Rozdział 2 stronaF 47

46 Zbiór zadań z mikroekonomii

' "i

powrócić do punktu równowagi, albowiem wahania cen i ilości dobra w każdym kolejnym okresie są coraz to mniejsze,

- oscylacje o stałej amplitudzie wahań, gdy funkcje popytu i podaży odznaczają się taką samą wartością współczynnika elastyczności cenowej: wówczas wahania cen i ilości dobra są z okresu na okres takie same, co z jednej strony uniemożliwia samoczynne osiągnięcie przez rynek punktu równowagi, z drugiej zaś - utrzymuje rozmiary stanu nierównowagi na tym samym poziomie.

Współczynnik elastyczności cenowej popytu (E_nip)) jest miarą względnej (wyrażonej w procentach) zmiany wielkości popytu na dane dobro lub usługę w stosunku do względnej zmiany jego/jej ceny. lnfonnuje o stopniu rynkowej reakcji konsumenta na zmianę ceny dobra lub usługi. W zależności od wartości, jakie przyjmuje, mówi się o:

- popycie elastycznym, gdy |£’ł>(_/,)|> 1; wówczas względna zmiana wielkości popytu na dane dobro lub usługę jest większa od względnej zmiany jego/jej ceny,

- popycie nieelastycznym, gdy < 1; wówczas względna zmiana wielkości popytu na dane dobro lub usługę jest mniejsza od względnej zmiany jego/jej ceny,

- popycie jednostkowo elastycznym (proporcjonalnym), gdy Ifor,,)! = 1; wówczas względna zmiana wielkości popytu na dane dobro lub usługę jest równa względnej zmianie jego/jej ceny,

- popycie doskonale nieelastycznym (sztywnym), gdy E_lnp) = 0; wówczas zmiana ceny nie wywołuje zmiany wielkości popytu,

- popycie doskonale elastycznym, gdy \E_t)_{p)\ —> «>; wówczas zmiana ceny wywołuje zmianę wielkości popytu w przedziale od 0 do <».

Elastyczność punktowa to miara elastyczności w danym punkcie krzywej popytu (podaży).

Elastyczność lukowa to miara elastyczności na danym odcinku krzywej popytu (podaży).

Mieszana cenowa elastyczność popytu mierzy reakcję popytu na określone dobro lub usługę (X) w wyniku zmiany ceny innego dobra lub usługi (}). Jeśli współczynnik tej elastyczności przyjmuje wartości dodatnie, wówczas dobra lub usługi Xi }' są substytutami, jeśli zaś ujemne - mamy do czynienia z dobrami lub usługami komplementarnymi.

Fleksybilność (giętkość) cen lo stopień reakcji ceny na zmianę popytu. Zależność ta ma charakter dodatni, gdyż wzrostowi popytu, ceteris paribus, towarzyszy z reguły wzrost ceny i wice versa.

Współczynnik elastyczności dochodowej popytu (E_nif)) mierzy reakcję popytu na określone dobro lub usługę w wyniku zmiany poziomu dochodów realnych konsumenta. W zależności od wartości, jakie przyjmuje, dobra i usługi dzieli się na:

- podrzędne, gdy £_D(;)e (-=«; 0); popyt na nie maleje wraz ze wzrostem dochodu realnego i wice versa,

- normalne, gdy E^e (0; °°); popyt na nie rośnie wraz ze wzrostem dochodu realnego i vice versa,

W ramach grupy dóbr i usług normalnych, wyróżnia się ponadto dobra i usługi:

- podstawowe, gdy E_0ii)e (0; 1); popyt na nie zmienia się relatywnie walniej od zmiany dochodu realnego,

- luksusowe, gdy E_[w e (1; °°); popyt na nie zmienia się relatywnie szybciej od zmiany dochodu realnego.

Prawo Engla stwierdza, iż w miarę realnego wzrostu dochodów gospodarstwa domowego zmniejsza się - w ogólnej sumie wydatków tego gospodarstwa -procentowy udział wydatków na dobra niższego rzędu oraz dobra podstawowe (m.in. żywność), a zwiększa udział wydatków na dobra i usługi wyższego rzędu (jak np. dobra konsumpcyjne trwałego użytkowania).

Współczynnik elastyczności cenowej podaży E_stp) jest miarą względnej zmiany wielkości podaży danego dobra lub usługi w stosunku do względnej zmiany jego/jej ceny. Informuje o stopniu rynkowej reakcji producenta na zmianę ceny dobra lub usługi. W zależności od wartości, jakie przyjmuje, mówi się o:

- podaży elastycznej, gdy E_Sf/,)> 1; wówczas względna zmiana wielkości podaży danego dobra lub usługi jest większa od względnej zmiany jego/jej ceny,

- podaży nieelastycznej, gdy Ey_py< 1; wówczas względna zmiana wiel

kości podaży danego dobra lub usługi jest mniejsza od względnej zmiany jego/jej ceny, <-

- podaży jednostkowo elastycznej (proporcjonalnej), gdy = I;

wówczas względna zmiana wielkości podaży danego dobra lub usługi jest równa względnej zmianie jego/jej ceny.

1W.^4WJV