3. POTENCJOMFTRIA 152
Jeżeli elektroda porównawcza jest normalną elektrodą wodorową, to E' = 0 (ponieważ aH* “ 1) i wówczas
SEM = 0,059 pH, stąd pH = (3.72)
Siła elektromotoryczna ogniwa zbudowanego z normalnej elektrody wodorowej (elektroda porównawcza) i wskaźnikowej elektrody wodorowej jest proporcjonalna do pH roztworu, w którym jest zanurzona elektroda wskaźnikowa. W praktyce, jako elektrodę porównawczą stosuje się nasyconą elektrodę kalomelową zamiast normalnej elektrody wodorowej. Jeżeli ogniwo jest zbudowane z nasyconej elektrody kalomelowej — jako elektrody porównawczej i wskaźnikowej elektrody wodorowej — to musi być uwzględniony potencjał elektrody kalomelowej
SEM = ENek—0,059 lgaH* = £nek +0,059 pH
stąd
(3.73)
SEM-Enek PH" 0,059
Ponieważ potencjał NEK względem normalnej elektrody wodorowej wynosi 0,246 V, więc
(3.74)
„ SEM-0,246 pH =■——-— 0,059
Wyznaczenie pH z siły elektromotorycznej ogniwa wymaga zastosowania jako elektrody wskaźnikowej — elektrody wodorowej lub (w odpowiednich warunkach) chinhydronowej. Wobec tego, że potencjały tych elektrod w pewnych warunkach zależą jedynie od pH roztworów, z wartości ich można obliczyć pH. Pomiar siły elektromotorycznej może też być podstawą do wyskalowania miernika (pehametru) w jednostkach pH.
3.5.3. Wyznaczanie pH metodą porównawczą
Stosowanie elektrody wodorowej jako elektrody wskaźnikowej stwarza duże trudności praktyczne i dlatego metoda'bezpośrednia ma znaczenie teoretyczne. Praktycznie jako elektrodę wskaźnikową stosuje się prawie wyłącznie elektrodę szklaną.