P1040982
*e£o wsparcia restrukturyzacji górnictwa, hutnictwa lid. W każdym jednak razie podstawa gospodarki finansowej państwa pozostają jego roczne piany finansowe przyjmujące postać ustaw budżetowych. Natomiast zadaniem średniookresowych planów i programów finansowych jest zapewnienie szerszego tfa rocznym ustawom badżetowym i ich lepsze zakotwiczenie w średniookresowej perspektywie planowania finansowego państwa.
Budżet państwa obejmuje nie tylko prognozę dochodów i limit wydatków, ale także ustalenia co do wielkości przychodów i rozchodów, wielkości deficytu budżetowego oraz źródeł jego finansowania (lub wielkości nadwyżki budżetowej i jej rozdysponowania, gdyby taka miała się zdarzyć), rozchody związane z prefinansowaniem 22dań realizowanych ze środków Unii Europejskiej (lub z innych bezzwrotnych środków zagranicznych), dotacje celowe dla jednostek samorządu terytorialnego na realizację zadań z zakresu administracji rządowej i innych zadań zleconych odrębnymi ustawami, a także kwoty dotacji przedmiotowych1 2 3. Ustawa zawiera także limity zatrudnienia osób objętych mnożnikowymi systemami wynagrodzeń4.
Ponadto (zgodnie z art. 99 Ustawy o finansach publicznych) ustawa budżetowa zawiera:
1) zestawienie przychodów i wydatków państwowych zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych państwowych jednostek budżetowych (a do 2004 r. także ich środków specjalnych),
2) plany finansowe państwowych funduszy celowych,
3) plany finansowe innych jednostek podsektora rządowego, które zgodnie z ustawą o finansach publicznych mogą być włączone do budżetu państwa,
4) wykaz programów wieloletnich,
5) wykaz inwestycji wieloletnich,
6) wykaz wydatków z budżetu państwa przeznaczonych na współfinansowanie programów i projektów realizowanych w udziałem bezzwrotnych środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej,
7) wykaz jednostek otrzymujących dotację podmiotowe i celowe oraz kwoty dotacji,
8) wykaz programów i projektów realizowanych ze środków Unii Europejskiej (bez wymogu współfinansowania),
9) zestawienie programów i projektów finansowanych z odziałem środków pochodzących ze źródeł zagranicznych innych niż Unia Europejska, nie podlegających zwrotowi.
10) wykaz wieloletnich limitów zobowiązań w kolejnych latach realizacji Narodowego Planu Rozwoju oraz wykaz wieloletnich limitów wydatków w kolejnych latach realizacji Narodowego Planu Rozwoju.
Ustawa budżetowa może także ustalać plany finansowe innych jednostek sektora finansów publicznych wskazanych przez ministra finansów.
2.2. Dochody budżetu państwa
Ustawa o finansach publicznych wymienia piętnaście źródeł dochodów budżetu państwa, spośród których przedostatnie dotyczy dochodów .innych", jest to więc zbiór bardzo obszerny. Jeżeli jednak przyjrzymy się rzeczywistym wielkościom wpływów budżetowych z tej listy, to łatwo stwierdzimy, że głównym źródłem dochodów są podatki. spośród których cztery (podatek od towarów i usług, akcyzy, podatek od dochodów osobistych ludności i podatek od dochodów osób prawnych) stanowią niezmiennie lwią część dochodów państwa (w 2003 r. wyniosły one razem 134,6 mld zł i stanowiły 99,6% wszystkich dochodów podatkowych oraz 88J>% dochodów budżetu państwa ogółem, w 2004 r. - 134,9 mld zł, co odpowiadało 99,7% wszystkich dochodów podatkowych i 86,3% dochodów budżetu państwa ogółem, zaś w ustawie budżetowej na 2005 r. mają one wynieść 154.4 mld zł. tj. 99,2% wszystkich dochodów podatkowych, a 88,4% ogółu dochodów budżetu państwa)5.
Jakie zatem są źródła dochodów budżetu państwa (których wykonanie przyniosło łącznie 152,1 mld zł w 2003 r., 156,3 mld zł w 2004 r., a w 2005 r. ma przynieść
174.7 mld zł)? Są to:
• podatki i opłaty, które na mocy odrębnych ustaw nie stanowią dochodów jednostek samorządu terytorialnego, funduszów celowych ani innych podmiotów sektora finansów publicznych (135,2 mld zł w 2003 r.; 135,3 mld zł w 2004 r.;
138.8 mld zł planowane na 2005 r.);
• cła (3,7 mld zl w 2003 r., 2,3 mld zł w 2004 r. i 1,5 mld zł planowane na 2005 r.);
• wpłaty z zysku przedsiębiorstw państwowych oraz jednoosobowych spółek Skarbu Państwa oraz dywidendy (0,7 mld zł w 2003 r., 1,8 mld zł w 2004 r. i prawie 1 mld w budżecie na 2005 r.);
• wpłaty z zysku Narodowego Banku Polskiego (4,7 mld zł w 2003 r.; 4,1 mld zł w 2004 r. oraz 4,6 mld zł planowane w 2005 r.);
43
Wszystkie wielkości wyrażone są w wartościach pieniężnych, jakkolwiek w samej ustawie budżetowej podawane są także wskaźniki będące podstawą przeliczeń wydatków, np. liczba etatów w policji czy li
mity zatrudnienia w administracji rządowej ogółem, a także relacje, na podstawie których są ustalane róż
ne świadczenia społeczne itp.
To jest osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe, członków korpusu służby cywilnej, statutowych członków samorządowych kolegiów odwoławczych i kolegiów regionalnych izb obrachunko-wydi. pracowników Rządowego Centrum Legislacji, ekspertów Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej ■Miej. asesorów i aplikantów prokuratorskich, funkcjonariuszy służby celnej, sędziów delegowanych do Ministerstwa Sprawiedliwości lub do innych jednostek organizacyjnych podległych temu ministerstwu albo przez nie nadzorowanych, prokuratorów i funkcjonariuszy. Wynagrodzenia tych osób są ustalane jako iloczyn kwoty bazowej ustalonej w ustawie budżetowej (zgodnie z ustawą o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej) i określonego wskaźnika przypisanego do danego stanowiska (etatu). Oczywiście wokół tych wskaźników wielokrotności średniej płacy i liczby tak ustalanych etatów toczą się w rządzie i parlamencie ostre spoty, których rozwiązanie zawsze wymaga politycznego arbitrażu.
9 Zob. Sprawozdanie z wykonania budżetu państwa za okres od I stycznia do 31 grudnia 2004 r„ oraz ustawa budżetowa na 2005 r.
Wyszukiwarka