P1100221

O X* CS Śif    Rys. 20.23. Zależność energii renwaułu #T_V od fcąla Ś, kttn

__s    Iwony płaszczymy układów rpraęźoaych

Za pomoc? analizy spektralnej w zakresie UV i VIS można niekiedy rozróinif izomery cis i trans. W większości przypadków izomer trans ma strukturę bardziej płaską oraz maksimum przy większej długości fali niż izomer cis.

Na przykład

fe

cii — stilben    224 nm i 280 nm

trans - stilben 228 nm i 295 nm

20.15. NEFELOMETRIA 1 TURB1DYMETRIA 20.15.1. Zasada metody

Podczas przechodzenia przez roztwór koloidalny światło ulega rozproszeń (zachodzi zjawisko Tyndalła) i wiązkę promieniowania można zobaczyć patrząc z boku. Pod wpływem rozproszenia następuje zmniejszenie natężenia promieniowa* nią mierzonego tak, jak przy badaniu absorpcji. Długość foli nic ulega przy tym zmianie. Rozproszenie spowodowane jest załamaniem i odbiciem światła na poszczególnych cząstkach, Rozproszone światło polaryzuje się przy tym w stopniu zależnym od wielkości i kształtu cząstek. Natężenie rozproszonego światła zależy od częstości. Zgodnie z prawem Rayleig.hu natężeiiie rozproszonego światła jest proporcjonalne do czwartej potęgi częstości, albo jest odwrotnie proporcjonalne do czwartej potęgi długości fali

♦ ~v⁴~4-    (2|j|

Tak więc przy rozpraszaniu światła w środowisku zawierającym zawiesinę odnosi się wrażenie, że światło rozproszone jest błękitnawe, ponieważ promieniowani niebieskie o mniejszej długości fali jest rozpraszane w większym stopniu niż prań niowanic żółte łub czerwone. I odwrotnie światło przechodzące staje się bardój czerwone. Jeżeli w roztworach koloidalnych zachodzi równocześnie absorpcja, H

powstając? zabarwienie wywołano absorpcją i ro/pros/cnicm nle2y cąuo od n>2* miarów cząstek.

Jeżeli dokonuje slą pomiaru osłabionej wiązki światła, to mówi się o turbidy-metrii, a w przypadku mierzenia natężenia rozproszonego iwiatła - o ncfelometrii (rys. 20 24).

FJ

’ StttCtri CMSf.t PWCftattąayB

rgeprcscwapp

Rys. 20.24. Zasada nefełomctrU i lurbidyinctrii / — źródło światła, 2 — kiuwela. J — fotokomórki. 4 — filwanomar

Zmniejszenie natężenia promieniowania w rozcieńczonych mikrosuspcmjach określone jest wzorem

(20.71)

gdzie: Aj turb:duncja (termin analogiczny do absorbancji), ł — grubość absorbujące; warstwy, c — stężenie, r — średni rozmiar cząstek, X - długość fali promieniowania. k - stała zależna od rodzaju zawiesiny i sposobu pomiaru, a - stała zależna od metody pomiaru.

Jeżeli pomiar dokonywany jest dla światła monochromatycznego i przy stałych wartościach ar, /, k, to turbidancja jest wprost proporcjonalna do stężenia i wzór (20.71) jest odpowiednikiem prawa Lam berta-Beera. Jeżeli warunek tnonochromatycznoici światła nie jest ściśle przestrzegany, to krzywa wzorcowa nic jest linią prostą, ale jest linią zakrzywioną do osi stężeń.

20.15.2. Przyrządy

Pomiary wykonuje się za pomocą fotokolorymctrów i spektrofotometrów wszystkich typów, o ile są one wyposażone w dodatkowe urządzenia umożliwiające takie pomiary. Do pomiarów ciągłych zmętnienia roztworów zbudowano automatyczne przyrządy rejestrujące.

313