zeru zjilcż&eść między [M], [L] i [ML,] jest określona Małą lmałości komp|tl su MU
(20,67)
Po podstawieniu [M] i [ŁJ z równań (20.63) i (20.64) można otrzymać ^
leżność między [MLJ ł x: (20-68)
Można wykazać, że wyrażenie to ma maksimum dla funkcji [MLJ *•/(,» w punkcie, w którym
(20.M)
Wartość n można więc znaleźć jako maksimum zależności równowagowy stężenia kompleksu od wartości xt tj. zależności absorbancji roztworu (oś y) od wj. Kości x (oś x). Przy cym zakłada się, że pomiar jest wykonany przy długości fe. przy której absorbują tylko cząsteczki kompleksu ML*. Jeżeli składniki M i L majj
własną absorpcję zamiast absorbancji A stosuje sic korygowaną funkcję Joba r
Praktycznie krzywą Y =*f(x) nanosi się tak, że od mierzonej absorbancji odejmuje się absorbancję ligandu L (M w stosowanych rozcieńczeniach praktycznie nie absorbuje). Jeżeli w roztworze tworzy się tylko jeden kompleks, stosunek -ilni jest liczbą całkowitą i wartość xmaM dla różnych długości fali się nie zmienia. Itr kompleks jest trwalszy, tym maksimum jest ostrzejsze. Dla kompleksów bardziej dysocjujących maksimum jest bardziej płaskie. Pracując tą metodą, uzyskuje m dobre wyniki dla wartości n < 3. Metodę zmian ciągłych można także zastoto** do roztworów nicrównomolamych, tj. roztworów, które zawierają nadmiar fipnii W tych warunkach nic mogą powstawać równowagi uboczne. Pomiar jest wic* uproszczony.
20.14. ZASTOSOWANIE WIDM UV I VłS
Spektroskopia absorpcyjna w zakresie UV j VIS ma największe zastosowani w chemii analitycznej. Stosuje się ją do analizy substancji organicznych oraz nieorganicznych. Przy jej użyciu można oznaczyć małe ilości substancji. Metoda nadaje się do oznaczania cennych substancji w przemyśle organicznym i farmaceutyczny^ jak witaminy, hormony i enzymy, w materiałach naturalnych i biologicznymi Stosuje się ją również do analizy półproduktów. Często można podnieść c/akk oznaczenia (szczególnie składników organicznych) przez przeprowadzenie substaaą badanej w produkt, który ma wyższy współczynnik absorpcji. Metoda umc&w również oznaczanie kilku składników obok siebie.
W tablicy 20.6 podano absorpcję niektórych grup chromoforowycb.
Ze strukturalnego punktu widzenia znaczenie spektroskopii UV i V1S polep na możliwości stwierdzenia układów sprzężonych. Powszechnie obowiązuje prawą
Tablica 20.6. Maksima absorpcji 'niektórych ugniponań chremoforowych
Chioraofor I Związek chemiczny | Pr/cjic.o | om ^ Igr | I
Q , C |
CII,=»CHj |
n -* nm |
162.5 1 |
4,2 1 h |
■pita i |
{CH,)jO=G€OHa>* |
r. -• *• |
W6.3 1 |
4.1 ' |
epian | | |
CoO |
(CH,)»C-0 |
n -* łt* |
188 |
1 |
ykloheluaa |
n nm |
279 |
1.2 | |
y klohcknao | | ||
CH.c/° |
n — *• |
197 | |
1.8 | |
ackun | |
\)H | |||||
C«N |
<CH,).C-N-OH |
193 | |
3.3 |
etanol | |
Clla-N-=N-CH, |
»-*«• 1 |
345 | |
0.7 l |
etanol | |
N»0 |
<OH,),C N-O |
100 ! |
2.0 |
eter etylowy 1 | |
665 i |
1.3 |
eter etylowy 1 | |||
NO, |
CHiNO; |
278 |
1.3 |
eter etylowy | | |
CmC |
H - CaC—H |
n -* «• |
173 | |
3.8 |
faza garowa ■ |
CnN |
CH.-C5N |
< 190 |
ciekły | ||
C-C |
CH,-CH, |
£?-* O* |
135 |
wyniki ' |
faza gazowa) |
0-0 |
CH,OH |
177 |
23 | |
heksan | |
CH,OCH, |
< 18S |
heksan | |||
C-CI |
CHjCI |
■ — o* |
173 |
W |
heksan |
C-Br |
CjH.Bf |
n-+o* |
208 |
23 |
heksan |
C—1 |
CH*I |
»-*«• |
259 |
2.6 |
heksan |
c-s |
CH,CH,-S-CH,CH, |
194 |
3.7 |
heksan | |
213 |
3.2 |
heksan | |||
s-s |
Cf I »CHa —S—S—CH »CH* |
194 |
3.7 |
heksan | |
250 |
2.6 |
heksan | |||
c-c-c-o |
CHa-1 CH-CHO |
r-**' |
208 |
4.0 |
etanol |
n -♦ *• |
528 |
U |
etanol | ||
n-*m* |
25S |
2,5 |
etanol | ||
n -v *• |
273 |
3,8 |
etanol | ||
319 |
1.0 |
etanol | |||
Piertcicó |
Ck/Nw | ||||
aromatyczny |
vOM |
te zwiększenie sprzężenia przesuwa ^.mz w kierunku fal dłuższych i jednocześnie zwiększa się intensywność absorpcji. Zniesienie sprzężenia zwykle powoduje rozdzielenie pasma absorpcyjnego na dwa pasma, przy czym występuje odchylenie od struktury płaskiej. Im większy jest kąt między płaszczyzną układów sprzężonych i płaszczyznami chromoforów, tym niższa jest energio rezonansu (rys. 20.23) i obniża się także zdolność do wzbudzenia cząsteczek. Kąt 309 jeszcze zbyt mało obniża energię rezonansu (o ok. 25%) w porównaniu ze strukturą kopłanamą, kąt 60° natomiast obniża energię rezonansu znacznie (o ok. 80%). Przy kącie 90* sprzężenie już nie występuje i widmo elektronowe jest wtedy wynikiem absorpcji spowodowanej poszczególnymi chromoforami. Stosując rozpuszczalnik o odpowiedniej po-Jamości można rozróżnić od * -• *• pasma absorpcyjnego.