P1050048

nansowej oraz od wysokości ich wydatków związanych z realizacją zadań z zakresu pomocy społecznej, w tym wydatków związanych z wypłatą dodatków mieszkaniowych. Natomiast na poziomie powiatów poza realizacją zadań z zakresu pomocy społecznej dodatkowo bierze się pod uwagę zróżnicowanie sieci dróg powiatowych.

Skierow ana do województw część regionalna subwencji ogólnej jest rozdzielana z uwzględnieniem takich wskaźników makroekonomicznych, jak relacja stopy bezrobocia i w ielkości PKB do średnich krajowych, ale także w proporcji do powierzchni dróg przypadających na jednego mieszkańca w danym województwie.

Ustawa budżetowa na 2005 r. przewiduje na część równoważącą subwencji ogólnej dla gmin blisko 0.4 młd zł i kwota ta zostanie pokryta wypłatami gmin do budżetu państwa, przeznaczonymi na ten cel. Płatnikami są gminy, w których wskaźnik dochodów podatkowych na jednego mieszkańca jest większy niż 150% średniej krajowej (z wyłączeniem gmin górniczych)¹.

Przypadająca powiatom część równoważąca subwencji ogólnej w 2005 r. wyniesie około 0,5 młd zł i tyle samo wyniosą wpłaty do budżetu państwa powiatów, w których wskaźnik dochodów podatkowych na jednego mieszkańca jest większy niż 110% tych dochodów średnio w kraju.

Ustawa budżetowa na 2005 r. przewiduje 25,9 mld zł na subwencję oświatową (wydatki na oświatową część subwencji ogólnej w 2004 r. wyniosły 25,1 mld ri). Udział gmin w subwencji oświatowej w 2005 r. wyniesie 15,7 mld zł, udział powiatów 9,5 mld zł i udział samorządowych województw 0,5 mld zł. Podział subwencji oświatowej między poszczególne jednostki samorządu terytorialnego odbywa się w relacji do zakresu zadań oświatowych przez nie realizowanych, a zwłaszcza w zależności od liczby uczniów i liczby nauczycieli poszczególnych stopni. Strukturę subwencji ogólnej w latach 2004 i 2005 przedstawia tablica 7.3.

Tablica 7.3. Struktura subwencji ogólnej w latach 2004 i 2005 (w mld zf)

Wyszczególnienie	Ogółem		Gminy		Powiaty		Województwa
	2004	2005	2004	2005	2004	2005	2004	2005
Część oświatowa	25,1	25.9	15,5	15.7	8.8	9.5	0.5	0,5
Część wyrównawcza	4.5	4.7	3.4	3.7	0.6	0.6	0.5	OA
Część równoważąca	0.7	0,9	0.3	0.4	0.4	0.5	-	-
Część regionalna	0.3	0.3	-	-	-	-	0.3	04
Uzupełnienie subwencji ogólnej cKa jednostek samorządu terytorialnego	0,5	0.4
Część rekompensująca subwencji ogólnej dla gmin	0.2	0.1	0.2	0.1	—	_
Razem	31.1	32.2	19.4	19.9	9.8	10.6	1.3	14

Żrtdte Uzasadnienia ustawy budżetowej im rok 2006. s. 190. Sprawozdania z wykonania buctżBtu państwa za o*m od l ttycz nśm do 91 grudnia 2004 r.. cł 82. rozztz 75601 I Omówienie, Ł II oraz przekazane jednostkom samorządu terytorialnego o 17 aryc.' nie 2006 c i 18 lutego 2004 r. informacje Ministerstwa Finansów o zaplanowanych dla rdch kwotach poszczególnych cjęJd ąnn— C# ogólnej (witryna internetowa Ministerstwa Finansów).

Dotacje celowe z budżetu państwa dla jednostek samorządu terytorialnego

Na podstawie art. 8 Ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego ich do-| diodami mogą być dotacje celowe z budżetu państwa przeznaczone m.in. na finan-I suwanie:

•    zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zleconych ustawami;

•    zadań realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego na mocy porozumień zawartych z organami administracji rządowej (pozycja ta ma szczególne

i znaczenie na poziomie województw samorządowych, które realizują tzw. kontrakty wojewódzkie; na ten cel przeznaczono w 2002 r. 1,1 mld zł, a w 2003 r. 1 mld zł; po-; cząwszy od 2004 r. kontrakty wojewódzkie są realizowane w ramach programów rozwoju regionalnego, na które w 2004 r. wydano 1 mld zł*; ustawa budżetowa na rok 2005 w części 83 przewiduje na realizacją kontraktów wojewódzkich oraz współfinansowanie programów rozwoju regionalnego kwotę blisko 1,2 mld zł⁹);

•    usuwanie bezpośrednich zagrożeń dla bezpieczeństwa i porządku publicznc-[ go, skutków powodzi i osuwisk ziemnych oraz skutków innych klęsk żywiołowych;

•    zadań własnych jednostek samorządu terytorialnego (lub ich dofinansowanie);

•    zadań z zakresu kultury objętych mecenatem państwa.

Finansowanie deficytu budżetowego jednostek samorządu terytorialnego

Różnica między dochodami a wydatkami budżetu jednostki samorządu terytorialne -[ go jest odpowiednio nadwyżką lub deficytem jej budżetu. Deficyt taki może być sfi-| (lansowany przychodami pochodzącymi: (a) ze sprzedaży papierów wartościowych wyemitowanych przez tę jednostkę, (b) z zaciąganych przez nią kredytów, (c) z poży-| czek, (d) z prywatyzacji jej majątku, (e) z nadwyżki jej budżetu w latach ubiegłych, | (I) z wolnych środków jako nadwyżki środków pieniężnych na jej rachunku bieżącym, wynikającej z rozliczeń kredytów i pożyczek z lat ubiegłych¹⁰.

Łączne koszty obsługi długu danej jednostki samorządu przypadające do zapłaty wdanym roku budżetowym oraz potencjalnych spłat kwot wynikających z udzielonych I przez jednostki samorządu terytorialnego poręczeń nie mogą przekroczyć 15% jej do-| chodów planowanych na ten rok budżetowy, a jeżeli wielkość relacji długu publicznego całego sektora finansów publicznych do PKB przekroczy 55%, to koszty obsługi długu każdej jednostki samorządu terytorialnego nie mogą przekroczyć 12% jej pla-[ nowanych dochodów, chyba że obciążenia te w całości wynikają ze zobowiązań zacią-

I —

*Zob. Sprawozdanie z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2004 r„ Omó-

I wienie, 1.1, s. 78.

•    Niestety w ramach kontraktów wojewódzkich kontynuuje się wiele byłych inwestycji centralnych.

I które * ten sposób znikły z przedstawianego w parlamencie i przezeń zatwierdzanego i kontrolowanego I wykazu inwestycji centralnych, ale bynajmniej nic znikły z powierzchni Polski, a których prowadzenie czę-I so narusza podstawowe zasady dyscypliny finansowej.

^,0Zob. art. 168 Ustawy o finansach publicznych.

207

1

Ustawa z 23 listopada 2003 r. o restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w latach 2004—2006