P1050019
I
W niektórych krajach podejście do wydatków, które można zaliczać w koszty, ij hardziej liberalne niż w Polsce, Stosunek ustawodawcy do tej kwestii jest skoreloLl z poziomem samodyscypliny podatników i ze zdolnością do kontrolowania ich ptjJ aparat skarbowy Kierując się tymi względami, kiedy w 1990 r. podjęto w Sejmie pJ nad ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych, za podstawę pierwszych w [ ocen kwoty, którą można było zaliczyć w koszty uzyskania przychodu ze stosunku prc i stosunków pokrewnych, przyjęto szacunkowy koszt biletu na dojazd do miejsca pr1 2 Koszty uzyskania przychodu z tytułu stosunku pracy, stosunku służbowego itp. ustałoś; w sposób zryczałtowany. przyjmując że wynoszą one 0,25% kwoty stanowiącej gó^j granicę pierwszego przedziału skali podatkowej. W razie zatrudnienia w kilku zaifc’ dach pracy koszty uzyskania przychodu łącznie miały nie przekraczać 4,5% roczny kosztów obliczonych na zasadach ogólnych, a jeżeli miejsce pracy podatnika znajdo-, ło się poza miejscowością jego zamieszkania, mógł on podwyższyć te koszty o 25%.
Począwszy od 2004 r. sposób wyliczenia zryczałtowanego kosztu pozyska® przychodów ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych, jako procentu od gont granicy pierwszego przedziału skali podatkowej, uległ zmianie na rzecz ryczahń kwotowych. Są one wyrażane w wielkościach absolutnych, a każda ich zmiana będą w przyszłości wymagać zmiany ustawy.
Ponadto w stosunku do niektórych źródeł przychodów ustawa wyróżnia koszty zryczałtowane w wysokości 20% i 50% przychodu. Koszty zryczałtowane w wysokości 20% przychodu odnoszą się m.in. do:
• przychodów z tytułu samodzielnie wykonywanej działalności artystycznej, literackiej, naukowej i publicystycznej;
• wynagrodzenia osób, którym organ władzy lub administracji państwowej lub samorządowej, sąd lub prokurator zlecił wykonanie określonych czynności;
• przychodów z tytułu usług wykonywanych na podstawie umowy zlecenia, jeżeli usługi te nie wchodzą w zakres działalności gospodarczej zleceniobiorcy wykonywanej na rzecz ludności.
Koszty zryczałtowane w wysokości 50% stosuje się do przychodu:
• z tytułu zapłaty oraz opłaty licencyjnej za przeniesienia prawa własności projektu wynalazczego, topografii układu scalonego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego.
• z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i praw pokrewnych lub rozporządzania przez nich tymi prawami.
W odniesieniu do pozostałych grup podatników polskie przepisy podatkowe nie dopuszczają o wiele prostszego i budzącego mniej politycznych przetargów sposobu określania kosztów uzyskania przychodu. Otóż w Polsce każdy poniesiony koszt, który podatnik chce odliczyć od przychodu, musi zostać udokumentowany -. Tymczasem w wielu krajach OECD podatnik ma wybór: korzysta albo z odliczania wszystkich dopuszczonych przepisami, rzeczywiście poniesionych i udokumentowanych wydatków związanych z uzyskaniem przychodu, albo z ryczałtu na te koszty .
Przedmiotem podatku dochodowego od osób fizycznych obliczanego przy zastosowaniu skali podatkowej może być także przychód. Ma to miejsce w odniesieniu do emerytur, rent, zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego itp. Środki uzyskiwane z tych tytułów są opodatkowane na zasadach ogólnych, ale bez pomniejszenia o koszty uzyskania przychodu. Przychód jest przedmiotem podatku PIT również wtedy, kiedy stosowane są zryczałtowane formy opodatkowania, np. działalności gospodarczej, niektórych zysków kapitałowych czy najmu i dzierżawy osobistych składników majątku, nic używanych w działalności gospodarczej. Przychody opodatkowane w tej formie nie są łączone z dochodami opodatkowanymi na zasadach ogólnych-
Przedmiotowe zwolnienia podatkowe przyznawane są zgodnie z ogólną zasadą mc obciążania podatkiem przede wszystkim przychodów o charakterze socjalnym (np. różne zasiłki, takie jak z pomocy społecznej, zasiłki pogrzebowe, pielęgnacyjne, wychowawcze), odszkodowawczym (np. renty dla inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin, odprawy i odszkodowania z tytułu skrócenia okresu wypowiedzeń ia umowy o pracę oraz wypłacane na podstawie przepisów o szczególnych zasadach roz-wiązywania z pracownikami stosunku pracy z przyczyn nie dotyczących pracowników). przychodów wypłacanych ze środków pomocowych (w tym dotacji i subwencji),
” Pomijając ■jjslłi db iliiUihmlii mhitnr mu pcjdaodfzntnłs osobistego «v
hąrań niektórych usług.
115
Zryczałtowane koszty uzyskania przychodów od 1 sty cznia 2004 r.
• Ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych:
- dla pracujących na jednym etacie - 102,25 zł miesięcznie, ale nie więcej 227 zi rocznie;
- dla wiekretaiowców - łącznie nie więcej niż 1840,77 zl rocznie;
- dla pracujących na jednym etacie poza stałym miejscem zamieszkania. Krzynnijących dodatku za rozłąkę - 127,82 zł miesięcznie i 1533,84 zł roo-
- dia pracujących poza stałym miejscem zamieszkania wieloetatowców-lącznie maksimum 2300.94 zl rocznie.
• Z tytułu wykonywania czynności związanych z pełnieniem obowiązków obywaiełskkh i społecznych - 102225 zl miesięcznie, ale nie więcej niż 1227 zl
• Dla osób powoływanych (niezależnie od sposobu powołania) do zarządów . rad nadzorczych, komisji i innych organów stanowiących osób prawnych-10H25 zl miesaęcziue. ale nie więcej niż 1227 zl rocznie.
Z osobiście wykonywanej działalności na podstawie kontraktu menf-dżerskieęo lub umów o podobnym charakterze - 102,25 zl miesięcznie, ale ak więcej niż 1227 zl rocznie.
Gdy jedna osoba uzyskuje jednocześnie dochody z więcej niż jedne©' z trzech ostatnich źródeł, koszty uzyskania nie mogą być wyższe w skali roku nr 1S40.77 zŁ
Wyszukiwarka