P1100159

Do celów ilościowych jest dogodnkjwy Juk prądu zmiennego. Aby nie gasi w katdyjn póło km ie częstotliwości zmiennego napięcia, dodaje się obwód wysokiej częstotliwości, który umożliwia jego ciągłe palenie.

Do celów ilościowych, jeżeli stężenia oznaczanych pierwiastków są powy. żcj 0,1 %, stosuje się wzbudzenie iskrą elektryczną, która w porównaniu z innymi źródła ci elektrycznymi odznacza się dużą stabilnością, a tym samym większą powtarzalnością, szczególnie w przypadku generatorów sterowanych mechanicznie albo elektronicznie. Stosując odpowiednie zmiany pojemności i samoindukcji kv obwodach generatorów iskro*ycb, mężna przejść od wyładowania czysto iskrowego aż do lukowego,

Źródła z wytodonemłani elektrycznymi tt* rozrzedzonych gazach i parach. Promieniowanie powstaje w wyniku przemiany energii elektrycznej na energię promienistą. Promieniowanie pochodzące z wyładowania składa się z promieniowania o kilku długościach feli i ma charakter widma liniowego. Długości fali widma zależą od rodzaju gazu lub pary (tabl. 15.3). Stosuje się je do otrzymania promieniowania

Tablica 15.3. Ważniejsze linie niektórych hop spektralnych

Pknnastei	i, OD
	wartość dokładna	wartość przybliżona
H	656,284 9	1 \
i	656,272 5	i 656,3
	486,132 7	486.1
	434,046 5	434,0
Mg	546,074 0	346,1
	435,8350	435,6
	404,656 1	404,7
Na	589,393 3	i
	588,4907
K	769,897 9	i
	766,4907	7<HU
He	587,561 8	587,6

monochromatycznego w przyrządach optycznych, do pomiaru współczynnika załamania, do pomiarów interferometrycznych i do cechowania aparatów spektralnych. Do tego rodzaju źródeł należą rury Gcisslera wypełnione różnymi gazami.

Tak zwane wyładowania łukowe w odróżnieniu cd rur Geisslera wymagają wyższego napięcia do wytworzenia wyładowania łukowego między elektrodami, pod wpływem których odparowuje właściwy metal charakteryzujący wyładowanie. Naj-

częściej stosowanym wyładowaniem łukowym jest lampa rtęciowa z wielostronnym zastosowaniem. Przede wszystkim jest ona używana do cechowania różnych przyrządów optycznych, do poiniurów fluorescencyjnych; lampy rtęciowe o dużej mocy są używane także jako źródła świotla w spektroskopii łUmauowducj.

Ze źródeł tego typu większe znaczenie ma lampa sodowa (w polarymetrii, refraktometrii itp.).

Szczególnie duże znaczenie praktyczne ma lampa wypełniona wodorem lub dealerem, która w odróżnieniu od lamp już opisanych w wyniku dysocjacji cząsteczek wodoru (deuteni) wysyła widmo ciągle 215-400 nro. Ze względu na tę własność stosuje się ją jako źródło światła w spektrofotometrii w zakresie nadfioletu.

W atomowej spektrofotometrii absorpcyjnej jest konieczne promieniowanie u stosunkowo małą połówkową szerokością linii spektralnej, którego nie otrzymuj sic za pomocą opisanych źródeł. Do tego celo stosuje się specjalny typ lampy z katodą wnękową. Lampę tworzy katoda z reguły w kształcie wydrążonego cylindra i anoda dowolnego kształtu (najczęściej w kształcie pręta). Elektrody są zatopione w szklanej bańce wypełnionej gazem szlachetnym pod ciśnieniem 130—260 Pa (rys. 15.1). Do elektrod przykłada się napięcie ok. 500 V, pr/y czym powstaje wy

Ofyrnbo

A-afc    Ki*' ^,5-*- ł-«®p# i katodą wnykową

ładowanie jarzeniowe, które się skupia we wnęce katody i wytwarza promieniowanie o pożądanych własnościach. Katody są wykonane z metalu, do analizy którego służy lampa.    ____________

Aby nic było konieczne stosowanie oddęcłnej lampy do oznaczania każdego pierwiastka, wykonuje się lampy kombinowane. Katoda jest wykonana ze stopu kilku metali, a lampa służy do oznaczania większej liczby pierwiastków.

Źródła fluorescencyjne są w zasadzie lampami. W kwarcowej lub szklanej rurze z zatopionymi elektrodami znajdują się pary rtęci pod niskim ciśnieniem. Prąd elektryczny przechodzący między elektrodami powoduje wyładowanie elektryczne bogate w promieniowanie UV. To promieniowanie za pośrednictwem substancji fluorescencyjnej naniesionej na wewnętrzną ścianę rury zmienia się zależnie od rodzaju substancji fluorescencyjnej na promieniowanie o pożądanym składzie.