P1050023

13.1 mld zł. a w budżecie na 2005 r. przewidziano 14,7 mld zl. Podobnie jak w yi padku podatku od dochodów osobistych, od 2004 r. zwiększa się w nim udział dów jednostek samorządu terytorialnego. Wpływy z tego podatku do całego sektoij|| nansów publicznych w 2004 r. wyniosły 18 mld zł, a w 2005 r. mają wynieść 18,5 m|_l|,|

Podmiotami podatku są nie tylko osoby prawne i spółki kapitałowe, ale niektóre jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej oraz podatW grupy kapitałowe.

Przedmiotem podatku jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodó* z jakich został osiągnięty. Podatnik ma prawo odliczenia tych kosztów, które bezpośredni związek z prowadzoną działalnością gospodarczą i z osiągnięciem p& chodu. Analogicznie jak w przypadku podatku PIT, ustawa wymierna kilkadzicśj rodzajów kosztów, których w żadnym razie nie uznaje się za koszt uzyskaniapnyti, du (art 16). Poniesioną stratę można rozliczać w ciężar zobowiązań podatkom w ciągu następnych kolejnych pięciu lat, z tym że wysokość obniżenia podstawy op, datkowania w żadnym roku nie może przekroczyć 50% kwoty tej straty. Przedni tem opodatkow ania nie są przychody z działalności rolniczej (z wyjątkiem dochodń z działów’ specjalnych produkcji rolnej), przychody z gospodarki leśnej w rozumień ustawy o lasach ani przychody wynikające z czynności, które nie mogą być przedm tem prawnie skutecznej umowy.

Podstawą opodatkowania, poza wymienionymi w ustawie wyjątkami, jest 11 chód ustalony na podstawie prowadzonej przez podatnika ewidencji podattowjj W razie niemożliwości ustalenia podstawy opodatkowania na podstawie ksiąg a chunkowych podatnika, jego dochód może zostać oszacowany. Dochód będący pustawą opodatkowania może być pomniejszony przez odliczenie darowizn przefc-zanych. na cele określone w art. 4 ustawy o działalności pożytku publkzaeę i o wolontariacie, organizacjom prowadzącym działalność pożytku publicznego wij ize zadań publicznych określonych w tej ustawie - łącznie do wysokości nie przeto czającej 10% dochodu (art. 18 ustawy o CIT)³³. Zakres innych zwolnień został raj kalnie okrojony od 2004 r. wraz ze znaczną obniżką stopy podatkowej, natooto katalog zwolnień uzupełniono o dopłaty bezpośrednie stosowane w ramach Wspó nej Polityki Rolnej Unii Europejskiej.

Stawka podatkowa jest sukcesywnie pomniejszana, od 30% w 2000 r. do 2$ 1 w 2003 r. i 19% od 2004 r.³* Opodatkowanie dywidend oraz innych udziałów * ? skacfa osób prawnych wynosi także 19% (wcześniej tylko 15%). Stawka 20% P stosowana w odniesieniu do niektórych przychodów osób prawnych nie mających* dziby lub zarządu w Polsce (tj. nierezydentów). a także w odniesieniu do zrycni^ wanych form opodatkowania. Specyficzna stawka - 10% - jest stosowana (Da cfi uzyskiwanych na terytorium Polski przez zagraniczne przedsiębiorstwa żeglugi skiej i powietrznej.

³³ l*dnm-7rfme od I stycznia 2004 r. me są obciążane podatkiem CTT dochody otpaaaą jtB publicznego w części przeznaczonej aa ich dziataiaoić statutową i z wyłączeniem ich dzótolnrt⁰1 tpoduczc]

** iffc* biorąc pod mngt istniejące jeszcze ulgi i zwolnienia, efektywna stawka w 2004 r ńfa

| Aby przeciwdziałać transferom dochodów z polskich spółek do powiązanych z nimi spółek za granicą, dokonywanym przy wykorzystaniu mechanizmu zawyżania cen zakupu od powiązanych spółek zagranicznych i zaniżania cen dostawy tym spółkom (tzw. transferpricing), wprowadzono wymóg sporządzania specjalnej dokumentacji podatkowej, uzasadniającej odbiegające od cen rynkowych ceny stosowane w transakcjach z podmiotami powiązanymi. Jeżeli organy podatkowe uznają źc miał miejsce transfer pricing, w wyniku czego polska spółka wykaże zaniżony dochód, mogą określić dochód podatnika w wysokości wyższej (lub stratę w wysokości niższej) niż zadeklarowana przez podatnika, a jeżeli podatnik nic przedstawi tym organom wymaganej dokumentacji podatkowej - różnicę między dochodem zadeklarowanym przez podatnika a określonym przez te organy opodatkowuje się stawką 50%.

Podatek obciążający uzyskany dochód może być obniżony m.in.:

•    o kwotę podatku zapłaconego za granicą; w takim przypadku zagraniczne dochody podatnika mającego siedzibę w Polsce łączy się z jego dochodami uzyskanymi w Polsce, całość opodatkowuje się stawką obowiązującą w Polsce (I9%) i od tak obliczonego podatku odejmuje się kwotę podatku zapłaconego za granicą (dwustronne umowy międzypaństwowe mogą jednak inaczej regulować opodatkowanie takich dochodów);

•    o kwotę podatku od dywidend i innego rodzaju przychodów z tytułu udziału w zyskach od osób prawnych mających siedzibę w Polsce;

•    o kwotę obniżki podatku, która przysługuje spółkom z udziałem kapitału zagranicznego (na podstawie przepisów Ustawy z dnia 14 czerwca 199I r. o spółkach z udziałem zagranicznym).

W podatku dochodowym od osób prawnych występują liczne zwolnienia podmiotowe. Są z niego wyłączone m.in.;

1)    Skarb Państwa,

2)    Narodowy Bank Polski,

3)    jednostki budżetowe,

4)    fundusze celowe utworzone na podstawie odrębnych ustaw, chyba że przepisy tych ustaw stanowią inaczej.

Ponadto ustawa dopuszczała przeszło trzydzieści zwolnień przedmiotowych, jednak dziewięć z nich zniknęło definitywnie od 1 stycznia 2004 r., a dziewiętnaście zniknie od 1 stycznia 2007 r.. ostatecznie więc pozostanie (w nowym brzmieniu ust. I art. 17) tylko kilka. Do najważniejszych zwolnień bezterminowych należą dochody związków zawodowych, społeczno-zawodowych organizacji rolników i izb rolniczych, organizacji pracodawców, partii politycznych w części przeznaczonej na działalność statutową oraz składek członkowskich członków organizacji politycznych, społecznych i zawodowych, w części nic przeznaczonej na działalność gospodarczą. Warunkiem korzystania ze zwolnień przedmiotowych zachowanych do końca 2006 r. jest to, aby objęte nimi dochody były przeznaczone na działalność statutową spółdzielni mieszkaniowych, wspólnot mieszkaniowych, komunalnych zakładów gospodarki mieszkaniowej, Wojskowej Agencji Mieszkaniowej, Agencji Mienia Wojskowego, sportowych spółek akcyjnych. Polskiej Konfederacji Sportu, zakładów budżetowych zajmujących się kwaterowaniem studentów, nauczycieli akademickich itd.

123