psychologia religii6

6

religijnego jako do swoistego procesu percepcyjnego_# opartego na zaburzonym, na skutek działania bodźców zewnętrznych lub wewnętrznych, procesie sensorycznym* Doświadczenie to jest skutkiem sposobu interpretacji niecodziennych bodźców sensorycznych, dopływających do jednostki* Kompetentna analiza tego zjawiska wymaga, zdaniem autora, współpracy specjalistów z innych dyscyplin, szczególnie psychologów poznawczych, socjologów, czy antropologów*

Właśnie taką socjologiczną próbę podejścia do zagadnienia doświadczenia religijnego reprezentuje kolejna praca* Johan Unger, uczeń twórcy szwedzkiej szkoły psychologii religii i teorii roli, profesora Uniwersytetu w Uppsali Hjalmara Sundena, przeprowadził krytyczną analizę pracy socjologów amerykańskich, Charlesa Glocka i Rodneya Starka, "Religion and Society in Tension", w celu wyinterpretowania ich poglądów na istotę doświadczenia religijnego. Reprezentują oni próbę interpretacji wykraczającą poza kontekst jednostkowy, starają się rozpatrzy 6 doświadczenie religijne na szerszym tle jako skutek swoistej uległości wobec norm grupowych. Podejście to, mimo że niekoniecznie wywoływać musi pełną akceptację, pozwala na rozszerzenie spojrzenia na ten problem i wyjście poza czysto jednostkowe analizy. Trzy ostatnie artykuły poświęcone są możliwościom eksperymentalnych badań nad doświadczeniem religijnym. Pierwsza z prac została poświęcona analizie perspektyw, jakie wynikają dla empirycznych badań nad doświadczeniem religijnym z ostatnich rezultatów badań nad możliwościami świadomej kontroli przebiegu procesów fizjologicznych, zachodzących w organizmie człowieka oraz nad rolą obu półkul mózgowych* Jest to przykład dość wydawałoby się nieoczekiwanej aplikacji wyników badań z zakresu psychofizjologii do ustaleń dokonanych przez religioznawców* Możliwości tak szerokich analiz zostały stworzone dzięki wykształceniu autorki artykułu - Bory Alhberg, która jest psychologiem klinicznym, a jednocześnie uczennicą fińskiego religioznawcy - profesora Instytutu Porównawczej Historii Religii w Helsinkach- Yuhy.Pentikfiine-na, łączącego zainteresowania porównawczego historyka religii z zainteresowaniami antropologa kulturowego*

Hatomiast fragmenty prac Stanisława Grofa, psychiatry zajmującego się prawie 30 lat badaniami nad wpływem środków psychodelicznych na wywoływanie odmiennych stanów świadomości, dotyczą wpływu halucynoge-nów na doświadczenia religijne, środki te są traktowane przez badacza jako niespecyficzne wzmacniacze doznań ekstatyczno-wizyjnych, a szczególnie tych, które polegają na odreagowaniu pamięci osobistej, aż do fazy pamięci okołoporodowej. -Badania te rzucają nowe i wyraziste światło na proces inicjacji szamańskiej i analogicznych do niej wtajemniczeń kapłańskich dawnych religii astrobiologicznych.