Uznania lasu za ochronny lub pozbawienia go tego charakteru dokonuje się w drodze decyzji:
- ministra środowiska, w odniesieniu do lasów stanowiących własność Skarbu Państwa,
- wojewody, w odniesieniu do pozostałych lasów.
Dla lasów uznanych za ochronne ustalone są w decyzji szczególne sposoby prowadzenia gospodarki leśnej, które mogą dotyczyć:
- ograniczenia pozyskania drewna, choinek, zwierzyny leśnej lub płodów runa leśnego,
- reżimu wykonania określonych zabiegów w zakresie zagospodarowania i ochrony lasów,
- konieczności zakładania i utrzymywania urządzeń ochronnych,
- ograniczeń w udostępnianiu lasu dla ludności.
Informacje o charakterze i zasięgu lasów ochronnych powinny być treścią miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy oraz sporządzonej dokumentacji urządzeniowo-leśnej.
Lasy gospodarcze
Główną funkcją w tych lasach jest produkcja surowca drzewnego, choć z punktu widzenia ekonomiki leśnictwa tzw. wartość społeczna takich lasów, Uczona na podstawie uzupełniającej funkcji ochronnej i rekreacyjnej, wielokrotnie przewyższa wartość jego zasobów drzewnych.
Z lasów gospodarczych pozyskuje się także tzw. użytki uboczne, tj. żywicę, korę garbarską, płody runa leśnego i zwierzynę leśną. W planach zagospodarowania przestrzennego gminy lasy gospodarcze to tereny przeznaczone na cele leśne. Funkcja leśna w planach zagospodarowania przestrzennego opracowanych na bazie ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym z 1994 r. oznaczana była zwykle symbolem RL, zaś w świetle nowej ustawy (8) i przepisów wykonawczych - symbolem ZL.
Lasy rekreacyjne
Część lasów, jako wiodącą, pełni funkcję rekreacyjną. Najczęściej są to lasy atrakcyjne do celów rekreacji ze względu na CNażyński 1997):
1) ich lokalizację w pobliżu brzegu morskiego, jeziora czy przepływającej rzeki bądź zbiornika retencyjnego,
2) łatwy dostęp komunikacyjny drogami twardymi,
3) wysokie walory rekreacyjne drzewostanów - drzewostany mieszane •
wagą sosny w wieku powyżej 80 lat o zwarciu luźnym i umiarkowanym występowaniu podrostów i podszytów,
4) przydatny do rekreacji typ siedliska leśnego: Bśw, BMśw, LMśw i Law.
Lasy o takich walorach mogą być przeznaczone na cele rekreacji zbiorowej bądź indywidualnej z prawem zabudowy terenu. Tereny lasów pod rekreację zbiorową są kwalifikowane jako tereny usług z zakresu sportu i rekreacji (symbol funkąji: US). Tereny zabudowy rekreacyjnej indywidualnej to w planach przestrzennych tereny działek rekreacyjnych z dopuszczeniem zabudowy letniskowej.
Ocena atrakcyjności rekreacyjnej lasów jest dokonywana w trakcie opracowywania planów urządzenia lasów (25). Dla nadleśnictw, które z uwagi na swe położenie, walory przyrodnicze i krajobrazowe odgrywają ważną rolę w ochronie środowiska przyrodniczego oraz w zaspokojeniu potrzeb społecznych w zakresie wypoczynku i turystyki, sporządza się mapę zagospodarowania rekreacyjnego. Mapa ta zawiera wyniki waloryzacji lasów pod względem przydatności do rekreacji, a także inwentaryzację urządzeń i obiektów infrastruktury rekreacyjnej.
Funkcję rekreacyjną jako uzupełniającą pełnią także lasy ochronne oraz lasy gospodarcze.
Inne funkcje terenów użytkowanych jako lasy
Część gruntów leśnych, w ramach dokonywania zmian w dokumentach planowania przestrzennego gmin, przeznaczana jest m.in. na cele:
- komunikacyjne (realizacja autostrad, modernizacja dróg i szlaków komunikacyjnych),
- zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej,
- zabudowy rekreacyjnej letniskowej czy usług turystycznych,
- eksploatacji kopalin,
* urządzeń elektroenergetycznych, telekomunikacyjnych i gazociągów,
- cmentarzy.
Zmiana sposobu użytkowania takich terenów leśnych na cele nieleśne wymaga decyzji dyrektora regionalnej dyrekcji Lasów Państwowych wyłączającej grunt leśny z produkcji leśnej.
27