P1100214

Przy tym substancja fo. odpowiednim v Fc(SCN),). W fotocięp

oeniu na absorhancję) od stężenia badanej substancji.I mota być suma zabarwiona (KMn0₄, K₂Cr₂0₇), albo przeprowadza się ją w substancję barwną (Fc³ * np. ¹ musi być spełnione prawo Lamberta-Bccra.

druga przez kiiiwetę z absorbancjęlub trammi

s

Fotometria mbfektym (wizualni) stanowi przejście od kolory metrij d₀ j-metrii. Wizualnie porównuje się intensywność zabarwienia dwóch wiązek, * jedna przechodzi przez kiuwetę i rozpuszczalnikiem, a Wiązkę przechodzącą przez rozpuszczalnik osłabia się; odczytuje się na kalibrowanej przesłonie.

Fotometria obiektywna. W zależności od liczby fotoogniw rozróżnia się f_olo metrię z jednym fotoogniwem i z dwoma fotoogniwami.

Fotometry : jednym fotoogniwem są proste w konstrukcji, wymagają siafcfj. zowaago źródła promieniowania i stabilnego fotoogniwa. Ich dokładność jest fy, sunkowo mała. Schemat fotometru z jednym fotoogniwem przedstawiono „„ rys. 20.15. Pomiary wykonuje się metodą wychylcniową. Najpierw mierzy się ^

Ry$. 20.15. Schemat fotometru z jednym detektorem / - źródło; 2 - kondensator; 3/ - przesłony; 4 - filtr; 5,5' - kiuwety; 6 - fa* ogniwo; 7 - ptanomćtt; R - opór

wetę i rozpuszczalnikiem i za pomocą opornika R nastawia się wychylenie gałwe* nometru na podziałkę 100 (100% T). Następnie mierzy się kiuwetę z roztworem badanym, wychylenie galwanoraetru spada i jego wartość odpowiada % 7"; na tej podstawie oblicza się absorbancję. Często fotometry mają wyznaczone wartoid absorbaaęji.

Mierzona ahsorbancja jest stosunkiem wychylenia galwanometru *„ które odpowiada czystemu rozpuszczalnikowi i wychylenia x_t odpowiadającego przepuc* czałnośd analizowanego roztworu barwnego

(20.2

ig*° ⁶ 0

Fotometry z jednym fotoogniwem są jednowiązkowe, tylko wyjątkowo - dwu-wiązkowe.

Fotometry i dwoma fotoogniwami dzielą się na przyrządy: I) wychyleniom, 2) kompensacyjne z równowagą elektryczną, 3) kompensacyjne z równowagą optyczną.

Fotometry z dwoma fotoogniwami są dwuwin/kowe. Schemat dwuwiązkoncp fotometru wychyleniowego przedstawiono na rys. 20.16 (np. fotometr Langego).

światło a źródła padu na połączone łotcogjąwa (przeciwne biegimy są nawzajem połączone). Jeżeli w kiuwctach jest lyUco rozpuszczalnik, galw tnctr.elr nie wykazuje wychylenia, ponieważ prądy /, i /₂ są równe. Jeżeli fotoogniwo 5' mieni się. wy-

5    4

L

Rys. 20.16. Schemat fotometru wychyleniowego * dwoma detektorami f — źródło; 2,2' — przesłony; 3.3' — filtry; 4 — kiuwetn z roztworem be danym; 4’ — kiu-weui z rozpuszczalnikiem; 3,5' — fotoogniwa; 6 — gnlwanomctr

chylenie galwanoroctni wskaże 100% absorpcji. Jeżeli w kiuwecic 4 umieści się badany roztwór barwny, wychylenie golwnnomctru będzie wprost proporcjonalne do jego absorpcji. Fotoogniwa dają różne prądy 7, > /, i dla poszczególnych prądów jest ipełnicna zależność

(20.26)

(20.27)

(2P-28)

/» - T /₂ - fc*c

gdzie: fc — stała, T — transmitancja. Dla całkowitego prądu

/ - Ja-7, — fc*₀(l-T) - fc*₀ a

gdzie a — mierzona absorpcja.

Całkowity prąd jest proporcjonalny do mierzonej absorpcji, dlatego na skalach tych przyrządów są naniesione absorpcje (pc działka logarytmiczna), niekiedy są skale w jednostkach absorbancji (podziatka liniowa).

W fotometrach z dwoma fotoogniwami z równowagą elektryczną gatwnnometr jest używany jako przyrząd zerowy. Wychylenie galwanomctru spowodowane zmniejszeniem prądu w obwodzie jednego fotoogniwa kompensuje się zwiększeniem oporu w drugim obwodzie tak, aby przez galwanomctr nie przepływa! żaden prąd. Schemat urządzenia jest przedstawiony na rys. 20.17. Prądy płynące w poszczególnych obwodach można określić równaniami

(20.29)

(20.30)

E_m = Jj R_t - fc*₀ R_t T E_t = i₃k_x =    r

Kompensacji: jest osiągnięta wtedy, gdy oba napięcia się wyrównują (£, — £*«).

299