Przedsiębiorstwo turystyczne w gospodarce wolnorynkowej G Gołembski (130)

4. Kryteria ocen przedsiębiorstwa i mierniki jego efektywności finansowej 131

ma istotnej wartości informacyjnej. Dopiero przyrównanie zysku do składników aktywów i pasywów pozwala nam określić jakość gospodarowania. Zysku nie można oczywiście fetyszyzować, tzn. uznawać, że zawsze lepsze jest przedsiębiorstwo, w którym wartość względna zysku jest wyższa od tego, z którym dokonujemy porównań. Zysk jest bowiem podstawowym źródłem finansowania działalności rozwojowej przedsiębiorstw (także spłaty zaciągniętych zobowiązań na sfinansowanie tej działalności) i mniejszy zysk może oznaczać, że przedsiębiorstwo jest w stanie permanentnego rozwoju. Wysokość fiskalizmu (duże opodatkowanie zysku brutto) może sprawić, że przedsiębiorstwa świadomie podnoszą koszty swojej działalności i umniejszają tym samym zysk. Jest to jednak praktyka krótkowzroczna.

2) Do drugiej grupy kryteriów oceny przedsiębiorstw zaliczymy te, które oceniają jego płynność finansową, tzn. zdolność do spłaty swoich zobowiązań. Te wskaźniki muszą być szczególnie pilnie obserwowane. Nawet najbardziej ambitne plany mogą skończyć się tragicznie dla przedsiębiorstwa, jeżeli przeliczy ono swoje siły i zainwestuje np. więcej niż jest w stanie spłacić. W odróżnieniu od wskaźników zyskowności, wskaźniki płynności finansowej odzwierciedlają sytuację na krótki okres, tzn. że niekorzystne kształtowanie się tych wskaźników może spowodować perturbacje w krótkim czasie.

Do grupy trzeciej należą wskaźniki zdolności do obsługi zadłużenia. Mają one bardziej długookresowy charakter od tych, które określają płynność finansową. Są niezbędne do oceny zdolności przedsiębiorstwa pokrywania z reguły długoterminowych zobowiązań, spłacanych sukcesywnie w dłuższym horyzoncie czasowym.

ad 1) Wśród wskaźników zyskowności najbardziej uniwersalnym jest zyskownośćsprzedaży określająca relację osiągniętego w firmie zysku netto do przychodów ze sprzedaży:

,    „    ,    zysk netto

zyskownosc sprzedaży =-_;— -t——.

przychody ze sprzedaży

Zyskowność sprzedaży obrazuje, ile groszy zysku netto uzyskała firma z każdej złotówki obrotów.

W turystyce z reguły biura podróży uzyskują większą zyskowność niż hotele. Te ostatnie bowiem charakteryzują się większymi kosztami (szczególną rolę odgrywają tu obciążenia majątku trwałego i nakłady związane z powiększaniem majątku). Zyskowność sprzedaży w biurach podróży kształtować się winna na poziomie 15-20%, w hotelach wskaźnik zyskowności na poziomie 8-12% uznać można za zadowalający. Liczb tych nie można jednak fetyszyzo-