płazy (2)

Ml?

Przegląd płazów ł gadów krajowych - instrukcja do ćwiczeń z fauny Polski (03) SYSTEMATYKA PŁAZÓW KRAJOWYCH

-    strunowce

-    kręgowce

-    żuchwowce

-    płazy

-    płazy ogoniaste

-    salamandrowate

-    traszka grzebieniasta

-    traszka zwyczajna

-    traszka górska

-    traszka karpacka

-    salamandra plamista

typ    Chordata

podtyp    Vertebrała

dział    Gnathostomata

gromada Amphibia podgrom. Lepospondyti rząd:    Urodela

rodzina: Salamandridae Triturus cristatus Triturus wlgaris Triturus alpestris Triturus montandoni Salamandra salamandra podgrom. Apsidospondyli rząd:    Anura - płazy bezogonowe

rodzina: Dlscoglossidae - ropuszkowate

Bombina bombina    - kumak nizinny

Bombina variegata    - kumak górski

rodzina: Pelobatidae - grzebiuszkowate

-    grzebiuszka ziemna

-    ropuchowate

-    ropucha szara

-    ropucha zielona

-    ropucha paskówka

-    rzekotka drzewna

-    żaba trawna

-    żaba moczarowa

-    żaba zwinka (syn. żaba dalmatyńska)

-    żaba jeziorkowa

-    żaba śmieszka

-żaba wodna    ‘-klepton

Pelobates fuscus rodzina: Bufonidae Bufo bufo Bufo viridis Bufo calamita

rodzina: Hylidae - rzekotkowate Hyla arborea

rodzina: Ranidae - żabowate Rana temporaria Rana arvalis Rana dalmatina Rana lessonae Rana ridibunda Rana kl.* esculenta

KLUCZ DO OZNACZANIA PŁAZÓW POLSKI PŁAZY OGONIASTE (URODELA)

1. Grzbiet lśniący, czarny, z dużymi, wyraźnymi żółtymi plamami; ogon w przekroju okrągły

..........................................................................salamandra plamista (Salamandra salamandra)

Największy krajowy płaz ogoniasty. Zamieszkuje wilgotne lasy na pogórzu i w reglu dolnym. Prowadzi lądowy tryb życia. Do wody wchodzą tylko samice w celu rodzenia larw. Płaz o aktywności zmierzchowej i nocnej. W ciągu dnia aktywna tylko w okresie deszczowej i ciepłej pogody. W skórze znajdują się liczne gruczoły jadowe, przez co salamandra praktycznie nie ma wrogów (z wyjątkiem człowieka). W Polsce występuje w Karpatach i Sudetach.

- Na grzbiecie brak żółtych plam; ogon bocznie spłaszczony, brak wyraźnych gruczołów przyusznych.....................................................................................................................2 (traszki)

2.    Tułów od spodu w części piersiowej i brzusznej bez ciemnych lub czarnych plam

-    Tułów od spodu pokryty przynajmniej w części piersiowej mniejszymi lub większymi ciemnymi

lub czarnymi plamami....................................................................................................................4

3.    Ogólny koloryt grzbietu i boków ciała ciemny - od niebieskoszarego do granatowego. Między

pomarańczowym spodem tułowia a ciemnymi bokami wąski niebieskawy pas z ciemnymi plamami. Grzbiet z wierzchu zawsze zaokrąglony, bez bocznych rantów............traszka górska

(Triturus alpestris)

Samce w okresie godowym mają kloaką w czarne plamy i niewysoką, żółto-czarną listwą ciągnącą się wzdłuż grzbietu i ogona. Występuje w Karpatach i Sudetach. Izolowane stanowiska stwierdzono w G. Świętokrzyskich i na Dolnym Śląsku.

-    Ogóny koloryt grzbietu i boków ciała jasny, gliniasto-żólty, bez odcienia niebieskiego. Między pomarańczowym spodem tutowia a gliniastymi bokami wąski pas żółtawy z ciemnymi plamkami, bez odcienia niebieskiego. Grzbiet plaski, z dwoma bocznymi rantami

traszka karpacka (Triturus montandoni) Najmniejsza traszka krajowa. W okresie godowym u samca kloaka i stopy czarne, płetwa ogonowa zakończona cienką witką, o długości około 8 mm. Najbardziej lądowa z krajowych traszek. Gatunek endemiczny łuku Karpat.

4.    Powierzchnia skóry wyraźnie ziarnista, lśniąca nawet u osobników przebywających na lądzie;

podgardle i boki ciała z wyraźnymi, małymi białymi kropkami; na głowie brak ciemnych pasków ...................................................................................... traszka grzebieniasta {Triturus cristatus)

Największa krajowa traszka. Samice osiągają długość do 17 cm. U samców w okresie godowym wykształca się wysoka do 15 mm grzebieniasta płetwa grzbietowo-ogonowa, ciągnąca się od środka głowy do końca ogona. Nad nasadą ogona w płetwie grzbietowo-ogonowej szeroka przerwa. Niezbyt licznie występuje prawie w całym kraju. Terenów górskich unika.

-    Powierzchnia skóry gładka, nie ziarnista..........................traszka zwyczajna (Triturus wlgaris)

Najczęściej spotykana i najliczniejsza spośród krajowych traszek. Wykazuje wyraźny dymorfizm w okresie godowym. Na grzbiecie samca wykształca się wtedy wysoka do 8 mm, nieprzerwana, falisto ząbkowana płetwa grzbietowo-ogonowa, ciągnąca się od środka głowy do końca ogona. Samiec większy od samicy. Zasiedla obszar prawie całego kraju. W górach występuje niezbyt wysoko.

PŁAZY BEZOGONOWE (ANURA)

1. Na końcach palców przylgi (płaskie, zaokrąglone, rozszerzenia). Wierzch ciała jednolicie

zielony........................................................................................rzekotka drzewna {Hyla arborea)

Najmniejszy i najgłośniejszy płaz krajowy. Odzywa się przede wszystkim w nocy, często chóralnie. W okresie życia lądowego prowadzi najczęściej nadrzewny tryb życia. Dzięki przylgom bardzo sprawnie porusza się po liściach drzew i krzewów. Występuje na całym nizinnym obszarze kraju.

-    Brak przylg na końcach palców...................................................................................................2

2. Na brzusznej stronie ciała żółte, pomarańczowe lub czerwone plamy.....................................3

-    Brak barwnych, jaskrawych plam na brzusznej stronie ciała......................................................4