P6190596

wa!»twa zrasta s.lq z mezoricrmą pozazarodkową kosniówki, gdy jama kosmów ki zaniknie po rozminięciu się owodnl.

Pęcherzyk żółtkowy (aaccus yiieUińuś) Jbst pochodzenia o nd od er mai nogo. Po powstaniu jelita pierwotnego tęczy się z Jego światłem przewodom żóUko-wo-jełftowym. Wystany jest od środka nabłonkiem cndodcrmalńym. na zewnętrz zaś tńezodermą pozazarodkowę. O powstaniu pęcherzyka żółtkowego pierwotnego f ostatecznego była mowa w rozdziale 8. Na skutek rozrastania się owodni pęcherzyk wraz z jego przewodem zostaje wtłoczony w przestrzeń mezodennalnę. która będzie stanowić pępowinę.

Omocznta fallartols) powstaje przez uwypuklenie się tylnej części jelita pierwotnego do szyguły brzusznej. Dlatego to* wnętrze tego ślepego uchyłka jest wysłane endodermę pokrytę na zewnętrz mezoderraę szypuly brzuszna j Podczas rozwoju, na skutek rozrastania się owodnl, tniojsce odejścia omoczni od jelita zbliża się do miejsca, w którym od Jelita odchodzi przewód żóllkowo-•jelitowy. Wraz z omocznlę wrastają do szypuły brzusznej naczynia zarodkowe. które w przyszłości będę tworzyć naczynia pępowinowe. Po powstaniu fałdu tylnego zarodka zarówno omocznia, Jak 1 przewód żóltkowo-jolltowy wchodzę w skład pępowiny (ryc. 33).

102YSKO

Łożysko (placenlaj Jest narządem złożonym z części płodowej (para lelalhi i części matczynej lpars materna). Jest to narząd spełniający pięć zasadniczych funkcji związanych z bezpośrednim kontaktem organizmu matki I płodu. Czynności te są następujące:

1. Wymiana gazów pomiędzy krwią matki i płodu. Tlen przenika z krążenia matczynego do krwi płodu. Proces ten jest wspomagany większym powinowactwem do tlenu hemoglobiny płodowej niż hemoglobiny ludzi dorosłych Dwutlenek węgla przechodzi na drodze dyfuzji z krążenia płodu do krążenia matki

I Przekazywanie substancji odżywczych zarówno diobnocząsteczkowych, Jak i cząsteczek białkowych z krążenia matczynego do płodowego.

| 3. Wydalanie toksycznych metabolitów płodu do krążenia matki Tę funkcję przyrównuje się do czynności neruk organizmu dojrzałego.

4. Produkcja I wydzielanie hormonów: estrogenów, progesteronu oraz go-nodotropin łożyskowych.

9 Ochrona płodu, zwłaszcza przed przenikaniem krążących w organizmie matki drobnoustrojów.

Część matczyna łożyska (pora malcrnaj powstaje z przekształconej błony śluzowej macicy fendomcir/umł. Po wniknięciu zarodka do endomerium. pod wpływem nie zdetlniowanych jeszcze bliżej czynników, komórki tkanki łączne! Mony śluzowej macicy zmieniają się w uw.(komórki doczesnowę.'Są to komórki duża. często    H w których cytopfazmie znajdują się ziarna

glłkogonu i kuleczki lipidów. Endometrium zmioniono pod wpływem istnienia ciąży i zawierające komórki doczesnow? nazywa tlę błoną doczesną (membra-oa aecidaaj.

Po tmptantacji zarodka wyróżnia się w Monie doczesnej trzy obszary (ryc. 34): flfrtmnr    tdrc tduo baaoIJsj łetąca pomiędzy blosiocystą a miome-

trlum, 'doczesna torebkową jdcciduą    jflh łażąca pomiędzy Uastocystą

a światłem macicy, otaz jdocząęna ŁcUnąjJfdeciduo ptuJmiaJiMi stanowiąca

resztą endomatr i um macicy.

Ryc. 34. Przekształcanie błony doczesnej: a — wczesno stadium ciąży. Światło ssyjjci macicy jest zamknięte czopem śluzowym (59. światło Jamy macicy (91 zaczyna zmniejszać się wskutek rozrostu płodu i zbliżania siQ doczesnej torebkowej (29 do doczesnej ściennej (3)h b — stadium, w którym doczesna torebkowa ł doczesna ścienna uległy zrośnięciu (2+9). światło macicy zanika; I — doczesna podstawno. 2 — doczesna torebkowa, 9 — doczesna ścienna, 4 — błona mięśniowa macicy, 5 — czop śluzowy. ® — ściana pochwy, 7 — pqpowiną, 8 — Jama owodnl. 0 — jama macicy.

Zarodek zewnętrzną błoną płodową — kosmówką (chorton) łączy się z błoną śluzową macicy, w której znajduje się po ImpIantacjL Tylko część kos mówki, zwana kosmówką kosmata (chorton frondosumi. bierze udział w wytworzeniu łożyska. Część matczyna łożyska powstaję w warunkach prawidłowych z doczesnej podstawno j. w której wyróżnia się leżącą bliżej miometrium warstwę zbitą (mltalum compacfumj oraz warstwę międzykosmkową, w której zna | dują się koeraki kosmówki (ryc. 35).

W wyniku rozrastania się zarodka doczesna torebkowe zostaje dociśnięta do doczesno{ ściennej, światło macicy zanika, nabłonek wyścielający ulega regresji I obłe części błony doczesnej zrastają się ze sobą. Jodynie błona ilu--*owa szyjki macicy nie ulega przekształceniom. Jej gruczoły w cieśla dąży wydzielają duże ilości śluzu, który w szyjce macicy tworzy widoczny od strony ujścia zewnętrznego czop śluzowy.

Kosmici części płodowej łożyska powstają w kilku etapach. Po wsorzepśe-nftu się zarodka rozrasta się trofoblost. W pierwszych 10 dniach zewnętrzna jogo część zatraca granica komórkowe- Ta część, zwana s ywcyttotrofobl esśens. w sposób inwazyjny przerasta I nacieka błonę śluzową macicy Nie Jest to warstwa Uta. W syncytlolrof obi oście pojawiają się puste przestrzenie, zwane zatokami (lacunael do których wlewa się krew z naczyn macicznych Uszkodzonych pa.ii rozrastający się trofoblost Po 10 dniach x oswoją do syncyflo-trofobiastu zaczynają wrastać, sznury komórek cytotroioOlołtM iryc. 35).

Te sznury komórek zrrestejące w syncytiotrafoblast nazywają tlę koamka-“d pierwotnymi. Kosooki te. sazrierejące w środku warstwę komórek rytocro-fobłestu. a na zewnątrz warstwę ryncytiotrofobłostu, lalą jjpręJedzy lauśMnsl wypełnionymi knrUjpo zatok tych wpływa krew t tątniczak macicznych przez żyły, które również otwiareją sią do powierzchni mlądsyfcoomkowych.