P1100237

ich i nafężcoie sq bardzo zmienne, i w

własności cząsteczki badanej substancji. Nie istnieją dwie różne substancję cke^. Dc. które miałyby w tym obszarze jednakowe widmo. Widmo w tym ohiarn rafcleiyzuje substancję tak samo jak odcisk palca człowieka i dlii lego obszar |J nazywa się claktyloikopowy (lub ..odcisku palca”, ang. finger prlnts).

ścienfe aromatyczne. Występują również mniej ważne pasma v(C* chlor owiec).

W obszarze poniżej 900 an"^ł widmo w podczerwieni jest ponownie pro* Występują w nim intensywne pasma drgań doformacyjnych nicpŁiskich f (C-p, które wykorzystuje się do badań struktur zawierających wiązania wielokrotne i 1%

Jeżeli nie wiadomo, w którym zakresie widmowym należy szukać pasma atnerp. cyjnego poszczególnych grup, należy uwzględnić; że częstość drgań atomu, t fa. samym położenie pasma w widmie, jest zależna od zredukowanej masy grupy i ^ siłowej wiązania. Jak już wiadomo, spektroskopię w podczerwieni najczęściej suje się do identyfikacji substancji organicznych. W substancjach organicznych cą częściej występują atomy węgla, wodoru, tlenu, azotu i ewentualnie inne. Pizycąt wodór w porównaniu z pozostałymi pierwiastkami ma najmniejszą masę. Zrcdił* wana masa grup O- H lub N—H jest w przybliżeniu sześć razy mniejsza od zreds kowanej masy grupy C—C, Dlatego pasma absorpcyjne grup O—H i N- H %y^ pują w zakresie większych liczb falowych niż pasma pozostałej grupy. W>%, one w zakresie 3400-3600 cm^-1, podczas gdy drgania grupy C--C znajdują sj; w obszarze daktyloskopowym (600-1600 cm"').

Stosując spektroskopię w podczerwieni, można rozwiązać wiele problem* strukturalnych chemii organicznej dotyczących wiązań wodorowych wewnątą. i między cząsteczkowych, izomerów i k onformc rów substancji organicznych, la pomocą spektroskopii w podczerwieni można badać kinetykę reakcji, wpływ podust ników i in. Można również stosując ja obliczyć niektóre wielkości fizyczne, np. entropię. entalpię, depło właściwe substancji.

Z informacji na podstawie spektroskopii W' podczerw ieni, absorpcyjnej spektr:-fotometrii w zakresie nadfioletowym i widzialnym i wyników magnetycznego re> nansu jądrowego, ewentualnie spektrometrii masowej, można wnioskować o struł turze badanych substancji organicznych i niektórych nieorganicznych.

22.14. ANALIZA ILOŚCIOWA

Maksima absorpcyjne w podczerwieni mają charakter addytywny, co uuscfiin wykorzystanie ich do oznaczania ilościowego. Oprócz oznaczania czystej SDbtw można również oznaczać poszczególne składniki mieszaniny.

W analizie ilościowej w obszarze podczerwieni stosuje się prawo Lambert* -Beera (22.29).

Przy różnych liczbach falowych dokonuje się pomiaru różnych wartości $₀ ■ ^ Absorbancja i molowy współczynnik absorpcji zależą Oil liczby fulowej. Wyrafen* na absorbuncję można zapisać w postaci

(2211)

3f44

Promieniowanie przechcd/ące przez n składnikową ntoaninę jest absorbowane w różnym stopniu przez wszystkie składniki Wypadkowa absorbancja jest sarną udziałów poszczególnych składników. Wyrażenie określające ateorbancję n składników mn postać

(22.31)

przy czym c,,;, oznacza molowy współczynnik absorpcji poszczególnych składników dla liczby fałowej v.

Pomiary w podczerwieni często wykonuje się w kiuwctach. Padające promie* iiiowinic przechodzi nie tylko prze/ próbkę, ale równic* przez ścianki kiuwely, przy czym zachodzą różne straty promieniowania w wyniku rozproszenia promieniowania w próbce, odbicia od ścianek kiuwely, absorpcji w ściankach kiuwcty ilp. W poszczególnych metodach analizy należy uwzględnić wielkość tych strat. Z bilansu promieniowania dla absorbancji uzyskuje się wzór

4, = Ig I Ż'"V.>+* (1 I O    (22-39)

^va(»i hu

gdzie k jest członem zależnym od liczby falowej, prżygotowunia próbki, grubości próbki i stosowanej kiuwety.

Przy wyznaczaniu krzywej analitycznej wzorcowej do celów ilościowych wykonuje się pomiary natężenia promieniowania dla liczby falowej odpowiadającej maksimum absorpcji.

22.15. METODY ANALIZY ILOŚCIOWEJ

Z wiciu możliwych metod oznaczania ilościowego omówione /ostaną; metoda kompensacyjna, metoda różnic absorbancji, metoda linii podstawowej i metoda krzywej pochodnej.

22.15.1. Metoda kompensacyjna

Zasada metody kompensacyjnej polega na porównaniu natężenia promieniowania. które przeszło przez mierzoną próbkę z natężeniem promieniowania, które przeszło przez rozpuszczalnik. Metodę tę stosuje się w dwu wiązkowych przyrządach. Do obliczeń stosuje się wzór (22.39).

22.15.2. Metoda różnic absorbancji

Metoda polep na pomiarze absorbancji dwóch odpowiednio wybranych, ale nie bardzo oddalonych pasm absorpcyjnych. Zakładając, że człon k w równaniu (22 391 nic zależy od liczby falowej i oznaczając różnicę absorbancji przez 7,;^,