reg�zy suba 2

Sekfronik 12/2000 Elektroakustyka 5

Sekfronik 12/2000 Elektroakustyka 5

Rys. 3 Płytka drukowana i rozmieszczenie elementów

R1

12V 0-0 100Q

$

C1

10QuF

_ C2

R2 -|-10QuF

12V OH M-«

100Q

C4 | |^1 OOp

C6 . .lOOp

Rys. 2 Schemat ideowy przesuwnika fazy

częstotliwości przy których zachodzi pełne rzesunięcie fazy. W ten sposób uzyskuje-y możliwość regulacji przesunięcia fazy dla określonej częstotliwości. Przy potencjometrze PI ustawionym na minimum rezystancji przesunięcie fazy zaczyna się zmieniać dopiero około 500 Hz. Faza dla 200 Hz jest taka sama jak dla najniższych

częstotliwości. Wzrost rezystancji PI powoduje przesunięcie zmiany fazy w kierunku niższych częstotliwości. W skrajnym położeniu przy maksymalnej rezystancji, przesunięcie fazy dla częstotliwości 120 Hz i wyższych wynosi 360°. Dla częstotliwości 10 Hz wynosi około 180°. Nieliniowa zależność zmiany fazy od rezystancji wymaga zastosowania potencjometrów o charakterystyce wykładniczej (B). Dwa człony przesuwnika powodują, że będzie to podwójny potencjometr - stereofoniczny.

W indywidualnych przypadkach można pokusić się o dopasowanie zakresu zmian do posiadanych zestawów przez zmianę pojemności kondensatorów C3 i C5. Zmniejszenie pojemności przesuwa regulację fazy w zakres wyższych częstotliwości. Odwrotnie działa jej zwiększenie.

■I Montaż i podłączenie

Montaż elementów z uwagi na ich niewielką ilość, nie powinien nastręczyć problemów nawet początkującym. Jedynie rezystory R1 i R2 powinny być zamontowane 5 mm nad powierzchnią płytki. Zabezpieczy to przynajmniej częściowo płytkę w przypadku zwarcia zasilania.

Uruchamianie układu można sobie darować pod warunkiem zastosowania sprawnych elementów. Można ograniczyć się do sprawdzenia napięć stałych po zamontowaniu w układzie subwoofera. Bardziej dociekliwi i lepiej wyposażeni amatorzy mogą pokusić się o sprawdzenie przebiegów i zmian fazy.

Układ należy zamontować we wnętrzu wzmacniacza subwoofera przykręcając potencjometr do płyty czołowej. Przewód z wyjścia filtru dolnoprzepustowego odłączyć od wejścia wzmacniacza mocy i podłączyć na wejście przesuwnika. Wyjście przesuwnika podłączyć do wejścia wzmacniacza mocy. Zasilanie ±12 V pobrać ze stabilizatorów (diod zenera) na płytce filtru dolnoprzepustowego (napięcie to nie powinno przekroczyć ± 15 V).

Po włączeniu zasilania sprawdzić napięcia stałe, a następnie działanie układu na „słuch". Regulując potencjometrem PI uzyskać najkorzystniejsze odtwarzanie pełnego zakresu niskich tonów. Obawiam się. że niewprawne ucho nie usłyszy zasadniczej różnicy podczas tej regulacji. Polecić mogę jeszcze raz wykonanie i wykorzystanie analizatora widma oraz generatora szumu różowego. Sygnały szumu białego i różowego będą nagrane na płycie CD-PE2.

Podając na wejście wzmacniacza i tym samym wejście filtru subwoofera szum różowy można zbadać widmo sumarycznego sygnału akustycznego po ustawieniu w miejscu odsłuchu mikrofonu pomiarowego. z którego sygnał będzie podawany do analizatora widma. Wykorzystanie analizatora widma jest opisane w PE 4/2000. Sam analizator widma był natomiast opisany w PE 3/2000. Przepisy na wykonanie generatora szumu różowego i wzmacniacza mikrofonu pomiarowego były zawarte w numerach 3/96 i 4/96 Praktycznego

Elektronika.

Płytki drukowane wysyłane są za zaliczeniem pocztowym. Płytki można zamawiać w redakcji PE.

Cena:    płytka numer 563 - 2.50 zł

+ koszty wysyłki.

O R.K.