernionym (w elektryce) bywa zastępowana strzałką o grocie pierzastym (otwartym) — patrz
rys. 2.3.
Na wykresach podziałkowych muszą być podane nazwy jednostek miar (np. wolt, amper, herc, om) lub ich oznaczenia (np. odpowiednio V, A, Hz, Q).
Najczęściej spotykane sposoby opisu osi współrzędnych wykresów bezpodziałkowych i podziałkowych przedstawiono na rys. 4.2.
Oznaczenia jednostek miar i przedrostki krotności (patrz tabl. 31) w publikacjach technicznych powinny być drukowane czcionką prostą (antykwą), a na wykresach powinny być pisane pismem technicznym prostym.
W praktyce wydawniczej oznaczenia jednostek miar i przedrostki krotności na rysunkach są pisane pismem technicznym pochyłym.
Zasady budowy i zapisu prostych i złożonych jednostek miar w Polsce są uregulowane rozporządzeniami Rady Ministrów, PKN i GUM (Głównego Urzędu Miar), wynikającymi z Międzynarodowego Układu Jednostek Miar SI
Zapis jednostki złożonej, np. z dwóch lub kilku jednostek, wymaga stawiania między wszystkimi oznaczeniami jednostek znaku mnożenia w postaci kropki (*), umieszczonego na połowie wysokości litery wielkiej oznaczającej jednostkę lub 2/3 wysokości litery małej. Brak kropki w iloczynie jednostek spotykany w literaturze polskiej i zagranicznej jest niezgodny z zasadami zapisu jednostek miar układu SI (w skrócie jednostek SI) oraz jednostek nie należących do układu SI (w skrócie jednostek nie SI, rzadziej jednostek nie-SI) w Polsce.
Rys. 4.2. Opis wykresów bezpodziałkowych i podziałkowych we współrzędnych prostokątnych na płaszczyźnie; a) wykres bczpodziałkowy; al) dla dwóch wielkości zmiennych; a2) dla większej liczby wielkości zmiennych; b) wykres podziałkowy dla dwóch wielkości zmiennych; bJ) z zaznaczeniem podziałki; b2) z wykonaniem siatki; c) wykres podziałkowy siatkowy dla większej liczby wielkości zmiennych, niezależnych i zmiennych zależnych; d) rzadziej stosowane warianty opisu zgodnie z normą PN-83/N-016I5 (31]
(D Za nazwą wielkości lub za nazwą wielkości i jej oznaczeniem literowym, po przecinku, umieszcza się oznaczenie jednostki (np. Napięcie, V; Napięcie U, V; £/(V).
Q) Opis podziałki w formie ułamka zwykłego zawierającego w liczniku oznaczenie literowe wielko-
U f
ści, a w mianowniku oznaczenie jednostki (np. —)
59