PICT6043

% X

% X

•V?>

isifiSat-

3.2. Eksperyment pedagogiczny

O _{ite Ieetali}k. badawcza ma znaczenie czasownikowe i oznacza c_zyn. ao« np' obserwowanie, prowadzenie wywiadu, lo narzędzie badawcze , znaTzcnie rzeczownikowe . śluzy do icchu.czucgo gromadzenia danych ZZ:W lyin rozumieniu narzędziem badawczym M^ kw«,,o„_ariusi wywiadu magnetofon, arkusz obserwacyjny, a nawcl ołówek, który zresa, W1. Bcvcridgc w Syuce ba,In,i naukowych uważa za podstawowy elcn,c„,

“^WyMonc^Jwyicj poj^Sa Mchosvujt| względem siebie określony sto. _sunek zakresowy. Nadużywając trochę zasad logiki, można jednak stwj_Cr. dzid. ż.c metoda jest pojęciem najszerszym i nadrzędnym w stosunku d₀ techniki i narzędzia badawczego. Technika z kolei jest pojęciem podrzęd. nym wobec metody i nadrzędnym w stosunku do narzędzia badawczego To ostatnie zaś ma zakres najwęższy i jest pojęciem podrzędnym zarówno wobec pojęcia metody, jak i pojęcia techniki badawczej.

Taka kolejność ich omówienia oraz wyróżnieii zakresowych znajduje swoje odbicie w procesie badawczym, kiedy przystępując do badań, albo inaczej - do rozwiązania określonego problemu, w pierwszej kolejności wybieramy odpowiednią metodę - opracowując koncepcję założeń teore tycznych i praktycznego postępowania. Ta dopiero decyduje mniej lub bardziej jednoznacznie o doborze stosowanej techniki badań, a wybrana technika w sposób jednoznaczny wyznacza narzędzia badawcze.

Pełne wyliczenie i szczegółowy opis metod badawczych w ped-uzoeir _;7^^Si^WSZCChf °^{nnych s,udiów1 bard}*> wiele miejsca. Nie dysponu-

W dalszej części czytelnik znajdzie bardziej szczegółowe omówienie spraw związanych z porządkiem i organizacją procesu badawczego. Ter i? natomiast przystąpić można do omówienia poszczególnych metod i tech* nik stosowanych w badaniach pedagogicznych.

SST^ogranicz? *^do '^vy,iczenii‘

™lcży za metodę todaT pet^    Pedagogiczny uznać

^jest Ogólnie przekonująca, jeśli _Spo£_e<; na ek"    ^k"'^llifik:,cjⁱ

J l jesti spojrzeć na eksperyment z punktu wi-

\r^juąXMSL

_dzenio dydaktyki. Najbardziej trafną definicję tego pojęcia dał W. Za-czy toki •

Eksperyment jest metodą naukowego badania określonego wycinka r/cczv-' _is,ości (wychowawczej), polegającą na wywoływaniu lub tylko zmienianiu przebiegu procesów przez wprowadzenie do nich jakiegoś nowego czynnika i obserwowaniu zmian powstałych pod jego wpływem" (W. Zaczyński 1968).

Treść definicji sugeruje, iż w działaniach ckspcrymentatorskich występuje zarówno czynnik ..zabiegów koncepcyjnych”, jak też i czynnik ..zabiegów instrumentalnych” 7dnni«>m ninktórvrh nodnoncuW pI- «n»»r\rm#*n»

jest szczególnym przypadł bardziej złożoną strukturą, j posługiwaniem się większą i różnorodną ilością narzędzi badawczych.

Te różnice, w tym głównie złożona struktura zabiegów technicznych, wielość narzędzi badawczych (np. badanie dokumentacji szkolnej, arkusze lub dzienniki obserwacji, notatki z rozmów) oraz konieczność istnienia generalnej koncepcji wiążącej w celową jedność różnorodne poczynania badawcze. przemawia za zaliczeniem eksperymentu pedagogicznego do metod badawczych w pedagogice.

Charakter eksperymentu polega na wprowadzeniu do wybranego układu (zbiorowości społecznej, zespołu zdarzeń, zjawiska lub procesu) specjalnie przez nas wybranego czynnika w celu uzyskania pożądanych zmian układu lub w celu sprawdzenia, jakie zmiany w obserwowanym układzie zajdą pod wpływem owego nowego czynnika zwanego zmienną niezależną. Celem eksperymentu jest więc wykrycie związków przyczynowo-skutkowych między zmienną niezależną a elementami badanego układu. Bardziej utylitarnie traktowany eksperyment dostarczy wychowawcy wiedzy o skuteczności poszczególnych działań, o efektach podejmowanych inicjatyw wychowawczych czy dydaktycznych, lub też o wartości nowych metod nauczania, bądź pracy wychowawczej. Rezultatem eksperymentu są więc zawsze określone zmiany albo ich brak - zmiany nie tylko badanego układu, choć te są najważniejsze, lecz także zasobu naszej wiedzy. Zmiany te obserwować będziemy w przebiegu samego procesu, jak również w jego końcowych efektach.