P1080907

umieszcza się między źródłem i od. jaworem). Jak widać. diod,₀ grocie zgodnym z kierunkiem biernikiem. Dioda P^^usf X_ym na linii symbolizującej przewód, a nie wskazanym ostrzem trójkąta.    _Rezystancja d.ody prostownic^

przepuszcza prądu o zwróci P    _rocj_{e od} końcówki / do i, a meskoń-

idealnej jest równa zen.dla prąduo^    , _do /.

ozenie duża -dla prądu _ _uk,_adzie pokazanym na rys. 5.37 przez W wyniku dz.ałaniadtody.o ^ _p._{)okresje dodatn}im (rys. 5.3762). odbiornik R przep y"    -    prostowania półokresowego, gdy od*

Na rys. 5.37 clP^rz^^s'^:'^'°ⁿ    _{jdad w} układzie tym obwód elektryczny

21^‘StiapŁiu przemiennym o amplitudzie V_m (rys. 5.37c2) fodbSk ma napięcie stale t/_A, Dioda prostownicza V przepuszcza prąd tylko o zwrocieod źródła napięcia przemiennego do akumulatora, gdy warto-ści chwilowe przewyższają napięcie C/_Ak. Jeżeli naptęc.e chw.lowe źródła jest niższe od napięcia akumulatora, to z akumulatora me popłynie prąd w stronę źródła; jest to kierunek zaporowy diody. W chwili osiągnięcia ujemnej wartości chwilowej przez napięcie zasilania, dodaje się ono do napięcia akumulatora, powodując przy napięciu U_m wystąpienie na diodzie napięcia wstecznego o war* tości (U_m + (/_Ak). Zwróćmy uwagę, że przy odbiorniku symetrycznym R (rys. 5.3767) napięcie wsteczne osiąga co najwyżej wartość U_m.

Na rys. 5.37c2 widać, że prąd ładowania akumulatora w układzie pół-okresowym ma tylko jedno „tętno” w okresie T. Dlatego stosuje się układy prostowania pełnookresowego wg rys. 5.37*7, <?, które dają „tętno” prądu w każdym półokresie (rys. 5.37*72). Transformator przedstawiony na rys. 5.37*77, el ma zwykle przekładnię obniżającą. Napięcie na uzwojeniu wtórnym powinno być takie, aby na diodzie nie wystąpiło napięcie przekraczające wartość dopuszczalną (podaną w katalogu).

Układ prostowania pełnookresowego z rys. 5.37 jest połączeniem dwó układów prostowania półokresowego (rys. 5.37 zasilających odbiornik R przemian, raz przez diodę VI, raz przez diodę V2 (rys, 5.37rfJ d4 w który

do^Jme^ry^lSlTnoTk^' ^N“ ^rySUnkach P^rzeP>y^w P^du pólokre grubieniem linii hrH ^P ? ,^{resu u}J^emneg° (rys. 5.37*74) zaznaczono p

r*¹ odb'^o'ⁿ

Dlatego leż transformator mu ^g ^    działającą w danym połokres

uzwojeniu tym występuje napiędJu'kt ■ ^Sr°^{dek uzw}°j^enia wtórnego. 1 dwie równe części. W górnei c?ei 'YJj ^{W punlccie} środkowym dzieli się Powoduje przepływu^ ^.⁵-^3W    W

pracują w pólokresach na zmilne ' .,^{zllw,a t0 dloda} VI. Diody VI i ’ stale w tym samym kierunku.    °^{dblornik R} otrzymuje „tętna” prą

uWad prostowana pSohSSSS?™    ’”^ostk°wym, otrzymuje

go dodatniego przedstawiono na rvs J17    ^{Drogę prądu} PÓlokresov

_1Q0    ^VS- ⁵-^37c2’ ^{a dla} Pólokresu ujemnego -

rys. 5.37c3. Na rysunkach tych pominięto symbol transformatora. Wykres przebiegu napięcia i prądu jest taki sam, jak dla układu podanego ni 5 37(12. Gdyby w układach z rys. 5.37a, d odbiornikiem był akumulator.

na rys.

-----— „ji unuiuumior, , ,tęt-

na" prądu oytyoy Krótsze, co wyjaśniono na rys. 5.37c2.

Na rys. 5.37/2, f3 przedstawiono schematy typowych zaworów diodowych i oznaczenia ich końcówek. Natomiast na rys. 5.37/4 pokazano uproszczone symbole graficzne zaworów diodowych, wówczas Edv stosuie sif»*

na" prądu byłyby krótsze, co wyjaśniono na rys. 5.37c2

Na rys. 5.37/2, f3 przedstawiono    *---------*

i oznaczenia ien ^oncoweK. Natomiast na rys. 5.37/4 pokazano uproszczo symbole graficzne zaworów diodowych, wówczas gdy stosuje się:

i za-

0 połączenie równoległe diod, w celu zwiększenia obciążalności prądowej ;

woru;

• połączenie szeregowe diod, w celu podwyższenia dopuszczalnej wartości

napięcia wstecznego.

Dotknięcie przez człowieka jednocześnie dwóch punktów, między którymi panuje napięcie elektryczne, powoduje przepływ prądu elektrycznego przez organizm rażenie prądem elektrycznym (rys. 5.38).

Energia elektryczna wydzielana przy przepływie prądu elektrycznego przez człowieka zależy od napięcia zasilającego, czasu przepływu prądu i rezystancji ciała (umownie przyjętej zamiast impedancji, a zależnej od warunków — atmosferycznych, zdrowotnych, przestrzennych, w jakich się człowiek znajduje). Prąd rażeniowy wraz ze wzrostem jego wartości i z wydłużaniem się czasu przepływu powoduje kolejno:

wzrost temperatury miejsc jego przepływu;

— porażenie mięśni; porażenie oddychania;

arytmię pracy serca (migotanie komór sercowych) aż do zaprzestania jego

pracy.

Skrócenie czasu przepływu prądu rażeniowego ma więc podstawowe znaczenie dla uniknięcia nieodwracalnych zmian w ciele człowieka.

W przypadku zaprzestania pracy serca reanimacja człowieka wykonana fachowo tuż po wypadku, nawet przy użyciu najnowocześniejszych metod i zastosowaniu odpowiednich środków leczniczych, najczęściej jest mało skuteczna. Wartości prądu rażeniowego poniżej 0,5 mA nie są dla człowieka niebezpieczne; zwiększanie się prądu rażeniowego wywołuje u człowieka coraz silniejsze skurcze mięśni i postępujące odczucie bólu. Największe wartości prądu rażeniowego (dla każdego człowieka inne) powodują migotanie komór scrco-

^wych, zaprzestanie pracy serca i oddychania.    . ,

Badania wykazały, że skutki działania prądu rażeniowego zależą również ^od Jego częstotliwości, im mniejsza jest częstotliwość, tym mniejszą wyrządza °ⁿ szkodę zdrowiu człowieka.    , . ,,    .    • . ,

, Ze względu na małą pojemność elektryczną powierzelm, skory czlow.ekaja ^w '?c też impedancji) w rozważaniach i obliczeniach przyję ^{0 r}

'ySmZSZZ*** »

Przypadku napięcia przemiennego 50 V, a w przypa u

101