1
Materiały do interpersonalnego pielęgnowania dla poprawy zdrowia psychicznego
Wojciech Nyklewicz
Zakład Pielęgniarstwa Ogólnego
Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku
Założenie: zdrowie człowieka zależy od jakości i treści jego myśli, które poprzez jego aktywność, kształtują środowisko wewnętrzne i zewnętrzne, kształtują jego stosunek do siebie i świata oraz wpływają na interpretację otaczających zjawisk.
Definicja:
Interpersonalne pielęgnowanie to działanie na rzecz jednoczesnej ochrony rozwoju osoby ludzkiej w danym miejscu i momencie czasu (J. M. Wojciechowicz).
W pielęgnowaniu człowieka ochrona rozumiana jest jako zabezpieczenie, osłona przed zniszczeniem, szkodą, skrzywdzeniem, niebezpieczeństwem, ale również jako stworzenie bezpiecznego otoczenia zapewniającego warunki rozwoju osobie ludzkiej.
W pielęgnowaniu człowieka rozwój rozumiany jest jako troska o tworzenie warunków dla przeobrażeń, dokonywania zmian, stwarzanie możliwości przechodzenia do stanów psychofizycznych i duchowych bardziej złożonych, troska o samorealizację osoby ludzkiej.
Osoba ludzka to byt cielesno-duchowy (...) stworzony do wolności i miłości (...)
Deficyt pielęgnacyjny to niedobór w zakresie ochrony i rozwoju.
Skarga jest to szczególny rodzaj komunikatu człowieka o jego sposobie istnienia w świecie (...) uzasadniający pojawienie się reakcji pielęgnacyjnej. Skarga nie jest komunikatem o osobie, lecz komunikatem osoby o sposobie w jaki istnieje w świecie, (...) o szczególnej sytuacji tego człowieka. Objaw może być traktowany jako skarga. (J. M. Wojciechowicz)
Pielęgnowanie profesjonalne i nieprofesjonalne.
Trzy sfery aktywności człowieka:
Matryca uczuciowa - rodzaj specyficznej relacji między dwiema osobami, które wspólnie przeżywają stan obecności oparty na „byciu”, a nie „działaniu”. Np. dziecko w ramionach matki, para zakochanych zadowalająca się po prostu swoją obecnością. Relacja jest symetryczna niezależnie od rzeczywistych pozycji społecznych uczestników tej relacji. Ta relacji jest wzorem w początkowym okresie życia, a potem powtarza się w innych relacjach. Uczucie obecności, bycia, poczucie bliskości rozwija się względnie długo (cecha każdego uczucia), od kilku tygodni do kilku miesięcy, w odróżnieniu od emocji, która trwa od kilu minut do kilku godzin.
Dynamika społeczna - proces ustanawiania zgody (kompromis bądź konsensus) pomiędzy indywidualnymi potrzebami a oczekiwaniami społecznym wobec człowieka; zaczyna się we wczesnym dzieciństwie.