OKOLICZNOŚCIACH ODKRYCIA BYKA Z RADYMNA
1
podejmujemy opowieść o jednym z najdawniej, szych i najbardziej zagadkowych - a z pewnością najbardziej fascynujących - znalezisk archeologio nych w Polsce, dokonanym w Sanie w pobliżu Radymna (ryc. I). Tajemnica otacza rodowód srebrnej figury zwierzęcej, wyłowionej z rzeki, a więc czas i miejsce jej powstania oraz przynależność etniczną wytwórców; nic nie wiemy o pierwotnej funkcji zabytku, przyczynach i okolicznościach jego ukrycia lub porzucenia, wreszcie o dalszych losach po wydobyciu na światło dzienne w 1826 roku. Sam przedmiot znamy dzięki starej rycinie oraz zwięzłym, rówTiie dawnym opisom. Nie wiemy nawet, czy okruchy informacji, które wyławiamy z szacownych ksiąg i archiwów; odnoszą się do zachowanej w całości formy unikatowego posagu, czy też w ręce odkrywców trafiła tylko jego część Czy, jak ostrożnie przypuszczają niektórzy archeologowie, znawcy kultury lateńskiej, niezwykły wyrób powstał w- warsztacie rzemieślnika posługującego się jednym z dialektów wTschodnioceltyckich, wygasłych przed dwoma tysiącami lat? Pozostałości enklawy osadniczej Celtów nad Sanem dopiero od niedaw na materializują się i zagęszczają coraz wyraźniej dzięki badaniom archeologicznym (Wozniak 2004, 49-52; Karwowski 2004; Przybyła 2004; tam litera tura)1. A może genezę przedmiotu naszych studiów
Pierwsze w południowo-wschodniej Polsce domostwo kie - relikty charakterystycznej połziemianki (obici i - odkryło w 1976 r. na wielokulturowej osa Z1^ u k. Dynowa, stanowisko 16 (Parczewski 19,8). osiedli potwierdzonych wykopaliskowe "T1**® osiem (wliczając niezwykle interesującą osadę
o dochodu parędziesiąt mieisc. gdzie T,iurj)
u kultury laienskte, (Wotnuik .HM, 50; tam l.tcr^ura).
należy łączk i; z trako-dackim kręgiem kulturowym znad dolnego Dunaju, też przecież egzotycznym w interesującej nas części dorzecza gomei Wisły?
Na żadne z tych pytań me odpowiemy, ale spróbujemy wykorzystać nieoczekiwaną szansę na dokład ną lokaiizacię miejsca, gdzie natrafiono na tę tedvną w swoim rodzaju figurę. chcielibyśmy tez pmirzec się pomijanym do tej poty okolicznościom odkrecu.