P1050806
370 'NN ' 1 ' SZYMON' PAW! IKOWSKI
K)v 6 Wieliczka. »tan XI. Naczynu / obiektu |/7V hg, 6. Widłaka. wir XI Pottrry I rum fraiurr 1/79
1968, ryc. 6e). Wśród pozostałych osad ze skupie ma podkrakowskiego wcześniejszy horyzont osad niczy można wyróżnić na stanowisku Kraków Wola Duchacka. z którego pochodzą dwie zapinki reprc zentujjjce typ N wg Kostrzewskiego i typ 19-19a Almgrena (Janiku 1946, 12*1). Najliczniej omawiane zapinki występują u schyłku okresu przed rzymskiego l na początku wczesnego okresu rzymskiego (YóUing 1994. 199. 216). Tak wczesnych wyznaczników chronologicznych brak na osadzie w Krako-wie-Kurd wanowie, gdzie wystąpił u bryzowa zapinka oczkowała serii pruskiej (Krausi 1957. ryc. 2a).
y^pNh-1 WO KULT CMI v
Wiuau<»u i u ma nm i
J7I
(.t.łi.t poświadcza użytkowanie osady Wc /c.Nnvm ,Hlclnkti la/y B2 wczesnego okresu wpływów rzym Nknl> 1*<łŁ* względem tloAcł odkrytych przcdmln ||łW metalowych wyróżni# się osada w Pychowi i łUh. / której pochodzi a/ 11 egzemplarzy zapinek \sag!bk 1996, -07)- •‘odobnle jak w przypadku Kur jwanowa. najstarszy horyzont osadniczy wyznacza zapinka oczkowała serii pruskiej. Z faz B2/CI po chod/il c/lery fibule grupy U. IV I V serii 8 Alingre na. a kolejne egzemplarze należy wiązać jut z młod s/yin okresem wpływów rzymskich.
Powiązania analizowanych materiałów z obiektu 1/79 z Wieliczki z kultur* pucltowską potwierdza podobieństwo zestawu lorrn do naczyń znanych / rdzennych obszarów tej kultury. Analogiczny zbiór naczyń znany jest chociażby z obiektu z lip ((tyskiej Mary III. datowanego na tzw. .V la/.ęosad nictwa tej kultury na omawianym stanowisku, przypadając* na schyłek lazy 112 okresu wpływów rzymskich (Pieła 1972, II 12).
Pomimo dobrego stanu rozpoznaniu osad kul tury puchowskiej, z. terenów podkrakowskich, analogicznie jak w sytuacji północnej Słowacji, nie znamy przykładów stanowisk sepulkralnych \Vyi*tkowc znaczenie zyskuj* w tym kontekście dwa znaleziska z okolic Krakowa tj. / Krakowa Bieżanowa, stan 30 (fnis Reguła 2003, 231) oraz Kryspinowa, stan. 2 (Godłowski 197-1. 29) W oh rybie cmentarzyska związanego z kulturą tużyck* z epoki brązu w Krakowie Bieżanowie zlokalizowano pojedynczy pochówek, w wyposażeniu kto rego znalazły się m.in, dwie brązowe zapinki typu r»7 i o8 Almgrcna, nóż zdatny oraz okucie żelazne jako popielnicy użyto naczynia i.uowutcgo o brzegu nachylonym do wewnątrz i dnie wyodrębnionym płaskim luż. pod wylewem znajduj* się nlcregu lamie rozmieszczone dołki palcowe, pod którymi bicgn* w kierunku dna pionowe linie ryte Nac/y mc wykonane Jest niestarannie, w technologii cha i akt ery stycznej dla pólnocnoslowacktej kultury pu chowsklc). Popielnica, wypełniona przepalonymi koHini ludzkimi, zawierała również fragmenty pię c,u naczyń, w tym „kaganek" z płaskim uchwytem lak potwierdzaj* badania wykopaliskowe pntepro wadzonc w tym rejonie do chwili obecnej, oma wiany pochówek / wczesnego okresu rzymskiego )est znaleziskiem odosobnionym1.
Inłu(iiuc)4 uUiu mgr Kyizaui* Naglika
Na Icwobr/c/u Wisły poioionc lot natomiast cmentarzysko w Kryspinowie. z ktorrgo pochodzi przytaczane |uz kilkakiotme w literaturze tatowa te naczynie kultury puchowskiej zdobione orna mcnlcm rytym. które również służyło im popielnicę ((nhlloutki /974, 28). Naczynia / Krakowa Hte /.mowa |ak i z Kryspinowa. to formy powszechne w kulturze puchowskict w fazach BI a B2 (Pieta 1986, 37). K Pieta interpretuje laki wsstąpirnia na czynią kultury puchowskiet na cmentarzysku kultu ry przeworskiej lako wyraz mieszanych kulturowo etnicznych kontaktów istmciących w tym okre sic w rejonie Krakowa [Piętn IVHe>. 12). Nic można więc wykluczyć, iz omawiane przypadki są wyrazem przejęcia przez przedstawicieli kultury puchowskiej ..przeworskiego' rytuału pogrzebowego
Materiały wskazu|*cc na powiązania ze środo wiskicin kultury puchowskiej widoczne tą również po drugie), lewej, stronie Wisły na osadzie w Krako wtc-Nowcj Hucie Mogile, stan 1C \N kilku obick lach natrafiono bowiem na charakterystyczne tor my naczyń zdobione dodatkowo plastycznymi guzami. ObecnosC elementów bezsprzecznie zw*ą zanych / t* jednostką kułturow* w środowisku zdominowanym przez kulturę przeworską dowodzi, iz w omawianym okresie Wisła w okolicach Krakowa nie stanowiła icisłej granicy pomiędzy dwoma róz nyml ugrupowaniami, t). kultur* przeworską i ist nlejąc* na prawym brzegu kultur* puchówsk* Wymienione wyżej znaleziska wskazuj* na istnienie pomiędzy nimi szeroko rozumianych kontaktów
W literaturze przedmiotu lunkcionuią dwie hl potez.y tłumaczące obccnok w rejonie podkrakow skini kultury puchowskiej. Pierwsza z nich, au torstwa Z Wożniaka kładzie nacisk na możliwość przeżywania się |ej elementów do okresu wczesno rzymskiego z obszarów grupy tynieckiej, co mogło by być uzasadnione widocznym nasileniem się cle mentów kultury puchowskiej w schyłkowych taras h tego ugrupowania (Woimuk 1970.73 77) R Ma dyda-legutko sugeruje / kolei, iz osadnictwo kul tury puchowskiej mogło przesunąć się ze strety Iw skuizkiej, która wchodziła w obręb północnej strefy tc) kultury, na obszar nad goni* Wisłą Przesunie cic to miałoby nast*pic na przełomie er [ Almir,łii •Legulko I9vó, 51).
Zanik kultury puchowskiej na terenash podkra kowskich jest synchroniczny ze zmianami osad nłczymi zachodzącymi na obszarze północnej
Wyszukiwarka