Pojecie DREWNO strona 3

poza naczyń i owy), stopniowo jednak zaznacza się tendencja do skupiania się miękiszu bezpośrednio wokół naczyń (miękisz przy-naczyniowy), gdzie odgrywa on rolę pomocniczą w przewodzeniu wody. Komórki miękiszu pozanaczyniowego gromadzą skrobię, która jest zużywana na początku sezonu wegetacyjnego w związku ze wznowieniem aktywności podziałowej miazgi i procesów wzrostowych. Włókna drzewne i cewki włókniste, oddzielone od naczyń miękiszem. pełnią funkcję wzmacniającą lub w nielicznych przypadkach magazynują wodę. D. wiosenne powstaje z warstwy d. wtórnego, różnicującej się na początku sezonu wegetacyjnego i przystosowanej gł. do sprawnego transportu wody. W składzie d. wiosennego przeważają elementy przewodzące: naczynia i cewki (lub same cewki), natomiast mało jest włókien. Różnica między' d. wiosennym a letnim jest wyraźnie widoczna u roślin iglastych. u których cewki w d. wiosennym mają dużą średnicę, cienkie ściany komórkowe i jamki o dużej średnicy. U roślin okrytonasiennych naczynia d. wiosennego są zbudowane z szerokich członów. Różnica w strukturze d. wiosennego i d. letniego jest widoczna u gatunków mających d. pierścienio-wonaczyniowe. D. letnie powstaje z warstwy d. wtórnego, odkładanej pod koniec sezonu wegetacyjnego. D. letnie charakteryzuje obecność dużej liczby elementów wzmacniających: włókien i cew'ck włóknistych. Naczynia lub cewki mają mniejszą średnicę niż w d. wiosennym. Często ostatnią warstwą komórek, kończącą przy rost d., jest miękisz terminalny, gromadzący materiały zapasowe. Wyznacza on granicę między d. letnim a d. wiosennym z następnego roku. D. pier-ścieniowonaczyniowe to d., w którym przyrosty wiosenne różnią się od przyrostów letnich średnicą naczyń. W warstwie d. wiosennego odkładają się naczynia o dużej średnicy, natomiast w d. letnim naczynia o małej średnicy: naczyń tych jest znacznie mniej niż w d. wiosennym. W d. letnim przeważają elementy wzmacniające: cewki włókniste i włókna, sporo jest także miękiszu. I). pier-ścieniowonaczyniowe występuje m.in. u dębu, jesionu, wiązu. D. rozpicrzchlonaczynio-we to d., w którym naczynia w całym przyroście rocznym mają prawie jednakową średnicę. Nie zaznacza się w nim wyraźnie różnica między d. wiosennym a letnim. D. roz-pierzchłonaczyniowe przeważa u gatunków wytwarzających nowe liście w ciągu całego sezonu wegetacyjnego oraz u gatunków z szeroką warstwą —> biciu (klon, osika, brzoza). Włókna drzewne wchodzą w skład d. pierwotnego i wtórnego. Włókna występujące w metaksylemie różnicują się z pramia-zgi. włókna d. wtórnego - z pochodnych miazgi. Podczas różnicowania włókna drzew-

Schemat budowy dwóch typów drewna wtórnego: a) drewno rozpierzchłonaczyniowe (naczynia o jednakowej średnicy xi odkładane w całej warstwie rocznego przyrostu); b) drewno pierścieniowonaczyniowe (w drewnie wiosennym są odkładane naczynia o dużej średnicy, w drewnie letnim nieliczne wąskie naczynia)

ne intensywnie rosną na długość, ale jest to wzrost jedynie ich odcinków wierzchołkowych (intruzywny). Wydłużające się końce komórek są węższe niż ich środk. odcinek. Ściana włókien jest gruba i zdrewniała, w środkowej części ściany występują szczelinowe jamki lejkowate. Dojrzałe włókna są przeważnie komórkami martwymi.

drewno miękkie -> biel.

drewno twarde -» twardziel.

driopitek (Dryopithecus) [gr. drys, dopełniacz dryós - drzewo + pithćkos = małpa], kopalna małpa człekokształtna z miocenu (12-10 min lat temu), której szczątki odkryto na terenie Europy (Francja, Hiszpania, Węgry), Azji i Afryki. Przedstawicielami tej grupy były zwierzęta duże lub średnie, mające masywne kości kończyn. Kończyny d. nic były przystosowane ani do brachiacji, ani do dwunożności. Zęby i czaszka d. były bardziej progresywne w budowie niż u —> prokonsula. Występowały w nich duże kły i wydłużone trzonowce zwiększające się ku tyłowi. Charakterystyczny kształt korony dolnych zębów trzonowych (pięcioguzkowe, bruzdy między nimi tworzą kształt litery „Y") został nazwany ..wzorem driopitekoidalnynr, ponieważ po raz pierwszy' został opisany właśnie u d. Taki typ budowy zębów występuje także u współczesnych małp człekokształtnych, kopalnych człowiekowatych i