P1050209

ua

Rozdział 8. Hcnnencutyka radykalna Johna D. Caputo...

Hermeneutyka radykalna - implikacje hterammanaweK

129

w eschatologii - nigdy nic wiadomo, kiedy przesyłka nadejdzie, u. Jutro? A może czekać w nieskończoność? W eschatologii jest w miejsce na kaprys i grę.

Takie myślenie nie satysfakcjonuje Derridy. Jego zdaniem pocztowy zawodzi na całej linii. Jest tylko differance: stałe opóźni-, i gubienie listów, Nieczynna skrzynka pocztowa (RH 160). Pism,, podwójnie uwiązane (double bind): ma wiadomość do przedmą. * jednocześnie nic może przesłać tejże świadomości. Żadna sróidomofo identyfikowulncgo nadawcy nie może zostać przesłana identyfikuj nemu odbiorcy. Tekst staje się skomplikowany, wymyka się loas Struktura pisma polega na nieskończonej grze odesłań, wiązań*aa* tym łańcuchu znaczących. Oznacza to, że nie wiadomo już kto. tai j kogo pisze (RH 160). Caputo powiada:

li pocztom tedukga nystrobadza wolne krążenie listńw, publiczne czytacm zapisanych iu poratóAadi zamiast ukrytych w kopertach i apicaciroy; woskiem przesłań. Wydostanie się poza zasadę pocztową oznacta, że zagnam naekmin na pocztę, jak gdyby zawierała prywatny przekaz przychodna p .    tjdną doitaK) Pocztowa redukcja wyswobadza wolną cyrkulacje ziclći, va

postńtttuc, które nic musi odpowiadać na jakąś metafizyczną ayawtt—ńp aąaadę iocW. I czyn to db wolnej literatury, wolnego pisania, witaj ttń wlttej nauki, uktlnałd, ku czemukolwiek, czego wam potrzeba (RH 116-1711

Heidegger jakby słyszał ten diabelski podszept Derridy. W jes Wónzofei odnaleźć można bowiem moment dekonstrukcyjny. lnacze bywa, że Heidegger z filozofa eschatologicznego zmienia się «fot -cśchalińogmego. Dzieje się to wtedy , gdy niemiecki filozof po* stawia na boku nasłuchiwanie wiadomości, treści przesłania !■ właśnie zajmują się metafizycy) i gdy zastanawia się raczej nadt» W jaklwogólespusób działa system pocztowy (RH 174), zaczynali** sobie sprawę, te wiadomość jest taka, że nie ma żadnej wiadotnoto* żaden uprzywilejowany sens nic istnieje (RH 180). Możemy to doń* na' pnyłdad w Heideggerowskich poglądach na dzieło sztuki flkwofabnań. jak wiadomo, następująco: odejdźmy od myśleniaoś* te sztuki jako obiekcie ii tylko estetycznym. W dziele sztuki ódkh® aę bowiem prawda”. Przekonanie to wydaje się klarowne i raeuft* te wikłane Jednakże w Heideggerze odzywa się glos Demdy *

M WW|»*. *WW *•* wb. w. i*w. tttw

łaelkie poszukiwania jedności sensu prowadzą ku konstatacji wielości otoczeń, ich rozplenienia, multiplikacji. Enigm jest tym, co umożliwia wielość sensów, wielość prawd". Derrida szepcze Heideggerowi do ucha: u. co robisz, jest trwaniem przy metafizyce, bo eschatologia to także metafizyka. Podszept Derridy pozwala nam zobaczyć, jak filozof z Fryburgi usiłuje niekiedy uwolnić się od metafizycznych ciągot i nostalgii.

Ale i Derrida nie może pozostać zadufany, gdy słyszy w sobie glos Heideggera. Zdaje on sobie bowiem sprawę z tego, że podważenie metafizyki, odrzucenie przekonania o istnieniu jakiegoś uprzywilejowanego sensu, okazuje się zasadne tylko wtedy, gdy zauważy się wagę Jłeideggerowskiej prawdy jako a-letheia. Przynależący do niej moment W*. moment skrywania, nie jest tylko nieistotnym dodatkiem, ale sercem a-letheia. Tak rozumiana prawda chroni się, skrywa, ucieka do miejsca, które gwarantuje jej bezpieczeństwo przed pojęciowym gwałtem (RH 185). Podszept Heideggera pozwala zobaczyć u Derridy ryt hetmeneulyczny. Tę hermeneutykę należałoby nazwać hermeneutyką ipofatyczną: wieść jest jak dostarczony nam do komputera plik, którego nie możemy rozpakować.

Co pozostaje? Świadomość, że jesteśmy wystawieni na grę, chłód ibrak bezpieczeństwa. Czy jednak Hermes nieodwołalnie stracił pracę? Niekoniecznie. Czy bowiem nie powinniśmy pamiętać o tym. że „Her-mes jest także dobrze znanym oszustem i kłamcą?” (RH 6). Hermes gnesumęty został tylko na inne stanowisko.

Hermeneutyka radykalna - Implikacje literaturoznawcze

Hermeneutyka radykalna Johna D. Caputo stawia problemy nie tylko astmy filozoficznej, ale i naukowej (w perspektywie filozofii nauki wiele awdzięczs Thomasowi S. Kuhńowi i jego Strukturze rewolucji nauka-■tych czy Paulowi K. Feyerabendowi i jego Przeciw memdae"), politycznej (sprzeciw wobec rozumowi zinstytucjonalizowanemu, wszelkim kumam przemocy ideologicznej i związanym z nimi odmianom ela-tttnji, dominacji), religijnej, egzysiencjalnoetycznej. wreszcie titeratu-Wawtzcj. W gruncie rzeczy każda z wymienionych dziedzin może

*

Na Ma ttfmunb. J. O. Caputo, Aifc otkktebć irmny i Znb T S fckhn. op ciL; P IL Fcyerafrend, op.cn

[ł    f    .