P1050039

może być zawarty wykaz wydatków, które nie mogą być dokonywane. Jeżeli decyjj, o zablokowaniu wydatków podejmuje minister finansów, to o przyczynach decyzją formuje on niezwłocznie Radę Ministrów, która taką decyzję może uchylić¹.

Blokowanie wydatków budżetowych

1. W przypadku stwierdzenia;

•    niegospodarności w określonych jednostkach,

•    opóźnień w realizacji zadań,

•    nadmiaru posiadanych środków,

•    naruszenia zasad gospodarki finansowej

może być podjęta decyzja o blokowaniu planowanych wydatków budżetowych. Blokowanie oznacza okresowy lub obowiązujący do końca roku zakaz dysponowania częścią lub całością planowanych wydatków albo wstrzymanie przekazywania środków na realizację zadań finansowanych z budżetu państwa.

2- Decyzje o blokowaniu planowanych wydatków podejmują:

•    minister finansów w zakresie całego budżetu państwa, z wyłączeniem wydatków naczelnych władz, niezależnych od administracji rządowej,

•    dysponenci części budżetowych w zakresie ich części budżetu państwa.

3.    O swoich decyzjach blokowania wydatków dysponenci części budżetowych niezwłocznie informują ministra finansów. W decyzjach tych może być zawarty wykaz wydatków-, które nie mogą być dokonywane.

4.    Minister finansów po uzyskaniu pozytywnej opinii sejmowej Komisji Finansów Publicznych może utworzyć nową rezerwę celową i przenieść do niej kwoty- wydatków zablokowane ze względu na opóźnienia w realizacji zadań lub stwierdzony nadmiar posiadanych środków, laką rezerwę przeznacza się na sfinansowanie zobowiązań Skarbu Państwa lub na cele osobno wskazane w ustawie budżetowej.

5.    Minister finansów informuje niezwłocznie Radę Ministrów o przyczynach swoich decyzji blokowania wydatków. Rada Ministrów może uchylić decyzję ministra finansów.

6.    Ponadto, jeżeli zagrożona jest realizacja ustawy budżetowej, może nastąpić zablokowanie na czas oznaczony planowanych wydatków budżetu państwa. Oznacza to okresowy lub obowiązujący do końca roku zakaz dysponowania częścią lub całością planowanych wydatków albo wstrzymanie przekazywania środków na realizację zadań finansowanych z budżetu państwa Decyzję o blokowaniu wydatków podejmuje Rada Ministrów, wydając stosowne rozporządzenie, po uzyskaniu w tej sprawie pozytywnej opinii komisji sejmowej właściwej do spraw budżetu.

W jaki sposób zablokowane środki mogą być dalej wykorzystane? Otóż minister finansów po uzyskaniu pozytywnej opinii sejmowej Komisji Finansów Publicznych może utworzyć nową rezerwę celową i przenieść do niej kwoty wydatków zablokowane ze względu na opóźnienia w realizacji zadań lub nadmiar posiadanych środków. Taką rezerwę przeznacza się na sfinansowanie zobowiązań Skarbu Państwa lub na cele osobno wskazane w ustawie budżetowej.

Przyczyną zablokowania wydatków budżetu państwa może być także zagrożenie realizacji ustawy budżetowej. W takim przypadku może nastąpić zablokowanie planowanych wydatków na oznaczony czas. Oznacza to „wstrzymanie przekazywania środków na realizację zadań finansowanych z budżetu państwa lub okresowy albo obowiązujący do końca roku zakaz dysponowania częścią lub całością planowanych wydatków”²³. W takim przypadku decyzję o blokowaniu wydatków podejmuje Rada Ministrów po uzyskaniu pozytywnej opinii sejmowej Komisji Finansów Publicznych²⁴.

5.4. Finansowanie inwestycji i programów wieloletnich

Z budżetu państwa finansowane są inwestycje państwowy ch jednostek budżetowych, »tym ich gospodarstw pomocniczych. Niezależnie od środków płynących bezpośrednio z budżetu państwa inwestycje tych jednostek mogą być dofinansowane z części zysku gospodarstwa pomocniczego państwowej jednostki budżetowej.

Ponadto z budżetu państwa mogą być udzielane dotacje celowe na finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji:

•    państwowych zakładów budżetowych,

•    innych państwowych jednostek organizacyjnych.

•    jednostek nie zaliczanych do sektora finansów publicznych, na podstawie odrębnego upoważnienia zamieszczonego w ustawie budżetowej lub innej ustawie.

•    jednostek samorządu terytorialnego, będących zadaniami własnymi tych jednostek lub zadaniami z zakresu administracji rządowej,

•    związanych z badaniami naukowymi lub pracami badawczo-rozwojowymi²⁵.

Z budżetu państwa można także przyznawać dotacje celowe dla przedsiębiorców na realizację inwestycji w zakresie infrastruktury technicznej oraz ochrony środowiska, jeżeli inwestycje te mają szczególne znaczenie dla gospodarki narodowej. Łączna kwota dotacji przyznanych w kolejnych latach na dofinansowanie inwestycji realizowanej przez przedsiębiorcę nie może być wyższa niż 50% planowanej warto-

^D 23 Ustawa o finansach publicznych, art. 155. bł Z

^u Alternatywnym rozwiązaniem w stoginfcn doblokowania wydatków. nosowammw wieta bajach OCED (min. w Niemczech), jest uprawnienie miniszra finansów do ocłebywnejn Ińcsowacia zabawią o*podejmowanych przez poszczególne minraerszw z—Wg wili rymywania płatności ²⁵ Zob. Ustawa o finansach publicznych, an. 113. ust. Z

1

Zob- an. 154 tej usuwy.